Gỡ khó tiêu chí nước sạch trong xây dựng nông thôn mới nâng cao

VHO - Để giải bài toán thiếu nước sinh hoạt cho người dân, cũng như thực hiện xây dựng NTM nâng cao về tỷ lệ hộ dân được sử dụng nước sạch, các sở, ngành và địa phương trong tỉnh Quảng Ngãi đã nỗ lực tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc liên quan đến việc quản lý, vận hành hệ thống cấp nước tập trung.

Công trình hệ thống nước sinh hoạt xã Trà Tân, huyện Trà Bồng có tổng mức đầu tư hơn 10,2 tỷ đồng hoàn thành đã mang lại niềm vui cho 3.200 người dân ở 4 thôn Trà Ngon, Trà Ót, Trường Biện và Trường Giang.

Bà Hồ Thị Cúc, ở thôn Trà Ngon, cho biết, lâu nay gia đình sử dụng nước giếng khơi, nước khe suối qua lắng lọc nên không đảm bảo chất lượng. Từ khi sử dụng nước của công trình mới, tôi cũng như người dân trong thôn rất yên tâm, không phải lo sử dụng nước không đảm bảo vệ sinh như trước.

Với quan điểm xây dựng nông thôn mới có điểm đầu nhưng không có điểm kết thúc, sau khi đạt chuẩn nông thôn mới, xã Hành Thuận, huyện Nghĩa Hành tiếp tục đăng ký về đích xã nông thôn mới nâng cao vào năm 2025.

Sau khi rà soát các tiêu chí theo Bộ tiêu chí mới về xây dựng xã nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021-2025, đến nay xã Hành Thuận đã đạt 11/19 tiêu chí. Hiện còn những tiêu chí chưa đạt như: Tổ chức sản xuất và chất lượng môi trường sống, an ninh trật tự, nhà đa năng của trường Trung học cơ sở,... Trong đó chỉ tiêu tổ chức sản xuất và chất lượng môi trường sống là tiêu chí khó khăn nhất của địa phương.

Chủ tịch UBND xã Hành Thuận Phạm Văn Tâm cho rằng, xã Hành Thuận có diện tích lớn, các hộ dân sống cách xa nhau nên rất khó xây dựng công trình cấp nước tập trung quy mô cấp xã hoặc liên xã vì kinh phí đầu tư sẽ rất lớn, việc duy tu, bảo dưỡng tốn kém. Trong khi đó hiện nay các hộ dân trên địa bàn xã đều sử dụng nước giếng khoan và lắp đặt máy lọc nước.

“Hiện nay địa phương đã khảo sát nhu cầu sử dụng nước nước từ hệ thống cấp nước tập trung. Tuy nhiên, số hộ đăng ký không nhiều. Vì vậy, để hoàn thành tiêu chí này, xã đề xuất sở, ngành liên quan xem xét áp dụng tỷ lệ hộ dân đã đầu tư, sử dụng nước sạch thông qua máy lọc nước tự trang bị hoặc xem xét bố trí ngân sách để xây dựng công trình nước sạch”.

Tiêu chí số 17.1 của Bộ tiêu chí nông thôn mới giai đoạn 2021-2025 quy định, các xã các xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao phải có từ 55% số hộ được sử dụng nước sạch từ hệ thống cấp nước tập trung. Đây được xem là thách thức lớn đối với các đang thực hiện và hoàn thành các tiêu chí, bởi hầu hết các công trình cấp nước tập trung có quy mô nhỏ, manh mún, không đồng bộ, chưa đáp ứng nhu cầu thực tế, hiệu quả mang lại chưa cao.

Thực tế, tại Quảng Ngãi hiện có 133/513 công trình cấp nước sạch nông thôn tập trung trong tình trạng hoạt động kém hiệu quả và không hoạt động.

Chủ tịch UBND TP Quảng Ngãi Trà Thanh Danh cho biết, trên địa bàn thành phố có 8 công trình cấp nước sạch nông thôn, cung cấp nước sinh hoạt cho người dân các xã vùng ven. Tuy nhiên, các công trình này chưa đáp ứng nhu cầu của người dân. Đến thời điểm này, số hộ dân ở các xã vùng ven của thành phố được sử dụng nước từ công trình cấp nước sinh hoạt tập trung chỉ đạt 8,69%.

“Vào mùa nắng, các xã vùng ven như Tịnh Long, Tịnh Khê, Tịnh Hòa nguồn nước ngầm thường xuyên bị nhiễm phèn. Do vậy, việc mở rộng phạm vi cung cấp nước máy, cũng như đầu tư thêm các công trình cấp nước sinh hoạt nông thôn tại khu vực đông bắc thành phố là việc làm cấp thiết. UBND TP Quảng Ngãi đã đề nghị Công ty cổ phần Cấp thoát nước và xây dựng Quảng Ngãi có phương án đầu tư mở rộng hệ thống cấp nước, để người dân được sử dụng nước máy. Đồng thời, theo đồ án Quy hoạch phân khu và Quy định quản lý theo đồ án Quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 phần còn lại phía bắc thành phố đã bố trí khu đất rộng khoảng 3ha thuộc địa bàn xã Tịnh An để đầu tư xây dựng nhà máy cấp nước cho khu vực đông bắc thành phố”, ông Danh thông tin.

Theo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Ngãi Hồ Trọng Phương - Chánh Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới tỉnh, tiêu chí về nước sạch tập trung là một tiêu chí khó thực hiện ở hầu hết các xã đăng ký về đích nông thôn mới nâng cao. Tuy nhiên, muốn đạt được tiêu chí này cần có sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền địa phương cùng các cơ quan chức năng để từng bước đưa các giải pháp từng bước tháo gỡ khó khăn về chỉ tiêu, tiêu chí nước sinh hoạt cho người dân nông thôn.

“Từ thực tế trên địa bàn tỉnh có nhiều công trình nước sạch phải dừng hoạt động chỉ sau một thời gian ngắn đưa vào sử dụng do hư hỏng, không được bảo dưỡng, sửa chưa, gây lãng phí lớn. Bên cạnh đó, đặc thù nhiều vùng nông thôn địa bàn dân cư thưa, phân tán nên chi phí đầu tư lớn, khó thu hút nhà đầu tư tư nhân. Do đó, để đảm bảo tiêu chí nước sạch tập trung cho các xã nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, tỉnh Quảng Ngãi sẽ xây dựng một số nhà máy cấp nước liên huyện, liên xã. Đồng thời, tập trung đầu tư hệ thống đường ống cấp nước phục vụ cho các hộ dân khu vực đông dân cư dọc theo các trục đường liên huyện, liên xã”, ông Phương nhấn mạnh.