Tỏi “cô đơn” đặc sản quý hiếm ở đảo Lý Sơn

VHO - Tỏi cô đơn Lý Sơn là loại tỏi quý ở Việt Nam, trồng trên vùng đất được hình thành do quá trình hoạt động núi lửa và sự bồi đắp của cát, đá san hô biển đã làm cho tỏi Lý Sơn có hương vị riêng và đặc biệt.

Theo người dân đảo Lý Sơn, tỏi “cô đơn” không có giống riêng biệt mà tự nhiên hình thành trong quá trình sinh trưởng của những cây tỏi thông thường. Thay vì có rất nhiều tép thì mỗi củ chỉ có duy nhất một tép.

Đất càng cằn cỗi, mất mùa, thì loại tỏi đặc biệt này lại càng có nhiều và ngược lại. Vụ tỏi năm nay đạt năng suất cao nên số tỏi “cô đơn” rất ít.

Ông Nguyễn Bờ, thôn Tây An Vĩnh, huyện Lý Sơn có 5 sào tỏi, năng suất tỏi vụ này đạt 500-600kg/sào.

"Năm nào sâu bệnh nhiều, thời tiết khắc nghiệt khiến năng suất tỏi đạt thấp thì tỏi cô đơn lại nhiều và ngược lại. Vụ tỏi năm nay đạt năng suất khá cao nên tỏi cô đơn cực kỳ khan hiếm, mỗi sào (500 m2) gia đình tôi chỉ thu được 0,5-1 kg tỏi cô đơn, những năm mất mùa, thì mỗi sào thu từ 3-5kg tỏi cô đơn”, ông Bờ nói.

Theo ông Bờ, cây tỏi sinh trưởng kém mới cho ra tỏi “cô đơn” nên củ chỉ to bằng đầu ngón tay. Tỷ lệ cây cho ra củ tỏi “cô đơn” rất thấp. Sản lượng tỏi loại này chỉ chiếm khoảng 1% tổng sản lượng tỏi mỗi vụ.

Bà Nguyễn Thị Thiện, một tiểu thương ở Lý Sơn cho biết, từ thuở khai khẩn, lập nghiệp trên đảo, người dân nơi đây ví tỏi “cô đơn” như dược liệu quý bảo vệ sức khỏe.

Ngoài hương vị thơm ngon đặc trưng, tỏi “cô đơn” còn được ngâm rượu để chữa bệnh về tiêu hóa, cảm cúm, có tác dụng bồi bổ sức khỏe. Do đó tỏi “cô đơn” có giá rất cao.

“Năm nay số lượng tỏi cô đơn rất ít nên giá bắt đầu tăng. Các tiểu thương đang tìm mua tỏi cô đơn tích trữ để bán cho du khách trong mùa du lịch sắp tới, nhưng vẫn không có hàng để mua. Có năm tỏi cô đơn tăng giá lên đến 1,2-1,4 triệu đồng/kg. Riêng năm nay giá tỏi loại này đã chạm mốc một triệu đồng/kg và chắc chắn sẽ tăng cao hơn”, bà Thiện chia sẻ.

Hiện tỏi nhiều tép tươi có giá từ 35.000-40.000 đồng/kg và khô từ 70.000-80.000 đồng/kg thì giá tỏi “cô đơn” cao gấp hàng chục lần. Hiện tại tỏi “cô đơn” tươi có giá 450.000-500.000 đồng/kg và khô có giá từ 900.000 đồng đến một triệu đồng/kg.

Theo nhiều nghiên cứu đã được công bố, tỏi “cô đơn” Lý Sơn chứa 0,1-0,36% tinh dầu, nhiều vitamin và khoáng chất.