“Di sản kép” của Trường Sơn hùng vĩ
VHO - Vườn quốc gia Kon Ka Kinh, tỉnh Gia Lai được ví như “lá phổi xanh” của Tây Nguyên. Không chỉ giữ vai trò quan trọng trong bảo tồn đa dạng sinh học mà còn là điểm đến hấp dẫn cho du khách yêu thiên nhiên và khám phá.

Giữa đại ngàn Trường Sơn hùng vĩ, Vườn quốc gia Kon Ka Kinh là “di sản kép”: UNESCO công nhận là Khu Dự trữ sinh quyển thế giới và là Vườn di sản ASEAN. Nằm ở độ cao từ 570m (thung lũng sông Ba) tới 1.748m (đỉnh Kon Ka Kinh) Vườn quốc gia Kon Ka Kinh, có khí hậu mát mẻ quanh năm.
Với diện tích gần 42.000 ha rừng nguyên sinh, độ che phủ gần 94%, Kon Ka Kinh là mái nhà của hơn 1.700 loài thực vật và gần 900 loài động vật, trong đó có những loài quý hiếm như vượn đen má vàng, voọc chà vá chân xám, thông 5 lá cổ thụ hay lan kim tuyến.
Vườn còn sở hữu những thắng cảnh làm say lòng người như đỉnh Kon Ka Kinh “nóc nhà” của cao nguyên Pleiku cao 1.748m, đỉnh Đá Trắng, thác Nàng Tiên, thác Kon Bông, thác H’lân, quần thể cây đa cổ thụ, rừng thông ngút ngàn. Tất cả tạo nên bức tranh thiên nhiên văn hóa hài hòa hiếm có. Đây cũng là nơi khởi nguồn của nhiều con sông lớn của Tây Nguyên như sông Ba, sông Đăk Pne, sông Ayun, vừa điều hòa khí hậu, vừa bảo vệ nguồn nước và cân bằng sinh thái cho cả vùng rộng lớn.
Không chỉ là kho báu sinh học, Kon Ka Kinh còn lưu dấu ấn lịch sử với Khu căn cứ cách mạng K10 trong kháng chiến chống Mỹ. Trong những năm tháng ấy, “rừng che bộ đội, rừng vây quân thù”. Vùng đệm của vườn là không gian sống của cộng đồng Ba Na với văn hóa đặc trưng của nhà rông, di sản cồng chiêng, thổ cẩm và các lễ hội truyền thống đậm sắc núi rừng.
Ông Trần Việt Anh, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch tỉnh Bình Định (cũ) chia sẻ: “Ở Kon Ka Kinh, chúng tôi nhìn thấy những bức tranh tổng hòa, vừa hùng vĩ vừa trữ tình, vừa nguyên sơ vừa ẩn chứa nhiều câu chuyện. Tất cả những giá trị ấy, sẽ tạo nên những sản phẩm du lịch đặc sắc trong thời gian tới. Chúng tôi sẽ xây dựng những tour đặc biệt kết hợp du lịch biển và du lịch rừng, ví dụ tour 4 ngày 3 đêm, với 2 ngày ở Quy Nhơn và 2 ngày tại Gia Lai, để du khách vừa thưởng thức đặc trưng biển, vừa trải nghiệm vẻ đẹp đại ngàn. Cách kết hợp này sẽ làm mới, tạo thêm sức hút cho tour của Gia Lai, thu hút cả khách trong và ngoài nước”.
Dưới góc nhìn của người gắn bó trực tiếp với công tác bảo tồn, ông Ngô Đức Thắng, Giám đốc Vườn quốc gia Kon Ka Kinh kỳ vọng, nơi đây sẽ nhanh chóng phát triển thành điểm đến du lịch sinh thái xanh, bền vững. Điều này không chỉ góp phần bảo vệ rừng và lưu giữ nguồn gen quý hiếm của các loài động, thực vật, mà còn khai thác được những thế mạnh đặc sắc, để Kon Ka Kinh không chỉ là nơi phục vụ nghiên cứu về đa dạng sinh học mà còn có thể sánh vai cùng các vườn quốc gia Cát Tiên, Cúc Phương, Ba Bể, Cát Bà… và tỏa sáng trên bản đồ du lịch.
Ông Phạm Anh Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai nhìn nhận, có thể nói, Vườn quốc gia Kon Ka Kinh là báu vật thiên nhiên ban tặng không chỉ cho Gia Lai, mà còn cho Việt Nam và thế giới. Về định hướng phát triển du lịch, tỉnh yêu cầu đẩy nhanh hoàn thiện “Đề án phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí đến năm 2030, tầm nhìn 2045”, gắn phát triển với lợi ích cộng đồng. Đồng thời bảo tồn rừng phải đi đôi với việc để người dân hưởng lợi, từ đó cùng chung tay giữ rừng. Lâm tặc có thể qua mặt cán bộ, nhưng không thể qua mắt dân làng.
Tỉnh Gia Lai sẽ dành nguồn lực đầu tư, nâng cấp xây dựng tuyến đường từ Quốc lộ 19 vào Vườn quốc gia Kon Ka Kinh; kết nối các nhà khoa học đến tham dự các hội thảo khoa học nghiên cứu về rừng; thu hút các nhà đầu tư tham gia đầu tư phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng tại Vườn quốc gia Kon Ka Kinh; xây dựng nhà bảo tàng động thực vật; mời bạn bè quốc tế đến khảo sát, quảng bá Kon Ka Kinh ra thế giới. Mục tiêu là từ đầu năm 2026, Vườn sẵn sàng đón khách với quy mô lớn.
Ông Phạm Anh Tuấn nhấn mạnh, du lịch tại Kon Ka Kinh sẽ phát triển theo hướng “càng hoang dã càng hấp dẫn”. Các sản phẩm trải nghiệm sẽ khai thác tối đa cảnh quan nguyên sơ: Trekking chinh phục đỉnh Kon Ka Kinh, khám phá thác nước và rừng già, trải nghiệm đời sống người Ba Na, tham gia tour quan sát động vật hoang dã, cắm trại đêm giữa rừng. Du khách không chỉ được ngắm nhìn mà còn được học hỏi về đa dạng sinh học, góp phần lan tỏa thông điệp bảo vệ thiên nhiên.