Cần chân thực để đến gần hơn với khán giả

VHO - Ngày 19.8, tại trụ sở Liên hiệp Văn học nghệ thuật Hà Nội (Hoàn Kiếm, Hà Nội), Hội Sân khấu Hà Nội tổ chức hội thảo “Sân khấu với hình tượng chiến sĩ Công an nhân dân”, nhằm lan tỏa thông điệp nhân văn, đề cao vẻ đẹp người chiến sĩ công an.

Đây là hoạt động hướng đến kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Công an nhân dân Việt Nam, 80 năm Ngày Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2.9.

Đề tài ‘màu mỡ” để khai thác

Phát biểu đề dẫn hội thảo, Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật Hội Sân khấu Hà Nội, NSND Bùi Thanh Trầm nhấn mạnh, thời gian qua, bằng hình thức sân khấu hóa, hình tượng người chiến sĩ Công an nhân dân (CAND) đã được khắc họa sinh động, chân thực và sâu sắc. Nhiều tác phẩm ca ngợi sự đóng góp to lớn của lực lượng này trong nhiều giai đoạn. 

Thực tế, công việc của người chiến sĩ công an luôn là đề tài hấp dẫn của văn học, nghệ thuật. Công an không chỉ bắt tội phạm, đánh án mà đằng sau những công việc chuyên môn rất khô khan ấy, họ cũng là những con người với đủ nỗi lo toan cuộc sống thường ngày, với những cám dỗ vật chất nếu không có bản lĩnh thì sẽ rất khó vượt qua... 

Tuy nhiên, NSND Bùi Thanh Trầm cũng lưu ý, viết thế nào để hấp dẫn khán giả là thách thức lớn. Với loại hình sân khấu vốn nhiều ước lệ, nếu kịch bản hay nhưng đạo diễn thiếu kinh nghiệm, diễn viên chưa “chín nghề” thì dễ rơi vào khẩu hiệu, khó chạm đến trái tim người xem.

Chủ tịch Hội Liên hiệp Văn học nghệ thuật Hà Nội, NSND Trần Quốc Chiêm nhận định, việc tổ chức 5 đợt liên hoan sân khấu về hình tượng chiến sĩ CAND đã đem đến cho công chúng cái nhìn sâu sắc và toàn diện hơn ở nhiều góc độ về công việc và cuộc sống, những hy sinh, vất vả của người chiến sĩ công an, làm cho nhân dân hiểu hơn, tin tưởng hơn. Từ đó, nhân dân tham gia tích cực cùng lực lượng công an trong sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội.

Ở góc nhìn của đạo diễn, NSƯT Thanh Loan cho rằng, số lượng các vở diễn phong phú trong thời gian qua là minh chứng rõ nét cho tâm huyết của nhiều tác giả khi sáng tác về hình tượng người chiến sĩ công an. 

Trong bối cảnh xã hội hiện đại với nhiều diễn biến phức tạp, sân khấu càng cần phát huy vai trò tuyên truyền, tôn vinh những chiến sĩ dũng cảm trên nhiều lĩnh vực, qua đó nâng cao ý thức cảnh giác, phòng ngừa tội phạm trong nhân dân.

Nhiều khán giả khi đến rạp bày tỏ sự ngưỡng mộ, thần tượng những hình tượng người chiến sĩ thầm lặng, anh dũng hy sinh trong các cuộc chiến cam go, hiểm nguy. Ngay cả những vai phản diện cũng góp phần phản ánh những bất cập trong đời sống thực tiễn. 

“Suốt nhiều thập kỷ, các văn nghệ sĩ đã bền bỉ và nhiệt huyết tôn vinh hình tượng người chiến sĩ công an, giúp công chúng thêm hiểu và cảm phục lực lượng này”, đạo diễn, NSƯT Thanh Loan nhấn mạnh.

Đa dạng góc nhìn để chạm đến khán giả

Đề tài về lực lượng CAND vốn mang màu sắc chính luận, dễ trở nên khô cứng nếu chỉ đi theo lối mòn tuyên truyền. Sân khấu hôm nay không thể dừng lại ở việc kể chiến công hay xây dựng mẫu hình “bất khả chiến bại”, mà cần khắc họa những câu chuyện đời thực, đi sâu vào tâm lý, bản lĩnh nghề nghiệp và cả những giằng xé nội tâm của người chiến sĩ trong thời bình. 

Theo tác giả Lệ Dung, dù Liên hoan nghệ thuật sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc về hình tượng người chiến sĩ CAND lần thứ V năm 2025 được đánh giá cao về chuyên môn, nhưng sân khấu vẫn thiếu vắng những tác phẩm về quá khứ.

Một số kịch bản hư cấu quá đà, thiếu hơi thở đời sống đương đại. Không ít tác giả, đạo diễn mới dừng lại ở vẻ ngoài, chưa chạm tới cái lõi, nơi thấm đẫm máu, mồ hôi, nước mắt và sự hy sinh lặng thầm của người chiến sĩ công an. 

Làm sao để khán giả đồng cảm, để mỗi tác phẩm có đời sống thực sự thay vì “ngủ yên” sau một kỳ hội diễn, đó chính là câu hỏi lớn, mang tính sống còn với sân khấu hôm nay.

Có thể nói, hành trình khắc họa hình tượng người chiến sĩ CAND trên sân khấu cần nhiều trách nhiệm. Bởi mỗi vở diễn, mỗi nhân vật không đơn thuần tái hiện chiến công, mà còn là cách để khán giả thấu hiểu hơn những nỗi niềm rất đời thường của người công an.

Chỉ khi dám đi vào chiều sâu tâm lý, chạm tới những giằng xé nội tâm, những cám dỗ đời thường và cả những phút giây yếu mềm của người chiến sĩ, thì sân khấu mới thực sự lay động lòng người.

Ở một góc nhìn khác, tác giả Cao Giáng Hương nhấn mạnh, sân khấu kịch đã khắc họa hình tượng chiến sĩ CAND kiên cường trên mặt trận chống tội phạm, giữ bình yên cho đất nước, giữ trọn giấc ngủ yên lành cho nhân dân.

Những vở diễn như: Đoạn kết (Nhà hát Kịch Tuổi Trẻ), Ngược chiều bình an (Nhà hát Kịch Việt Nam), Vùng trời bình yên (Đại học Sân khấu điện ảnh Hà Nội)… không chỉ mang lại sự ngưỡng mộ mà còn khơi dậy niềm tin, tình cảm với lực lượng công an. 

"Hình tượng người chiến sĩ trên sân khấu hiện lên hiên ngang, ngôn ngữ đanh thép với tội phạm nhưng vẫn ấm áp, gần gũi với nhân dân, đồng thời cũng chất chứa những tâm tư đời thường, những phút đối diện cám dỗ để rồi lựa chọn con đường chính nghĩa", tác giả Cao Giáng Hương nhấn mạnh.

Vì thế, để hình tượng người chiến sĩ công an không chỉ là biểu tượng chính luận khô cứng, mà phải trở thành nguồn cảm hứng trong lòng công chúng thì sân khấu cần khắc họa được góc nhìn đa chiều, chân thực, dám đi vào những mảng sáng tối, những đối diện và lựa chọn rất đời.