Hệ lụy khôn lường

VHO - Từng có thời điểm lắng xuống, nhưng gần đây, việc dùng vũ lực xử lý sau va chạm khi tham gia giao thông lại tái diễn. Không còn dừng lại ở những tranh cãi thông thường, nhiều vụ việc đã biến thành ẩu đả, thậm chí gây thương tích nặng, dẫn đến xử lý hình sự.

Tình trạng này khiến nhiều người lo ngại về sự xuống cấp trong văn hóa ứng xử và những hệ lụy nghiêm trọng đối với an toàn xã hội.

Khi “nắm đấm” thay lời nói

"Dạo" qua mạng xã hội những ngày gần đây, không khó để bắt gặp những đoạn video ghi lại các vụ ẩu đả vì va chạm xe cộ khi tham gia giao thông. Nguyên nhân ban đầu thường rất nhỏ nhặt: Một cú quệt xe nhẹ, một ánh nhìn không vừa mắt hay chỉ là tranh cãi xem ai sai, ai đúng… đều có thể là “mồi lửa” để biến va chạm giao thông thành… trận hỗn chiến giữa đường.

Điều đáng nói là những hành vi này có dấu hiệu ngày càng phổ biến, thậm chí trở thành “trend” trên mạng xã hội qua hàng loạt clip ghi lại cảnh người dân mắng chửi, hành hung nhau giữa đường phố đông đúc.

Điển hình là sáng 6.5, một đoạn clip dài gần 2 phút lan truyền trên mạng xã hội cho thấy một người đàn ông điều khiển xe máy dừng trước ô tô trên đường 2.3 phường Hưng Lợi, quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ liên tục chửi bới tài xế bằng lời lẽ tục tĩu, bẻ gãy hai cần gạt nước và cụp kính xe.

Tiếp đó, vào chiều 11.6, người đàn ông trú tại phường Xương Giang, thành phố Bắc Giang điều khiển ô tô chở theo con trai đã va chạm với xe mô tô khiến hai phương tiện xây xước nhẹ, không ai bị thương. Tuy nhiên, sau va chạm, hai bên không thỏa thuận được bồi thường, không kiềm chế được cảm xúc, người lái xe ô tô đã dùng mũ bảo hiểm đập vào vùng đỉnh đầu bên trái của người lái xe mô tô khiến nạn nhân phải đi cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Giang.

Còn tại Bình Dương, vào ngày 17.6, một người đàn ông sau khi bị nhắc nhở vì hành vi thiếu lịch sự khi lái xe đã xuống xe hành hung nữ tài xế. Tất cả hành động thiếu văn hóa đó được ghi lại trong video dài hơn 30 giây lan truyền mạnh mẽ trên mạng xã hội.

Hầu hết các vụ việc va chạm giao thông nêu trên đều đã được công an các địa phương vào cuộc kịp thời, dư luận rất ủng hộ bởi sự nghiêm minh này còn là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ cho những ai còn dùng “nắm đấm” để giải quyết sự việc.

Trả giá không nhỏ

Điểm chung nhất đằng sau các tình huống va chạm khi tham gia giao thông tưởng chừng rất nhỏ nhặt ấy là sự nóng giận thiếu kiểm soát, là cái tôi bị đẩy lên quá mức và là khoảng trống trong giáo dục văn hóa giao thông.

“Chỉ vì một mâu thuẫn nhỏ mà sẵn sàng dùng vũ lực, hung khí để giải quyết không chỉ gây tổn hại cho người khác mà còn tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh, trật tự xã hội. Nếu không xử lý nghiêm, sẽ tạo ra hiệu ứng tiêu cực trong dư luận”, PGS. TS, nguyên đại biểu Quốc hội Bùi Thị An nhận định.

Va chạm giao thông là điều không ai mong muốn nhưng nếu biết giữ bình tĩnh, ứng xử có văn minh thì có thể tránh được xung đột không đáng có. Ngược lại, chỉ vài phút nóng giận, xô xát, hậu quả có thể chỉ là vài vết xây xước nhưng cũng có thể dẫn đến chấn thương nghiêm trọng, thậm chí tử vong. Cái giá phải trả có thể là vòng lao lý, là án tù dài hạn, là mất mát về sức khỏe và danh dự, chưa kể hậu quả đối với gia đình hai bên. Vì thế, điều đầu tiên cần thay đổi là ý thức của người dân, hãy học cách tôn trọng nhau trên đường phố.

Thạc sĩ, Luật sư Đào Trung Kiên, Giám đốc Công ty Luật TNHH Công lý toàn dân cho biết: “Việc hành hung người khác trên đường không chỉ vi phạm đạo đức mà còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội cố ý gây thương tích theo Điều 134, Bộ luật Hình sự 2015. Trường hợp không đủ yếu tố cấu thành tội phạm vẫn bị xử phạt hành chính từ 5 đến 8 triệu đồng và có thể phải bồi thường thiệt hại theo quy định tại Bộ luật Dân sự. Đối với những hành vi mang tính chất côn đồ, tỷ lệ thương tích từ 11% trở lên hoặc dưới 11% nhưng thuộc các tình tiết tăng nặng, người vi phạm có thể đối mặt với mức án lên đến 20 năm tù hoặc tù chung thân.”

Ngoài sự nghiêm minh của pháp luật, nhiều người còn cho rằng cần áp dụng những biện pháp lâu dài để xây dựng văn hóa ứng xử khi tham gia giao thông.

Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Tổng hợp và phân tích dư luận xã hội thuộc Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội Vũ Hào Quang cho rằng: “Cần đưa các nội dung giáo dục đạo đức, kỹ năng xử lý tình huống giao thông vào trường học, cơ quan, tổ chức bởi hoạt động này sẽ giúp hình thành thói quen đúng từ sớm. Với những hành vi mang tính côn đồ, thách thức pháp luật, cần bổ sung hình phạt như lao động công ích, cấm lái xe trong thời hạn dài, công khai danh tính người vi phạm... để vừa răn đe, vừa nâng cao nhận thức xã hội.”

Dù có những biện pháp mạnh từ chính quyền nhưng để hạn chế những va chạm không đáng có khi tham gia giao thông, yếu tố cốt lõi nhất vẫn là ý thức người dân. Mỗi người cần nhận thức rằng, giữ bình tĩnh khi va chạm không chỉ là tự bảo vệ bản thân mà còn là cách thể hiện bản lĩnh và văn minh. Đừng để vài phút nóng giận dẫn tới những năm tháng phải trả giá. Hãy xem Luật Giao thông đường bộ là luật ứng xử tối thiểu của xã hội hiện đại. Khi xảy ra va chạm, nếu không tự giải quyết được, hãy gọi Cảnh sát giao thông. Nếu bị đe dọa, hãy ghi lại bằng chứng và tìm sự giúp đỡ từ người xung quanh. Còn nếu là người chứng kiến, hãy giúp đỡ bằng cách can ngăn hoặc gọi cơ quan chức năng thay vì quay clip câu view.