Trước áp lực dư luận, các tổ chức buộc phải lên tiếng về “Nuôi em”

VHO - Từ một dự án thiện nguyện được cộng đồng tin tưởng, “Nuôi em” bất ngờ trở thành tâm điểm tranh cãi. Trước áp lực dư luận, các tổ chức từng đồng hành cũng buộc phải lên tiếng giải trình về mối quan hệ với dự án này.

Những ngày qua, ồn ào xoay quanh dự án Nuôi em không chỉ dừng lại ở các nghi vấn tài chính hay cách vận hành của người sáng lập Hoàng Hoa Trung. Khi loạt văn bản liên quan đến việc chuyển tiền hỗ trợ trường học được công bố, kèm theo cụm từ “trực thuộc Trung tâm Tình nguyện Quốc gia”, sự chú ý của dư luận nhanh chóng chuyển hướng sang các tổ chức từng xuất hiện bên lề dự án.

Cách diễn đạt này khiến không ít nhà hảo tâm hiểu rằng Nuôi Em có sự bảo trợ hoặc giám sát của một đơn vị thuộc Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam. Trước những câu hỏi ngày càng dồn dập, Trung tâm Tình nguyện Quốc gia buộc phải chính thức lên tiếng.

Trong thông cáo phát đi chiều 12.12, Trung tâm Tình nguyện Quốc gia khẳng định đơn vị này không tổ chức, không điều phối và cũng không giám sát dự án Nuôi em. Vai trò của trung tâm chỉ giới hạn ở việc kết nối, định hướng chung cho mạng lưới các câu lạc bộ, đội nhóm tình nguyện, chứ không can thiệp vào hoạt động tài chính hay điều hành các dự án do nhóm tình nguyện tự thành lập.

Trung tâm cũng cho biết, ở thời điểm hai bên hợp tác, Nuôi em được xác định là một hoạt động thuộc nhóm tình nguyện Niềm Tin, do ông Hoàng Hoa Trung đại diện, tự vận hành và tự chịu trách nhiệm trước pháp luật. Việc sử dụng cụm từ “trực thuộc Trung tâm Tình nguyện Quốc gia” trong truyền thông dự án hiện đang được rà soát lại.

Bên cạnh đó, mối quan hệ giữa Nuôi em và Quỹ Bảo trợ Trẻ em Việt Nam cũng trở thành tâm điểm tìm hiểu của dư luận. Ngày 11.12, đại diện quỹ xác nhận từng phối hợp với dự án này trong vai trò kết nối nguồn lực cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn.

Theo Quỹ Bảo trợ Trẻ em Việt Nam, sự hợp tác được xây dựng trên nguyên tắc phân tách rõ trách nhiệm. Quỹ là nơi tiếp nhận và quản lý toàn bộ nguồn tiền từ các nhà tài trợ, trực tiếp triển khai các hoạt động hỗ trợ như xây dựng lớp học, cầu, giếng nước và cải thiện dinh dưỡng cho trẻ. Trong khi đó, Nuôi Em đóng vai trò vận động, truyền thông và kết nối cộng đồng với quỹ, chứ không trực tiếp nắm giữ hay phân bổ dòng tiền trong mô hình này.

Đại diện Quỹ Bảo trợ Trẻ em Việt Nam nhấn mạnh, mọi khoản chi đều được thực hiện theo đúng quy trình, có hồ sơ đối soát, có sự chứng kiến của chính quyền địa phương và cho phép nhà tài trợ kiểm chứng trực tiếp. Cách làm này được xem là cơ chế nhằm bảo đảm tính minh bạch và tuân thủ pháp luật trong hoạt động thiện nguyện.

Tuy vậy, những phát ngôn làm rõ từ các tổ chức vẫn chưa đủ để khép lại tranh cãi. Khi các “anh chị nuôi” liên tục chia sẻ trên mạng xã hội về việc thiếu thông tin cập nhật, trùng mã “Nuôi Em” hay nghi vấn phân bổ nguồn tiền, áp lực giải trình ngày càng gia tăng.

Từ ngày 7.12, dự án đã nhiều lần đăng thông báo chính thức và chia sẻ các bài đính chính từ cá nhân ông Hoàng Hoa Trung, nhưng phản ứng của cộng đồng vẫn chưa dừng lại.

Đáng chú ý, trước quy mô và mức độ lan rộng của khủng hoảng, đã xuất hiện đề xuất thuê kiểm toán độc lập để rà soát toàn bộ hoạt động tài chính của dự án. Một số đơn vị sẵn sàng đóng góp kinh phí cho việc này, coi đây là cách duy nhất để đưa ra câu trả lời khách quan.

Khủng hoảng của Nuôi em cũng kéo theo sự nhập cuộc của một công ty truyền thông lớn. Tuy nhiên, sau khi tuyên bố nhận “đồng hành xử lý” vụ việc vào ngày 11.12, người đứng đầu doanh nghiệp này đã thay đổi quan điểm chỉ chưa đầy 24 giờ sau và cho rằng cần để cơ quan chức năng vào cuộc làm rõ.

Các chuyên gia nhận định, câu chuyện Nuôi em đã vượt khỏi phạm vi của một dự án thiện nguyện cá nhân. Những gì đang diễn ra phản ánh nhu cầu cấp thiết phải chuẩn hóa hoạt động thiện nguyện tại Việt Nam, từ cách truyền thông, xác lập tư cách pháp lý cho đến quản trị tài chính.