Quy hoạch cảng khách quốc tế Nam Sài Gòn: Gỡ “nút thắt” hạ tầng du lịch đường thủy
VHO - TP.HCM đang nghiên cứu điều chỉnh quy hoạch cảng khách quốc tế về khu Nam Sài Gòn, gắn với phương án thiết kế cầu Thủ Thiêm 4. Đề xuất được đánh giá vừa tạo dư địa phát triển du lịch đường thủy, vừa giảm áp lực đầu tư hạ tầng.

Sở Xây dựng TP.HCM vừa có văn bản gửi UBND TP.HCM, đề xuất bố trí cảng khách quốc tế tại khu vực cảng Tân Thuận - Tân Thuận Đông - Bến Nghé (khu Nam Sài Gòn), sau khi rà soát các phương án thiết kế cầu Thủ Thiêm 4 gắn với định hướng phát triển vận tải, du lịch đường thủy trên sông Sài Gòn.
Theo Sở Xây dựng, khu vực hạ lưu cầu Thủ Thiêm 4 có điều kiện thuận lợi để tàu khách quốc tế cỡ lớn ra vào mà không ảnh hưởng đến kết cấu cầu. Với phương án này, tĩnh không thông thuyền của cầu chỉ cần khoảng 15 m, vẫn bảo đảm khai thác giao thông đường thủy, đồng thời giảm đáng kể chi phí đầu tư và hạn chế tác động đến cảnh quan đô thị ven sông.
Cầu Thủ Thiêm 4 là công trình giao thông quan trọng kết nối Khu đô thị mới Thủ Thiêm với khu Nam TP.HCM, dự kiến bắt đầu từ khu vực giao lộ cầu Tân Thuận 2 - đường Nguyễn Văn Linh, vượt sông Sài Gòn sang trục Bắc - Nam của Thủ Thiêm.
Trước đó, TP.HCM từng nghiên cứu phương án cầu có nhịp nâng với tĩnh không 45 m để phục vụ tàu lớn vào khu Nhà Rồng - Khánh Hội, song chi phí đầu tư dự kiến trên 6.000 tỷ đồng và phát sinh nhiều bất cập trong vận hành, tổ chức giao thông.
Một phương án khác với tĩnh không thấp hơn giúp giảm chi phí nhưng lại hạn chế hoạt động vận tải, du lịch đường thủy. Trong bối cảnh khu Nhà Rồng - Khánh Hội đang được định hướng chuyển đổi thành không gian văn hóa - lịch sử, công viên ven sông, việc bố trí cảng khách quốc tế quy mô lớn tại đây không còn phù hợp.
Trao đổi về đề xuất này, PGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, cho rằng việc dịch chuyển cảng khách quốc tế về khu Nam Sài Gòn là bước đi hợp lý trong dài hạn.
“Du lịch đường thủy muốn phát triển bền vững phải gắn với hạ tầng tiếp cận thuận lợi, quỹ đất đủ lớn và không xung đột với các không gian văn hóa - lịch sử đã được định hình”, PGS.TS Trần Đình Thiên nhận định.
Ở góc độ quản lý đô thị, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), đánh giá phương án này giúp TP.HCM “giải bài toán kép” giữa đầu tư hạ tầng và khai thác du lịch.
“Cảng khách quốc tế nếu đặt ở khu Nam Sài Gòn sẽ tạo điều kiện kết nối đồng bộ với hệ thống giao thông đường bộ, đường thủy, đồng thời mở ra không gian phát triển dịch vụ, du lịch ven sông một cách bài bản hơn”, ông Lê Hoàng Châu nêu ý kiến.
Theo Sở Xây dựng Thành phố, việc điều chỉnh định hướng quy hoạch cảng khách quốc tế về Nam Sài Gòn được xem là giải pháp dung hòa, vừa đáp ứng yêu cầu phát triển hạ tầng giao thông - du lịch đường thủy, vừa tạo cơ sở để sớm chốt phương án thiết kế cầu Thủ Thiêm 4, tránh kéo dài quá trình chuẩn bị đầu tư.
Sở Xây dựng kiến nghị UBND TP.HCM giao các đơn vị liên quan hoàn thiện Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án cầu Thủ Thiêm 4 với tĩnh không thông thuyền 15 m, đồng thời báo cáo Bộ Xây dựng để cập nhật nội dung này trong quá trình điều chỉnh Quy hoạch hệ thống cảng biển.
Khu vực cảng Tân Thuận - Tân Thuận Đông - Bến Nghé nằm ở hạ lưu sông Sài Gòn, thuộc khu Nam TP.HCM, có lợi thế kết nối đồng bộ cả đường thủy, đường bộ và không gian đô thị ven sông.
Theo định hướng rà soát các phương án thiết kế cầu Thủ Thiêm 4, việc bố trí cảng khách quốc tế tại khu vực này cho phép giảm yêu cầu tĩnh không cầu xuống khoảng 15m, vẫn đáp ứng nhu cầu đón tàu khách cỡ lớn, đồng thời hạn chế phát sinh chi phí đầu tư và tác động đến cảnh quan đô thị.
Khu Nam Sài Gòn cũng được xác định là vùng phát triển dịch vụ - du lịch - logistics trọng điểm, gắn với hệ thống cảng biển, khu đô thị mới và các không gian công cộng ven sông.
Việc quy hoạch cảng khách quốc tế tại đây được kỳ vọng tạo động lực phát triển du lịch đường thủy, kết nối tour tuyến sông Sài Gòn - Cần Giờ - ĐBSCL, đồng thời bổ sung hạ tầng phục vụ du lịch tàu biển cho TP.HCM trong dài hạn.

RSS