Thực trạng đáng buồn tại Khu du lịch quốc gia đầu tiên của Việt Nam

VHO - Là Khu du lịch (KDL) quốc gia đầu tiên được công nhận tại Việt Nam, KDL hồ Tuyền Lâm (tỉnh Lâm Đồng) từng được kỳ vọng trở thành điểm đến du lịch sinh thái – nghỉ dưỡng hàng đầu cả nước. Tuy nhiên, sau gần một thập kỷ kể từ khi được công nhận là KDL quốc gia, thực trạng hiện nay tại đây khiến không ít người thất vọng. Hạ tầng xuống cấp, môi trường ô nhiễm, các dự án bị “đắp chiếu” kéo dài… đang khiến hình ảnh KDL này dần mất đi trong mắt du khách và nhà đầu tư.

Hạ tầng xuống cấp nghiêm trọng

Theo phản ánh của người dân và du khách thời gian qua, nhiều tuyến đường trong KDL quốc gia hồ Tuyền Lâm hiện đang trong tình trạng xuống cấp nghiêm trọng.

Ghi nhận thực tế của Báo Văn hóa tại tuyến đường Hoa Phượng Tím – một trong những tuyến đường chính của KDL cho thấy chỉ trong đoạn dài khoảng 3km đã xuất hiện cả trăm “ổ gà” lớn nhỏ. Trên quãng đường này, hầu như cứ vài chục mét lại xuất hiện một “ổ gà”.

Điều này, đặc biệt gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông, nhất là tại địa phương hiện đang bước vào giai đoạn cao điểm mùa mưa. Khi có mưa xuống, những “ổ gà” này bị nước mưa phủ đầy, vô tình trở thành những chiếc bẫy có thể gây tai nạn cho bất cứ người tham gia giao thông nào lưu thông trên tuyến đường .

Một du khách có mặt tại đây chia sẻ với thái độ ngán ngẩm: “Không hiểu sao ở khu du lịch lớn như thế này mà lại để đường sá hư hỏng như con đường làng, chẳng thấy ai sửa sang gì cả.”

Không chỉ đường sá, hệ thống hạ tầng kỹ thuật khác cũng rơi vào tình trạng tương tự. Nhiều biển báo giao thông bị đặt sai vị trí, thấp hơn mặt đường và bị che khuất bởi cây cối do không được phát quang thường xuyên. Điều này gây khó khăn trong việc quan sát và tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông.

Tại đường Hoa Hồng – một tuyến giao thông quan trọng khác bên cánh phải của KDL lại xảy ra chuyện bi hài khác. Dù cả con đường đã được trang bị hệ thống đèn chiếu sáng, nhưng theo một số người dân sống tại đây cho biết, thời gian qua gần như hệ thống chiếu sáng vào ban đêm ở đây gần như không hoạt động.

Qua quan sát, chúng tôi nhận thấy nhiều cột đèn không có bóng hoặc đã bị vỡ từ bao giờ, dây điện đấu nối ở một số cột, trụ bị đứt nhưng lại không được sửa chữa. Vào ban đêm, cả đoạn đường chìm trong bóng tối, gây nguy hiểm cho người dân và du khách khi tham quan, di chuyển tại đây.

Bên cạnh đó, tình trạng ô nhiễm môi trường cũng đang là vấn đề đáng báo động. Tại khu vực bến du thuyền – nơi bán vé tham quan hồ Tuyền Lâm, rác thải sinh hoạt bị vứt bừa bãi. Dù tại đây có bố trí một số thùng rác, nhưng có lẽ do không được thu gom thường xuyên nên nhiều thùng đã đầy, rác bị bỏ tràn ra ngoài gây mùi hôi thối khó chịu, mất vệ sinh nghiêm trọng và tạo điều kiện cho ruồi nhặng sinh sôi.

Nhiều dự án chậm triển khai

Hồ Tuyền Lâm được Bộ Văn hóa – Thông tin (nay là Bộ VHTTDL) công nhận là Di tích lịch sử – thắng cảnh quốc gia từ năm 1998 và chính thức trở thành KDL quốc gia đầu tiên của Việt Nam vào năm 2017.

KDL Quốc gia Hồ Tuyền Lâm nằm cách trung tâm Đà Lạt khoảng 6km về phía Nam. Hiện nay, KDL có tổng diện tích gần 1.750ha (trong đó diện tích mặt nước khoảng 350ha), với 37 dự án đã được cấp phép đầu tư với số vốn khoảng 10.000 tỉ đồng.

Các dự án được cấp phép chủ yếu đang hoạt động ở các lĩnh vực kinh doanh sản phẩm du lịch tham quan, vui chơi giải trí, du lịch sinh thái, thể thao mạo hiểm, sân golf, nghỉ dưỡng…

Tuy nhiên, nghịch lý là sau nhiều năm cấp phép, không ít dự án vẫn chưa được triển khai hoặc bị bỏ hoang.

Điển hình có thể kể đến hai dự án lớn gồm: Công viên hoa - Kỳ quan thế giới - Nghỉ dưỡng sinh thái và dự án Kỳ quan thế giới - Du lịch nghỉ dưỡng cao cấp do Công ty CP đầu tư xây dựng công trình HaCo và Công ty CP xuất nhập khẩu Hà Anh làm chủ đầu tư.

2 dự án trên được UBND tỉnh Lâm Đồng cấp phép đầu tư năm 2008, vốn đầu tư 199,8 tỷ đồng với mục tiêu hình thành khu nghỉ dưỡng sinh thái, du lịch tham quan thắng cảnh và du lịch chữa bệnh theo phương pháp cổ truyền. Từ khi được cấp phép đầu tư, chủ đầu tư đã xây dựng 15 căn biệt thự nhưng đến nay vẫn chưa thể hoàn thiện và đi vào hoạt động.

Sau đó cả hai đã chuyển nhượng dự án cho Công ty CP Tầm nhìn Đại Dương. Tuy nhiên, chủ đầu tư mới cũng không có động thái triển khai tiếp, buộc UBND tỉnh Lâm Đồng phải ra quyết định thu hồi vào đầu năm 2025.

Liên quan đến vấn đề chậm triển khai đầu tư tại các dự án đã được cấp phép ở KDL quốc gia hồ Tuyền Lâm, vào cuối tháng 5.2025, chính quyền địa phương cũng đã ra quyết định thu hồi 2 dự án “Khu vườn Nhật Bản” do Công ty Cổ phần Du lịch Lâm Đồng làm chủ đầu tư và dự án “Khu trưng bày giới thiệu sản phẩm trà Vườn Thương” của Công ty TNHH Trà Vườn Thương.

Theo kết luận từ cơ quan thanh tra, đến tháng 5.2025 có đến 22 dự án tại đây được cấp phép những không đầu tư hoặc chỉ đầu tư nhỏ giọt một phần.

Theo đại diện Ban quản lý KDL quốc gia hồ Tuyền Lâm cho biết, kể từ năm 2024 đến nay, vì nhiều lý do khác nhau mà KDL này không thu hút và cấp phép thêm được nhà đầu tư mới nào. Đây là một điều đáng báo động so với những tiềm năng, thế mạnh và vị thế của KDL được công nhận là KDL quốc gia đầu tiên trong cả nước.

Sự tụt dốc về cả hạ tầng và môi trường đầu tư đang đẩy KDL quốc gia hồ Tuyền Lâm vào tình trạng “trên danh nghĩa”. Những gì đang diễn ra cho thấy một thực tế đáng buồn: công tác quản lý, giám sát đầu tư và bảo dưỡng hạ tầng chưa được thực hiện nghiêm túc, dẫn đến sự lãng phí lớn về tài nguyên du lịch và suy giảm lòng tin từ cả du khách lẫn nhà đầu tư.

Chính vì thế, đã đến lúc chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng cần nhìn thẳng vào thực tế, xác định rõ nguyên nhân và có các giải pháp cụ thể, từ siết chặt quản lý dự án đầu tư, xử lý triệt để các trường hợp vi phạm, đến đầu tư nâng cấp hạ tầng thiết yếu.

Nếu không có sự thay đổi mạnh mẽ và hành động kịp thời, KDL quốc gia đầu tiên của Việt Nam có nguy cơ trở thành hình mẫu thất bại cho sự phát triển du lịch theo hướng bền vững.