Lời thề giữ nước của Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Rạch Giá

VHO - Quốc hội Việt Nam ra đời trong bối cảnh thù trong giặc ngoài như “ngàn cân treo sợi tóc”, ở Nam Bộ, thực dân Pháp và bọn Việt gian ra sức phá hoại cuộc tổng tuyển cử.

Phát huy tinh thần đoàn kết, khát vọng của dân tộc, cuộc bầu cử diễn ra thành công. Tại Kỳ họp thứ hai (năm 1946), Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Rạch Giá vinh dự được thay mặt đồng bào Nam Bộ, hứa trước Quốc hội “quyết tâm…mang lá cờ đỏ sao vàng của Tổ quốc bay trở lại trên đất Nam Bộ”.

Thành công Cuộc Tổng tuyển cử bầu đại biểu Quốc hội khóa I vào ngày 6.1.1946, Quốc hội Việt Nam khóa I, có 403 đại biểu, trong đó có 333 đại biểu do cử tri cả nước trực tiếp bầu bằng phiếu kín, số còn lại 70 ghế là thành viên của tổ chức Việt Nam Quốc dân Đảng, gọi tắt là Việt Quốc và Việt Nam Cách mạng đồng minh hội gọi tắt là Việt Cách, không qua bầu cử.

Trong số 333 đại biểu Quốc hội cả nước do cử tri đi bầu, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Rạch Giá có 4 đại biểu gồm: Dược sĩ Trần Văn Luân, Chủ tịch Ủy ban lâm thời tỉnh Rạch Giá; ông Nguyễn Văn Tạo, đảng viên Cộng sản; kỹ sư Nguyễn Ngọc Bích, thành viên nhóm Tân Dân Chủ và ông Huỳnh Bá Nhung, đảng viên Đảng dân chủ.

Tại Kỳ họp đầu tiên của Quốc hội khóa 1 diễn ra vào tháng 3.1946, ông Nguyễn Văn Tạo, đảng viên Cộng sản được Quốc hội cử làm Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Rạch Giá, sau đó ông được bầu làm Bộ trưởng Bộ Lao động.

Ông Nguyễn Văn Tạo, sinh ngày 20.5.1908, quê quán làng Phước Lợi, tổng Long Hưng Hà, tỉnh Chợ Lớn, nay là tỉnh Tây Ninh. Với lòng yêu nước nồng nàng, căm thù giặc sâu sắc, khi còn là một cậu bé của  đất nước đầy bóng giặc, Nguyễn Văn Tạo sớm có ý thức đấu tranh, chống thực dân, đế quốc.

Khi được gia đình cho lên Sài Gòn học ở trường Tây mang tên Chasseloup -Laubat, nay là Trường Lê Quý Đôn, Nguyễn Văn Tạo vừa học, vừa tham gia các tổ chức yêu nước, đấu tranh chống Pháp.

Đầu năm 1926, ông dẫn đầu nhóm bàn bè đấu tranh bãi khoá, đòi thả tự do cho nhà cách mạng Nguyễn An Ninh, bị nhà cầm quyền thực dân Pháp đuổi học ngay sau đó.

Bị đuổi học, tinh thần tuổi trẻ đầy nhiệt huyết của chàng trai trẻ Nguyễn Văn Tạo càng sục sôi ngọn lửa căm hờn. Ông quyết định rời quê hương sang Pháp, tiếp tục các hoạt động yêu nước, tham gia Đảng Độc lập Việt Nam do một số Việt kiều yêu nước tại Pháp sáng lập. 

Chiến sĩ cộng sản Quốc tế

Cuối năm 1926, Nguyễn Văn Tạo được kết nạp vào Đảng Cộng sản Pháp, sau đó làm việc tại trụ sở Trung ương Đảng Cộng sản Pháp. Ngoài công việc ở cơ quan này, Nguyễn Văn Tạo vừa phải lao động vất vả kiếm sống và viết báo, ông từng làm chủ bút báo Lao Nông, sau này đổi tên thành báo “Vô sản”.

Với các bút danh như: “Chợ Mới”, “An”, Nguyễn Văn Tạo viết bài cộng tác cho Báo L'Humanité, cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Pháp. Năm 1927, Nguyễn Văn Tạo đến Paris, với ý định tìm gặp nhà cách mạng Nguyễn Ái Quốc, nhưng khi đến Paris thì Nguyễn Ái Quốc đã sang Liên Xô. 

Tháng 8.1928, Nguyễn Văn Tạo là thành viên Đoàn đại biểu Đảng Cộng sản Pháp với tư cách là đại biểu Đông Dương đi dự Đại hội lần thứ VI Quốc tế Cộng sản họp tại Thủ đô Moscow, Liên Xô.

Tại Đại hội này, với tên Nguyễn An, Đoàn Đại biểu Đảng Cộng sản Pháp phân công Nguyễn Văn Tạo phát biểu tham luận về tình hình cách mạng ở Đông Dương.

Bài tham luận của Nguyễn Văn Tạo đưa ra yêu cầu Quốc tế Cộng sản cần chú ý đến việc thành lập Đảng Cộng sản ở Đông Dương, lập ra tổ chức công đoàn, tổ chức nông dân, được đại hội nhiệt liệt hoan nghênh.

Bài này được tạp chí “Thư tín Quốc tế” (Inprekorr), cơ quan ngôn luận của Quốc tế  Cộng sản đăng lại toàn văn trên số báo 128, xuất bản cuối năm 1928. Sau khi dự Đại hội Quốc tế Cộng sản trở về Paris, nước Pháp, Nguyễn Văn Tạo được bầu bổ sung làm Ủy viên Trung ương Đảng Cộng sản Pháp.

Nhà báo quốc tế, nhà báo cách mạng Việt Nam

Trong thời gian làm nhiệm vụ là người đảng viên của Đảng Cộng sản Pháp, Nguyễn Văn Tạo nhanh chóng trở thành cây bút tiêu biểu cho sự đấu tranh chống áp bức, bóc lột tàn bạo ở Đông Dương do thực dân Pháp cai trị.

Trong các tác phẩm báo chí của mình, nhà báo Nguyễn văn Tạo dùng ngòi bút làm công cụ sắc bén để đấu tranh chống lại nhà cầm quyền Pháp trên tạp chí Inprecor.

Đây là tạp chí lý luận Marxist, cơ quan ngôn luận của Quốc tế Cộng sản ra đời từ sau Cách mạng Tháng Mười Nga. Tạp chí Inprecor xuất bản hàng tháng bằng nhiều thứ tiếng như: Anh, Pháp, Đức, Nga, Tiệp Khắc...

Các tác giả trên tạp chí này chủ yếu là những người chiến sĩ cách mạng ở tất cả các quốc gia trên thế giới. 

Với bút danh “AN”, các tác phẩm của nhà báo Nguyễn Văn Tạo mạnh mẽ vạch trần, lên án những chính sách cai trị của thực dân Pháp ở các nước Đông Dương, trong đó có Việt Nam.

Nguyễn Văn Tạo kêu gọi những người Cộng sản, những chiến sĩ cách mạng Quốc tế, đặc biệt là Quốc tế Cộng sản giúp đỡ phong trào cách mạng các nước Việt Nam, Lào, Campuchia. 

Các tác phẩm đáng chú ý của Nguyễn Văn Tạo đăng trên tạp chí Inprecor, có thể kể đến, như: Sự khủng bố ở Đông Dương và phong trào cách mạng, Hãy giúp đỡ những người cách mạng Đông Dương, Làn sóng đang lên của phong trào cách mạng Đông Dương, “ình hình Đông Dương, Cuộc khủng bố ở Đông Dương...

Đặc biệt là các tác phẩm cổ vũ tinh thần cách mạng trong Cuộc khởi nghĩa Yên Bái ở Việt Nam, và hàng loạt bài báo khác đấu tranh chống thực dân, bênh vực quyền lợi của nhân dân các nước thuộc địa, trong đó có Việt Nam. 

Bị trục xuất về nước, tiếp tục làm báo 

Đầu năm 1930, khởi nghĩa Yên Bái do Việt Nam Quốc dân Đảng chủ trương và tổ chức. Ngày 27.2.1930, chính quyền thực dân Pháp ở Việt Nam đưa ra tòa án xét xử 15 người của Việt Nam Quốc dân Đảng, trong đó lãnh tụ Nguyễn Thái Học bị kết án tử hình cùng nhiều đảng viên khác.

Tại Pháp, Nguyễn Văn Tạo cùng một số người Việt Nam yêu nước và du học sinh, sinh viên người Việt tổ chức đấu tranh, phản đối chính quyền thực dân Pháp ở Đông Dương.

Sau sự kiện này, chính quyền Pháp trục xuất Nguyễn Văn Tạo cùng 18 du học sinh, sinh viên người Việt về nước, trong đó có nhà cách mạng Trần Văn Giàu. 

Về nước, Nguyễn Văn Tạo tiếp tục hoạt động báo chí, tuyên truyền đấu tranh bênh vực người lao động đồng thời tham gia khởi nghĩa giành chính quyền ở Sài Gòn - Gia Định.

Trong bài báo với tiêu đề Giá trị của nghề làm báo, đăng trên báo Trung Lập, số ra ngày 30.9.1932, Nguyễn Văn Tạo, viết: “Viết báo vì tư tưởng, vì chủ nghĩa. Nếu đạt đến mục đích tốt, mà rủi phải bị thiệt hại đến tính mạng cũng cam”.

Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Rạch Giá

Dấu ấn đậm nét của Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Rạch Giá Nguyễn Văn tạo là tại Kỳ họp thứ Hai, Quốc hội khóa I họp tại Thủ đô Hà Nội từ ngày 28.10 đến ngày 9.11.1946, có 280 đại biểu cả ba miền Bắc, Trung, Nam về dự.

Do tình hình chính trị, ngoại giao bấy giờ diễn biến phức tạp ở Hà Nội, mặt khác cuộc đấu tranh chống Pháp xâm lược lần thứ hai ở Nam Bộ cũng đầy cam go, thử thách, nhiều đại biểu khu vực Nam Trung Bộ và Nam Bộ về dự khai mạc kỳ họp không kịp. 

Sáng ngày 28.10.1946, trong lời phát biểu khai mạc kỳ họp thứ Hai, Quốc hội khóa I, cụ Nguyễn Văn Tố, Trưởng Ban Thường trực Quốc hội, nhấn mạnh: "Với sự hy sinh của đồng bào Nam Bộ, với sự quyết tâm của toàn thể quốc dân Việt Nam, nước Việt Nam nhất định sẽ thống nhất, Trung Nam Bắc là một khối như xưa".

Tiếp đó, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Rạch Giá Nguyễn Văn Tạo vinh dự thay mặt các đại biểu Nam bộ, báo cáo tình hình cách mạng ở Nam Bộ và hứa “quyết tâm của đại biểu Quốc hội cùng với đồng bào Nam bộ chiến đấu, để mang lá cờ đỏ sao vàng của Tổ quốc bay trở lại trên đất Nam Bộ”. 

Lời phát biểu quyết tâm của Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Rạch Giá cũng chính là lời thề vinh dự, thiêng liêng của đồng bào Nam Bộ trước quốc dân, đồng bào.

Trong thời khắc lịch sử ấy, sau này được ghi lại trong Lịch sử Quốc hội Việt Nam: “Cả Hội trường cảm động và phấn chấn khi Chủ tịch Hồ Chí Minh ôm hôn Nguyễn Văn Tạo, như ôm hôn đồng bào Nam Bộ anh dũng - “Thành đồng của Tổ quốc”.

Cũng tại kỳ họp này, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Rạch Giá Nguyễn Văn Tạo được Quốc hội bầu giữ chức Bộ trưởng Bộ Lao động và ông giữ chức vụ này đến năm 1965. 

Trong thời gian làm Bộ trưởng Bộ Lao động, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Rạch Giá, vừa là người đại diện cho ý chí và nguyện vọng của cử tri cả nước nói chung, của tỉnh Rạch Giá nói riêng, Bộ trưởng - nhà báo Nguyễn Văn Tạo tích cực tham gia thực hiện chức năng lập pháp của Quốc hội.

Đồng thời, ông cũng xem xét, thông qua nhiều vấn đề hệ trọng có liên quan đến vận mệnh đất nước trong tình thế cả dân tộc như “ngàn cân treo sợi tóc”, góp phần bảo vệ chính quyền non trẻ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Trong những quyết sách đó, có đạo luật cơ bản nhất, quan trọng nhất là Hiến pháp 1946, Hiến pháp 1959, 50 nghị quyết, 16 đạo luật, đặc biệt là Luật cải cách ruộng đất, Luật về quyền tự do hội họp, Luật về quyền lập hội, Luật về quyền tự do thân thể và quyền bất khả xâm phạm đối với nhà ở, đồ vật và thư tín của nhân dân và Luật về chế độ báo chí...

Đây là những đạo luật quy định rất cơ bản và cần thiết về quyền con người, quyền tự do, dân chủ của một quốc gia độc lập, dân chủ thật sự.

Nhà báo, đại biểu Quốc hội khóa I Nguyễn Văn Tạo (1908-1970), từng là ủy viên Trung ương Đảng Cộng sản Pháp, Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Rạch Giá khóa I (1946-1960), Bộ trưởng Bộ Lao động (1946-1965); Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế - Tài chính (1956-1960); Chủ nhiệm Ủy ban Thống nhất của Quốc hội (1969).

Ghi nhận công lao đóng góp to lớn của ông trong sự nghiệp cách mạng vĩ đại của dân tộc, nhà cách mạng, nhà báo Nguyễn Văn Tạo được Chủ tịch nước truy tặng Huân chương Hồ Chí Minh (2001) và Huân chương Sao Vàng (2009).