Khi lòng tin bị đánh cắp

VHO - Dù đã được cảnh báo, song mùa du lịch cao điểm vẫn chứng kiến hàng loạt du khách “dở khóc dở cười” khi sập bẫy combo du lịch giá rẻ qua mạng xã hội. Đằng sau những fanpage có tích xanh, hàng nghìn lượt theo dõi là cả một “mạng nhện” lừa đảo được dàn dựng bài bản, tinh vi, gây thiệt hại cho khách hàng, tổn hại uy tín điểm đến và làm khó cho các doanh nghiệp làm ăn chân chính.

 Những cú lừa không tưởng

Đầu tháng 3, anh Nguyễn Văn Đạt (Hà Nội) cùng nhóm bạn rục rịch chuẩn bị cho kỳ nghỉ cuối tuần tại Sầm Sơn (Thanh Hóa). Thông qua một fanpage Facebook có tên gọi gần giống với một khách sạn 4 sao tại khu đô thị du lịch biển, kèm theo logo, ảnh phòng lung linh, mức giá ưu đãi hấp dẫn, anh Đạt nhanh chóng chuyển khoản 5 triệu đồng để giữ phòng. Tuy nhiên, khi đến nơi, cả nhóm “ngã ngửa” khi nhân viên khách sạn xác nhận không hề có bất kỳ thông tin đặt phòng nào từ tên anh.

Không riêng anh Đạt, từ đầu tháng 3 đến nay, chuỗi khách sạn Dragon Sea tại Sầm Sơn đã tiếp nhận hơn 20 cuộc gọi phản ánh từ du khách bị lừa đặt cọc thông qua các fanpage Facebook giả mạo. Ông Hoàng Thành Vượng, Giám đốc điều hành chuỗi khách sạn, bày tỏ lo lắng: “Hầu hết nạn nhân đều chuyển tiền từ vài triệu đến vài chục triệu đồng. Có những fanpage giả có tới hàng nghìn lượt theo dõi, thậm chí có tích xanh, khiến người dùng rất dễ mắc bẫy”.

Trên fanpage chính thức “Dragon Sea Hotel” (hiện có 18.000 lượt thích), khách sạn đã liên tục đăng tải các cảnh báo, kèm theo danh sách fanpage mạo danh nhằm bảo vệ du khách. Dù vậy, số lượng trang giả vẫn tiếp tục mọc lên như nấm, thay đổi tên gọi, hình ảnh và thủ đoạn liên tục. “Không chỉ khách bị mất tiền, mà thương hiệu khách sạn cũng bị tổn hại nghiêm trọng. Có khách đến tận nơi để đôi co, nghi ngờ chúng tôi lừa đảo vì tưởng rằng đã liên hệ đúng kênh chính thức”, ông Vượng chia sẻ thêm.

Thực tế cho thấy, các đối tượng lừa đảo không hề chọn mục tiêu ngẫu nhiên. Chúng đặc biệt nhắm vào các cơ sở uy tín, có độ nhận diện cao, được du khách tin tưởng như khách sạn 3 đến 5 sao hoặc khu nghỉ dưỡng nổi tiếng. Tại Quần thể du lịch nghỉ dưỡng sinh thái FLC Sầm Sơn, tình trạng này cũng đang là vấn đề “nóng”.

Chị Đỗ Thị Thủy, phụ trách phòng Sale & Marketing cho biết: “Từ giữa tháng 3, chúng tôi liên tục nhận các cuộc gọi xác minh sau khi khách đã chuyển tiền đặt cọc qua tài khoản cá nhân mạo danh nhân viên của FLC”. Những kẻ lừa đảo thậm chí không ngại sao chép toàn bộ hình ảnh nội thất, tiện ích khu nghỉ dưỡng từ website FLC để “tung chiêu” trên Facebook và Zalo.

Chúng còn tạo ra các chương trình khuyến mãi chớp nhoáng, giảm giá sâu, đánh trúng tâm lý sợ hết phòng mùa cao điểm. Khi nạn nhân nhận ra thì tiền đã không cánh mà bay. “Chúng tôi phải lập đường dây nóng, thường xuyên cảnh báo trên fanpage FLC Sầm Sơn (có hơn 31.000 lượt thích) và hướng dẫn du khách cách nhận diện kênh chính thức. Đây là giải pháp duy nhất lúc này để giảm rủi ro”, chị Thủy nói.

Không chỉ dừng lại ở các điểm du lịch biển, các chiêu trò lừa đảo còn len lỏi tới những khu nghỉ dưỡng sinh thái vùng cao, nơi vốn được khách hàng tin tưởng bởi không gian yên tĩnh, dịch vụ chuyên biệt.

Giám đốc khu nghỉ dưỡng Pù Luông Eco Garden (huyện Bá Thước, Thanh Hóa) Đỗ Đức Mạnh kể lại một vụ việc gần đây khiến ông thực sự “giật mình”: “Một fanpage giả danh khu nghỉ dưỡng của chúng tôi đăng bán combo “Pleasant Season” với mức giá chỉ 990.000 đồng/khách/2 ngày 1 đêm. Đáng chú ý, ngoài hình ảnh giống hệt website chính thức, đối tượng còn lập tài khoản ngân hàng tên “Công ty TNHH Resort Servicers” để tăng mức độ tin cậy. Thậm chí, họ còn học thuộc quy trình tư vấn, cách nói chuyện và lời chào mời y như thật”.

Các doanh nghiệp du lịch cho biết, một trong những nguyên nhân khiến nhiều khách hàng bị sập bẫy là sự chủ quan và tâm lý ham rẻ. Trong mùa cao điểm, nỗi lo hết phòng khiến không ít người “vội vàng xuống tiền” mà chưa kiểm chứng nguồn thông tin. “Các đối tượng đánh đúng tâm lý “chần chừ là mất cơ hội”. Trong khi đó, hành vi lừa đảo ngày càng có tổ chức, không khác gì một mô hình đa cấp biến tướng trên mạng xã hội. Nếu không tỉnh táo, rất dễ mắc bẫy”, một chủ doanh nghiệp lữ hành ở TP Thanh Hóa phân tích.

Không chỉ là trách nhiệm của doanh nghiệp

Câu chuyện của các doanh nghiệp như Dragon Sea, FLC Sầm Sơn, hay Pù Luông Eco Garden chỉ là vài lát cắt trong bức tranh đầy phức tạp về những “cái bẫy du lịch” đang giăng khắp mạng xã hội.

Trong cơn “khát” trải nghiệm mùa hè, hàng nghìn du khách sẵn sàng “xuống tiền” chỉ sau vài dòng tin nhắn và những lời cam kết đầy hấp dẫn mà không chút mảy may nghi ngờ. Càng đáng lo ngại hơn khi những chiêu trò này ngày càng được “nâng cấp” và tổ chức bài bản, không khác gì một “công ty ảo”.

Không chỉ sử dụng hình ảnh, logo thương hiệu có thật, kẻ gian còn lén theo dõi quy trình tư vấn, cách tương tác của các nhân viên chuyên nghiệp để bắt chước, sao chép một cách tinh vi.

“Chúng tôi từng phát hiện một trang giả mạo lập hẳn mục “Giới thiệu nhân viên tư vấn” với tên, ảnh đại diện giống hệt người thật, khiến khách hàng rất dễ nhầm lẫn”, chị Đỗ Thị Thủy (FLC Sầm Sơn) chia sẻ. Đứng trước làn sóng này, một số doanh nghiệp du lịch tại Thanh Hóa đã chủ động đề xuất thiết lập cơ sở dữ liệu chung do các cơ quan quản lý Nhà nước vận hành.

Những nền tảng số như website của Sở VHTTDL Thanh Hóa, hay cổng thông tin du lịch của tỉnh nếu được tích hợp thêm tính năng xác minh đối tác, truy xuất mã QR của các đơn vị kinh doanh đã đăng ký sẽ là tấm lá chắn đáng tin cậy cho du khách.

Ông Đỗ Đức Mạnh (Pù Luông Eco Garden) khẳng định: “Không ai có thể bảo vệ thương hiệu tốt hơn chính bản thân doanh nghiệp, nhưng nếu được hỗ trợ xác thực danh tính trên kênh thông tin chính thống của tỉnh, chắc chắn hiệu quả sẽ cao hơn. Đây là việc mà doanh nghiệp, người dân và cơ quan chức năng đều có lợi”.

Thực tế, một số địa phương khác trong cả nước cũng đã áp dụng thành công cơ chế kết nối giữa hệ thống quản lý nhà nước và nền tảng số của doanh nghiệp. Chẳng hạn, tại Quảng Ninh, ngành du lịch địa phương phát triển app “Du lịch thông minh” cho phép du khách đặt phòng, xem review, nhận cảnh báo và tương tác trực tiếp với cơ quan quản lý nếu phát hiện dấu hiệu lừa đảo. Việc này không chỉ giúp người dân yên tâm tiêu dùng mà còn góp phần minh bạch hóa thị trường dịch vụ du lịch.

Không ai mong muốn một kỳ nghỉ bị phủ bóng bởi cảm giác bị lừa. Nhưng điều đó đang diễn ra hàng ngày, trên chính những chiếc điện thoại, trong từng cái “click chuột” và dòng tin nhắn tưởng như vô hại. Hệ quả không chỉ là vài triệu đồng bị mất. Tổn thất lớn hơn chính là “niềm tin bị đánh cắp”, cả của khách hàng và của doanh nghiệp đối với môi trường kinh doanh chung. Nhiều khách sau khi bị lừa không chỉ từ chối quay lại nơi đã “dính bẫy”, mà còn lan truyền thông tin tiêu cực, dù bản thân cơ sở du lịch đó hoàn toàn không liên quan đến hành vi lừa đảo.

Điều này cũng đặt ra trách nhiệm rõ ràng hơn với cơ quan quản lý nhà nước trong việc thanh tra, kiểm tra và xử lý các tài khoản giả mạo, trang fanpage “ảo” đang hoạt động tràn lan. Việc phối hợp giữa Sở VHTTDL, công an tỉnh, các phòng văn hóa và lực lượng quản lý thị trường là hết sức cần thiết, nhằm phát hiện sớm dẹp bỏ nhanh những ổ nhóm lừa đảo có tổ chức.

Cũng không thể bỏ qua vai trò của chính người dân và du khách trong việc báo cáo, phản ánh các dấu hiệu bất thường, tạo nên mạng lưới giám sát cộng đồng hiệu quả hơn. Du lịch số là xu hướng tất yếu. Nhưng đi cùng với đó phải là du lịch an toàn, lành mạnh và có trách nhiệm. Không thể để công nghệ trở thành công cụ tiếp tay cho kẻ gian. Cũng không thể chỉ trông đợi vào lòng tốt hay sự hay sự “tỉnh táo cá nhân” của mỗi người.