Đoàn viên thanh niên hãy là một tuyên truyền viên phòng, chống tác hại của thuốc lá

VHO - Thời gian qua, Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam phối hợp với Bộ Y tế và Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam đã tham gia nhiều chuỗi hoạt động phòng chống tác hại của thuốc lá cùng để vận động người dân, đặc biệt là thanh thiếu niên tránh xa thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng cũng như đề xuất Quốc hội sớm thông qua dự thảo luật về cấm tuyệt đối những sản phẩm độc hại này.

Theo số liệu của Bộ Y tế, chỉ trong vòng 2 năm, tỉ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh 13-15 tuổi đã gia tăng một cách đáng kể. (từ 3,5% năm 2022 lên 8,0% năm 2023). Sử dụng thuốc lá điện tử cao ở nhóm tuổi trẻ (15 - 24 tuổi) với tỉ lệ là 7,3%; Nhóm tuổi 25 - 44 tuổi  là 3,2% và  Nhóm tuổi 45 - 64 tuổi là 1,4%.

Ông Nguyễn Hữu Tú, Phó chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam cho biết, thời gian qua, Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam phối hợp với Bộ Y tế và Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam đã tham gia nhiều chuỗi hoạt động phòng chống tác hại của thuốc lá cùng để vận động người dân, đặc biệt là thanh thiếu niên tránh xa thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng cũng như đề xuất Quốc hội sớm thông qua dự thảo luật về cấm tuyệt đối những sản phẩm độc hại này.

Theo ông Tú, qua tổng hợp báo cáo của gần 700 cơ sở khám bệnh, chữa bệnh cho thấy: chỉ tính riêng năm 2023, đã có 1.224 ca nhập viện do sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Trong đó có 81 người lần đầu tiên sử dụng và 1.143 người đã sử dụng một thời gian. Triệu chứng các bệnh nhân khi nhập viện chủ yếu do dị ứng, ngộ độc, tổn thương phổi cấp.

Phó Chủ tịch Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam cho biết thêm: Mức độ sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng trong giới trẻ Việt Nam đang ở mức cao, đặc biệt khi so sánh với các chỉ số về sử dụng thuốc lá truyền thống. Đây là kết quả nghiên cứu mới do Trường Đại học Y tế công cộng thực hiện (trong giai đoạn tháng 10 – 12.2023, trên 3.801 học sinh từ lớp 6 đến lớp 12 tại 11 tỉnh, thành ở Việt Nam) với sự hỗ trợ bởi Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá và Tổ chức Y tế Cộng đồng toàn cầu Vital Strategies. 

Kết quả cho thấy, có 96,2% và 37,8% học sinh nhận thức được sự tồn tại của thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Trong đó 14% đã từng sử dụng thử thuốc lá điện tử và 7% hiện đang sử dụng trong 30 ngày qua. Tỉ lệ này đối với thuốc lá nung nóng là 1,8% đã từng sử dụng và 1,0% hiện đang sử dụng.

Về quảng cáo tác dụng “giảm hại” của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng,  TS.BS Nguyễn Kim Cương, Phó Giám đốc Bệnh viện  Phổi Trung ương khẳng định, không có bằng chứng xác đáng về mặt khoa học về khuyến cáo sử dụng thuốc lá điện tử để giảm bớt việc sử dụng thuốc lá truyền thống. Ngược lại các nhà khoa học đã chỉ ra nhiều bằng chứng về tác hại của việc sử dụng thuốc lá điện tử và nhiều tác hại chưa biết như chất tạo mùi trong thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Phó Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương cũng đặc biệt nhấn mạnh đến tác hại của việc hút thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây ra 3 căn bệnh nguy hiểm, đó là: Tim mạch, đột quỵ, bệnh phổi. Trong đó, hơn 95% người ung thư phổi có liên quan đến thuốc lá.

Trước sự gia tăng tỉ lệ thanh thiếu niên sử dụng thuốc lá mới, đại diện các bệnh viện, cơ sở y tế, Trung ương Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam, Bộ Y tế đều có ý kiến đề xuất Quốc hội sớm ban hành Nghị quyết cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, quảng cáo, sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trước khi việc sử dụng trở nên phổ biến hơn.  

Theo Bộ Y tế, tại Việt Nam, các bệnh không lây nhiễm như tim mạch, ung thư, đái tháo đường và bệnh hô hấp mạn tính đang trở thành nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và bệnh tật. Theo số liệu năm 2019, gánh nặng bệnh tật do bệnh không lây nhiễm chiếm tới 73,7% tổng gánh nặng bệnh tật và tử vong toàn quốc, trong đó bệnh tim mạch chiếm 20,5%, ung thư 13,3%, bệnh hô hấp mạn tính 4% và đái tháo đường 3,9%.

Mỗi năm, Việt Nam ghi nhận hơn 350.000 ca tử vong do bệnh không lây nhiễm, với bệnh tim mạch chiếm khoảng 70.000 ca, ung thư 66.000 ca và đái tháo đường 13.000 ca. Đáng chú ý, khoảng 41,5% số ca tử vong do bệnh không lây nhiễm  xảy ra trước tuổi 70, gây tổn thất lớn về kinh tế và xã hội.

Các yếu tố nguy cơ chính góp phần gia tăng bệnh không lây nhiễm  bao gồm hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia, chế độ ăn không lành mạnh và thiếu hoạt động thể chất. Ước tính, mỗi năm chi phí liên quan đến hút thuốc lá tại Việt Nam là 1,08 tỉ USD, bao gồm chi phí chăm sóc sức khỏe và mất năng suất lao động.

Các bác sĩ cho rằng, việc tuyên truyền tác hại của thuốc lá nói chung và thuốc lá điện tử đến người dân, đặc biệt là giới trẻ rất quan trọng, nhằm nâng cao nhận thức cho thanh thiếu niên tránh xa thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Đồng thời phát huy vai trò của các thầy thuốc trẻ trong công tác tuyên truyền những thông điệp của ngành Y tế để giới trẻ hiểu rõ hơn về tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

“Mỗi đoàn viên thanh niên ở bất cứ nơi đâu hãy là một tuyên truyền viên phòng, chống tác hại của thuốc lá, đặc biệt là thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng”, TS.BS Nguyễn Kim Cương nhấn mạnh.