Từ Nghị quyết 72, người dân được “miễn viện phí” theo lộ trình như thế nào?

VHO - Nghị quyết 72-NQ/TƯ được Bộ Chính trị ban hành 9.9.2025 về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân là một Nghị quyết có ý nghĩa đối với sự phát triển ngành Y tế và sức khỏe người dân. Người dân đang mong mỏi Nghị quyết đi vào cuộc sống để hưởng lợi từ chính sách mà Bộ Chính trị đề ra.

5 nhóm mục tiêu cốt lõi của Nghị quyết 72-NQ/TƯ

Trong bối cảnh , công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ nhân dân Việt Nam còn những hạn chế, bất cập và khó khăn, thách thức. Việc bảo vệ môi trường sống, rèn luyện nâng cao sức khoẻ thường xuyên, bảo đảm an toàn thực phẩm, dinh dưỡng chưa được chú trọng đúng mức.

Y tế dự phòng chưa được đầu tư thoả đáng, chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu phòng, chống dịch, bệnh; năng lực sản xuất, cung ứng thuốc, vật tư, thiết bị y tế còn hạn chế, phụ thuộc nguồn nhập khẩu; việc huy động nhân lực còn bị động, nhất là trong tình huống xảy ra dịch lớn...

Do đó, theo Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, việc Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 72-NQ-TW có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, tiếp tục thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng đối với sức khỏe của mỗi người dân để hướng đến mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam khoẻ mạnh, mọi người dân đều được chăm sóc sức khoẻ, sống lâu, sống khoẻ, sống lành mạnh, nâng cao thể chất, ý thức bảo vệ sức khoẻ và chủ động phòng ngừa bệnh tật trong toàn xã hội, góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển đất nước giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng trong kỷ nguyên mới.

“Đây là nghị quyết có ý nghĩa chiến lược, toàn diện và lâu dài, mang tính chất hành động, là “Nghị quyết để thực hiện Nghị quyết” với nhiều chính sách bổ sung, tăng cường, cụ thể hóa các chủ trương, đường lối trước đây, đưa ra những nhiệm vụ và giải pháp “đột phá” nhằm tháo gỡ, khơi thông các “điểm nghẽn”, “nút thắt”, khó khăn, vướng mắc từ thực tiễn để đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước và kỳ vọng của nhân dân, hướng đến hai mục tiêu chiến lược 100 năm thành lập Đảng vào năm 2030 và 100 năm giành độc lập đất nước vào năm 2045”, Bộ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh.

Nghị quyết xác định 5 quan điểm, 5 nhóm mục tiêu cụ thể đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, 06 nhóm nhiệm vụ, giải pháp đột phá và trách nhiệm trong tổ chức thực hiện. Trong đó, Nghị quyết tập trung vào các quan điểm, mục tiêu cốt lõi, những nhiệm vụ, giải pháp mang tính “đổi mới”, “đột phá” bao gồm:

Thứ nhất, nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân là mục tiêu, là động lực, là nhiệm vụ chính trị hàng đầu giữ vị trí ưu tiên trong các chiến lược, chính sách phát triển, là vấn đề lớn, bao trùm nhiều lĩnh vực, thuộc trách nhiệm của của cả hệ thống chính trị, của toàn xã hội và mọi người dân.

Thứ hai, nhấn mạnh vai trò của y tế dự phòng, y tế cơ sở. Hệ thống y tế dự phòng sẽ được kiện toàn, nâng cao theo hướng hiện đại, đủ năng lực giám sát, cảnh báo sớm, khống chế kịp thời dịch bệnh và chủ động tổ chức triển khai các hoạt động phòng, chống dịch bệnh từ sớm, từ xa, từ cơ sở, sẵn sàng ứng phó với các tình huống khẩn cấp về y tế công cộng.

Thứ ba, nâng cao y đức, phát triển nhân lực y tế chất lượng, đồng bộ, đáp ứng sự hài lòng của người bệnh và hội nhập quốc tế.

Thứ tư, đẩy mạnh cải cách tài chính y tế và phát triển hiệu quả, bền vững chính sách bảo hiểm y tế để làm nền tảng hướng đến “miễn viện phí” cho người dân.

Thứ năm, đột phá về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số toàn diện trong chăm sóc sức khỏe.

Lộ trình miễn viện phí cho người dân vào năm 2030

Đặc biệt, chính sách “miễn viện phí” là một nội dung mang tính chất đột phá của Nghị quyết đang được người dân rất quan tâm. Liên quan đến vấn đề này, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho khẳng định, chính sách miễn viện phí ở mức cơ bản cho toàn dân thông qua bảo hiểm y tế vào năm 2030 là chủ trương hết sức nhân văn, thể hiện tính ưu việt của chế độ ta, có ý nghĩa an sinh xã hội sâu sắc, hợp lòng dân.

Chính sách này giúp người dân phát hiện sớm bệnh tật, giảm chi phí y tế, thể hiện rõ quan điểm người dân là chủ thể trung tâm, được ưu tiên cao nhất trong xây dựng, thực hiện các chính sách tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe. Bộ Y tế đang khẩn trương xây dựng Đề án triển khai.

Cụ thể, chính sách này vẫn phải dựa trên nền tảng trụ cột là Bảo hiểm y tế, đồng thời thực hiện có lộ trình. Nhà nước và Quỹ Bảo hiểm y tế sẽ chi trả các chi phí y tế cơ bản, thiết yếu, giảm tối đa gánh nặng tài chính cho người dân - trước hết là đối với đối tượng chính sách xã hội, người yếu thế, người có thu nhập thấp và một số đối tượng cần ưu tiên khác.

Phần dịch vụ y tế theo yêu cầu, vượt mức cơ bản thì người bệnh vẫn phải chi trả một phần để nâng cao ý thức sử dụng dịch vụ hợp lý, tiết kiệm chi phí. Chính sách miễn viện phí vì thế phải gắn chặt với bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân, mọi người đều tham gia bảo hiểm y tế để chia sẻ rủi ro, người có điều kiện lo cho người nghèo, người khoẻ đỡ người yếu; cùng với hỗ trợ của ngân sách nhà nước để người bệnh không phải trả thêm chi phí khi không may mắc bệnh.

Về phạm vi quyền lợi, cũng theo bà Đào Hồng Lan, người dân được người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm 1 lần và lập sổ sức khỏe điện tử, quản lý bệnh tật theo vòng đời, từ bào thai đến khi già, việc này được triển khai ngay từ năm 2026. Đến năm 2030, người dân được miễn các chi phí khám bệnh, chữa bệnh ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế theo lộ trình.

Theo đó, từ năm 2026, từng bước thực hiện tăng tỉ lệ, mức thanh toán, chi cho phòng bệnh, chẩn đoán, điều trị sớm một số bệnh và đối tượng ưu tiên theo lộ trình từ Quỹ Bảo hiểm y tế để giảm gánh nặng tài chính cho người bệnh, phù hợp với việc tăng mức đóng bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật từ năm 2027.

Ngân sách nhà nước và Quỹ Bảo hiểm y tế chi trả cho một số dịch vụ phòng bệnh, quản lý bệnh mạn tính, khám sức khỏe định kỳ và khám sàng lọc theo yêu cầu chuyên môn tại cấp khám bệnh, chữa bệnh ban đầu, cơ bản theo lộ trình phù hợp nhằm ngăn ngừa bệnh tật, giảm tỷ lệ mắc và tử vong, tiết kiệm chi phí điều trị giai đoạn muộn, người dân.

Mục tiêu cuối cùng là bảo đảm mọi người dân - không phân biệt vùng miền, giàu nghèo - được tiếp cận các dịch vụ y tế thiết yếu, cơ bản mà không phải lo lắng về tài chính. Nghị quyết không đặt mục tiêu “miễn phí tuyệt đối”, mà hướng đến giảm tối đa chi phí đồng chi trả của người dân, tăng độ bao phủ BHYT, giảm tử vong do phát hiện bệnh muộn và xây dựng hệ thống y tế công bằng, bình đẳng, hiệu quả, bền vững và không ai bị bỏ lại phía sau.