Phát triển du lịch văn hóa, cộng đồng huyện Cam Lâm (Khánh Hòa):
Bài 1 - Xây dựng tour du lịch “Theo dấu chấn bác sĩ Alexandre Yersin“
VHO - Sở Du lịch Khánh Hoà phối hợp Sở VHTT, huyện Cam Lâm, các doanh nghiệp lữ hành xây dựng phát triển tour du lịch “Theo dấu chấn bác sĩ A.Yersin”, khám phá không gian Khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà, tìm hiểu quần thể Di tích lịch sử quốc gia lưu niệm Nhà bác học A. Yersin.
Khám phá di sản, tìm hiểu văn hóa lịch sử
Ông Phan Đình Phùng, Phó Giám đốc Sở Du lịch tỉnh Khánh Hòa cho biết, hành trình tour bắt đầu từ công viên A.Yersin (đường Trần Phú, TP. Nha Trang), đến tại Bảo tàng A.Yersin, thăm nơi làm việc, nghiên cứu của A.Yersin trên đỉnh Hòn Bà, thăm mộ A.Yersin ở khu vực Suối Dầu (xã Suối Cát, huyện Cam Lâm)...
Cách TP. Nha Trang khoảng 60km, núi Hòn Bà hiện nay là khu bảo tồn thiên nhiên với hàng trăm loài động, thực vật quý hiếm. Nơi đây đã được bác sĩ người Pháp A. Yersin (1863-1943) mở đường lên đỉnh núi có độ cao 1.578m so với mực nước biển.
Với khí hậu hậu ôn đới, trên đỉnh Hòn Bà có 4 mùa, đỉnh núi thường chìm trong lớp sương mù. Bác sĩ A. Yersin tìm ra nơi này để trồng cây thí nghiệm, nhất là đưa cây canh ki na có nguồn gốc từ Nam Mỹ về Việt Nam. Cây có tác dụng trị bệnh sốt rét.
Hai bên đường lên Hòn Bà là những tán cây cổ thụ, thỉnh thoảng điểm thêm những cây lá đỏ. Đích đến là ngôi nhà gỗ - nơi A.Yersin ở và làm việc tại Hòn Bà. Dấu tích còn lại về cuộc sống bác sĩ A.Yersin là vườn thuốc, bể chứa nước bao quanh ngôi nhà gỗ… Từ ngôi nhà gỗ 2 tầng này phóng tầm mắt có thể nhìn thấy TP. Nha Trang, trung tâm huyện Cam Lâm, TP. Cam Ranh.
Ông Nguyễn Phi Hồng Nguyên, Giám đốc kinh doanh Công ty TNHH Dịch vụ và Du lịch Việt Promotion, đơn vị tổ chức tour "Theo dấu chân bác sĩ A.Yersin" cho biết: Sau 2 năm thử nghiệm, đầu tháng 6 vừa qua UBND tỉnh quyết định mở cửa, đón khách du lịch đến di tích nhà bác sĩ Yersin tại Hòn Bà, hoàn thiện tour theo dấu chân bác sĩ A.Yersin. Chúng tôi kỳ vọng đây là sản phẩn du lịch văn hóa về danh nhân tiêu biểu của Khánh Hòa, là tour không thể thiếu trong hành trình khám phá của du khách khi đến với xứ Trầm.
Cũng theo ông Nguyễn Phi Nguyên, phát triển loại hình du lịch từ không gian di sản, tìm hiểu văn hóa lịch sử vùng đất, đặc biệt là tìm hiểu về nhà khoa học, bác sĩ lừng danh A.Yersin là điểm nhấn quan trọng phát triển sản phẩm du lịch địa phương. Tuy nhiên, điểm khó khăn nhất của việc thực hiện tour du lịch này là đường đến Hòn Bà nhỏ và hẹp nên xe đưa khách du lịch đến đây tương đối khó khăn. Việc mở đường khơi thông điểm đến Hòn Bà cũng phải tuân thủ những quy định nghiêm ngặt để bảo vệ thiên nhiên nơi đây.
Trước đó, năm 2023, UBND tỉnh Khánh Hòa phê duyệt đề án du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí ở khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà giai đoạn từ 2023 - 2029. Công ty Cổ phần Đầu tư và Du lịch Tây Thái Bình Dương (chủ đầu tư công viên du lịch Kong Forest) được giao đầu tư cảnh quan khu vực nhà bác sĩ Yersin tại đỉnh Hòn Bà. Để bảo tồn thiên nhiên nơi đây, đơn vị khai thác đầu tư xe chuyên dụng mui trần lên thăm quan và hạn chế lượng khách mỗi ngày.
Đáp ứng các điều kiện để đón khách
Ông Nguyễn Văn Nhuận, Giám đốc Sở VHTT tỉnh Khánh Hòa cho biết: Hiện nay, Sở đang hoàn tất các thủ tục trình UBND tỉnh nhằm triển khai dự án xây dựng con đường (rộng 12m) từ vòng xoay cầu vượt trên quốc lộ 1 vào Khu di tích Khu mộ bác sĩ A.Yersin tại xã Suối Cát, huyện Cam Lâm, tỉnh Khánh Hòa, phát huy giá trị di tích này thành điểm đến du lịch.
Con đường vào mộ nằm trong phạm vi đất thuộc quyền quản lý của Viện Pasteur Nha Trang, do đó các bên liên quan cũng đang tiến hành làm việc. Dự án này cũng bố trí xây dựng bãi đỗ xe cho người dân, du khách khi đến viếng mộ bác sĩ A.Yersin.
Theo ông Nguyễn Văn Nhuận, khuôn viên di tích 4ha này được chia làm hai khu vực, trong đó khu vực trên đỉnh đồi (khu vực 1) có mộ bác sĩ A.Yersin, khóm thờ nhà bác học A.Yersin, cây xanh cổ thụ quanh mộ…rộng khoảng 300m2 là khu vực bảo vệ nghiêm ngặt, sẽ chỉ tu bổ, tôn tạo giữ nguyên trạng, không tiến hành đầu tư, xây dựng hạng mục nào. Phần diện tích còn lại (khu vực 2) được cho phép đầu tư nhằm mục đích bảo tồn, phát huy giá trị di sản. Thực tế khu vực này thời gian qua vẫn chưa được quan tâm bảo tồn, tôn tạo đúng mức, chưa phát huy được hết giá trị.
Giám đốc Sở VHTT tỉnh Khánh Hòa giao Trung tâm Bảo tồn di tích phối hợp các đơn vị chuyên môn thuộc Sở nghiêm túc tổng hợp, phân tích, tiếp thu các ý kiến đóng góp để sớm triển khai thực hiện dự án tu bổ, tôn tạo di tích. Đồng thời đề nghị không thay đổi hiện trạng khu vực 1, tu bổ trên tinh thần “hết sức thận trọng”. Ở khu vực 2 nghiên cứu quy hoạch tổ hợp bãi đỗ xe, nơi dừng nghỉ. Đối với đường vào khu mộ, ông Nhuận cho biết ngành chức năng đang cố gắng triển khai thực hiện ngay trong năm 2024, phấn đấu hoàn thành trong năm 2025.
Ông Lê Hữu Hoàng, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Khánh Hòa, Trưởng ban Chỉ đạo phát triển du lịch tỉnh khẳng định: Tour du lịch Theo dấu chấn bác sĩ A.Yersin là sản phẩm du lịch mới phục vụ nhu cầu tham quan, khám phá trải nghiệm di sản văn hóa, không gian thiên nhiên của du khách.
Khánh Hòa đang nghiên cứu tôn tao, phát huy giá trị di tích Khu mộ bác sĩ A.Yersin, phát triển nơi đây thành điểm đến cho du khách tham quan tìm hiểu về những công lao mà A. Yersin đã đóng góp cho nhận loại.
Năm 1990, Bộ Văn hóa -Thông tin (nay là Bộ VHTTDL) đã có quyết định xếp hạng Di tích quốc gia đối với quần thể Di tích lịch sử lưu niệm Nhà bác học A. Yersin tại Khánh Hòa. Quần thể di tích này gồm thư viện Yersin nằm trong Viện Pasteur Nha Trang ở đường Trần Phú, phường Xương Huân, TP Nha Trang; chùa Linh Sơn Pháp Ấn thuộc xã Suối Cát, huyện Cam Lâm và mộ Yersin ở xã Suối Cát, huyện Cam Lâm. Bộ VHTTDL vừa có quyết định về việc bổ sung điểm di tích Nhà làm việc của bác sĩ A.Yersin tại Hòn Bà (xã Suối Cát, huyện Cam Lâm, tỉnh Khánh Hòa) vào chuỗi các di tích lịch sử lưu niệm cấp quốc gia về bác sĩ A.Yersin