Đưa bác sĩ về tuyến cơ sở và khám chữa bệnh từ xa: Trụ cột của y tế hiện đại

VHO - Trong giai đoạn 2020 - 2025 ngành Y tế vừa phải ứng phó với đại dịch, vừa phải duy trì hoạt động khám chữa bệnh thường quy, cải cách căn bản về tổ chức, quản trị và chuyển đổi số. Do đó, vai trò chỉ đạo chuyên môn kỹ thuật, của Đề án 1816 và Đề án khám, chữa bệnh từ xa không chỉ là giải pháp tình thế mà là những trụ cột của hệ thống y tế hiện đại.

Đây là nhấn mạnh của Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn tại hội nghị "Tổng kết công tác chỉ đạo chuyên môn kỹ thuật, Đề án 1816 và Đề án Khám, chữa bệnh từ xa giai đoạn 2020 – 2025" do Bộ Y tế tổ chức, tại Hà Nội ngày 29.12.

Đề án 1816 của Bộ Y tế cử cán bộ chuyên môn luân phiên từ bệnh viện tuyến trên về hỗ trợ bệnh viện tuyến dưới nhằm nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, giảm chuyển tuyến. Từ đó đến nay đã có hơn 1.300 cơ sở y tế và 13.000 bác sĩ được nhận chuyển giao với 45 chuyên ngành triển khai đào tạo, 1.200 kỹ thuật được chuyển giao luân phiên.

Thứ trưởng Thuấn cho rằng, Đề án 1816 tiếp tục khẳng định giá trị của cách làm lấy con người làm trung tâm. Việc luân phiên cán bộ chuyên môn không đơn thuần là hỗ trợ kỹ thuật, mà là quá trình cầm tay chỉ việc, đào tạo tại chỗ, truyền thụ kinh nghiệm lâm sàng và xây dựng đội ngũ tại cơ sở.

Song hành với đó, khám, chữa bệnh từ xa đã mở ra một không gian hoàn toàn mới cho hỗ trợ chuyên môn. Mô hình hội chẩn từ xa, đào tạo từ xa, giám sát chuyên môn từ xa đã giúp bác sĩ ở tuyến Trung ương có thể hỗ trợ bác sĩ tuyến dưới xác định chính xác tình trạng người bệnh hoặc thực hiện những kỹ thuật khó mà trước đây chỉ có ở bệnh viện tuyến cuối.

Điều này giúp người bệnh được điều trị kịp thời ngay tại nơi sinh sống, giảm gánh nặng chuyển cấp khám chữa bệnh, giảm chi phí xã hội và nâng cao sự hài lòng của người dân, đặc biệt có ý nghĩa đối với vùng sâu, vùng xa, miền núi, hải đảo.

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế, ở tầm quản trị, các kết quả đạt được cho thấy một bài học rất rõ: đầu tư cho đào tạo, chuyển giao và hạ tầng số chính là đầu tư cho phát triển. Quan trọng hơn, các chương trình này đã góp phần hình thành một tư duy mới trong quản lý hệ thống, đó là quản lý dựa trên năng lực, trên chuẩn mực chuyên môn và trên dữ liệu, thay vì chỉ dựa trên phân cấp hành chính cứng nhắc.

Tuy nhiên, ông Trần Văn Thuấn cũng chỉ ra những vấn đề còn tồn tại. Ở một số nơi, năng lực được chuyển giao chưa thực sự đồng bộ với điều kiện cơ sở vật chất, thiết bị và nhân lực vận hành. Chuyển đổi số trong y tế vẫn còn khoảng cách giữa chủ trương và thực tiễn. Cơ chế tài chính và chính sách ở một số nội dung chưa theo kịp yêu cầu triển khai.

Tại hội nghị, các đại biểu thảo luận, tìm giải pháp, đưa ra các khuyến nghị phù hợp cho giai đoạn tới nhằm chuẩn hóa năng lực cấp dưới theo từng chuyên khoa; để khám, chữa bệnh từ xa trở thành hoạt động thường quy, gắn với quy trình chuyên môn và thanh toán; dữ liệu y tế được liên thông, phục vụ quản trị hệ thống…

TS.BS Dương Huy Lương - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh cho biết, giai đoạn 2020 - 2025, công tác chỉ đạo chuyên môn kỹ thuật, triển khai Đề án 1816 gắn với Đề án khám, chữa bệnh từ xa đã tạo ra nền tảng quan trọng để nâng cao năng lực hệ thống y tế tuyến dưới, góp phần giảm áp lực cho tuyến trên và hướng tới mục tiêu công bằng trong tiếp cận dịch vụ y tế.

Từ thực tế triển khai tại các địa phương, đơn vị, Cục Quản lý Khám, chữa bệnh đề xuất tiếp tục kiện toàn hệ thống chỉ đạo chuyên môn kỹ thuật trên toàn quốc; bố trí nguồn lực ngân sách phù hợp để coi đây là nhiệm vụ chiến lược lâu dài.

Đồng thời, cần đẩy mạnh chuyển đổi số y tế; hoàn thiện cơ chế tài chính và thanh toán BHYT cho khám, chữa bệnh từ xa; tăng cường đầu tư hạ tầng, trang thiết bị và chính sách hỗ trợ nhân lực cho y tế cơ sở, đặc biệt tại vùng khó khăn, nhằm bảo đảm hiệu quả và tính bền vững của Đề án trong giai đoạn tiếp theo…

Chia sẻ bên lề Hội nghị, Phó giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức Nguyễn Mạnh Khánh cho hay, trong những năm qua, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã tích cực triển khai nhiều giải pháp nhằm thực hiện hiệu quả các Đề án, Dự án lớn của Bộ Y tế như Đề án 1816, Dự án Bệnh viện vệ tinh, Đề án Khám chữa bệnh từ xa… để hỗ trợ các cơ sở y tế tuyến dưới.

Nhờ đó, các cơ sở y tế tuyến dưới đã làm chủ và thực hiện thường quy nhiều kỹ thuật được chuyển giao từ bệnh viện trung ương, góp phần nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh cho người dân.

Năm 2026, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức tiếp tục thực hiện các mục tiêu như đầu tư phát triển hạ tầng và nguồn nhân lực số đáp ứng nhu cầu chuyển đổi số của bệnh viện; đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ có năng lực số, am hiểu công nghệ; tăng cường, đẩy mạnh hợp tác với các trường đại học, viện nghiên cứu, cơ sở y tế, doanh nghiệp trong nước và quốc tế nhằm tiếp nhận và chuyển giao công nghệ tiên tiến…