VHO - Làm cha mẹ ai cũng mong muốn con mình thành đạt, không phải để lo lại cho cha mẹ, cũng chẳng phải để rạng danh gia đình hay không phụ công sức đã bỏ ra lo cho con ăn học, mà là để con có cuộc sống hạnh phúc, ấm êm…

 Giới trẻ ngày nay thường tự tìm hiểu và đưa ra quyết định riêng cho bản thân về định hướng nghề nghiệp (ảnh minh họa)

Đó là nhu cầu chính đáng của tất cả các bậc phụ huynh, tuy nhiên, xung quanh việc chọn nghề, chọn trường cho con cũng có nhiều chuyện đáng bàn.

Khi cha mẹ và con cái không đồng quan điểm

Vẫn biết ba mẹ là người đi trước, có nhiều kinh nghiệm thì sẽ có dự đoán cho tương lai tốt hơn con trẻ, nhưng khổ nỗi nhiều khi mong muốn của cha mẹ và con cái lại không cùng chung tiếng nói. Nhiều phụ huynh ép con phải nối nghiệp, bởi lẽ họ đã gây dựng sự nghiệp thành công, giờ các con chỉ việc nối tiếp sẽ thuận lợi hơn rất nhiều. Thực tế thì không phải lúc nào con cái cũng chấp nhận nối nghiệp gia đình, nhất là những ngành nghề đòi hỏi phải có đam mê lẫn tố chất. Giới trẻ bây giờ năng động và tự lập sớm, thích đi theo con đường riêng của mình chứ không dễ “uốn” như những thế hệ trước. Bởi vậy, khoảng cách giữa cha mẹ và con cái vô hình trung bị kéo giãn ra, đôi khi xảy ra xung đột chỉ bởi việc chọn nghề cho tương lai.

Có những trường hợp xung đột diễn ra gay gắt chỉ vì con không nghe sự sắp đặt của cha mẹ. Nhiều phụ huynh bất lực vì khuyên bảo, giải thích mãi mà con vẫn nằng nặc đòi học theo ý thích, họ đành ngậm đắng nuốt cay chiều theo nhưng không quên đe dọa: “Rồi mai mốt thất bại mới sáng mắt ra, lúc đó đừng khóc lóc, than vãn”. Con cái thì tự ái vì thái độ coi thường của ba mẹ, thành ra có thanh niên đi học đại học là tự kiếm việc làm thêm, trang trải học hành với tư tưởng phải khẳng định bản thân để cha mẹ phải công nhận.

Có nên chọn nghề cho con?

Công bằng mà nói, cha mẹ là những người đi trước, đã từng trải qua thất bại, va chạm cuộc sống nhiều nên cái nhìn có phần sáng suốt, đúng đắn hơn con cái. Việc phụ huynh lựa chọn nghề cho con không có gì sai, điều này giúp rút ngắn thời gian cho giới trẻ, bởi thay vì phải lăn xả, trải nghiệm để rút ra bài học thì nhờ sự hướng dẫn của người lớn, họ đã hiểu được bài học đó rồi. Việc cha mẹ định hướng nghề nghiệp cho con dựa trên năng lực của con là một thuận lợi mà không phải ai cũng có được.

Tuy nhiên, không phải bậc cha mẹ nào cũng am hiểu về thị trường nghề nghiệp cũng như khả năng của con mình, nên việc định hướng đa phần là do cảm tính. Nhiều phụ huynh cứ muốn con theo những nghề thu nhập cao nhưng lại không xét tới yếu tố khả năng của con có đáp ứng được không. Một số khác thì ép con theo nghề cha mẹ vì nghĩ rằng có cơ sở sẵn, chỉ cần học ra trường là đã được hỗ trợ từ A->Z.

Đa số người lớn cứ nghĩ rằng mình từng trải thì lựa chọn sẽ đúng đắn hơn con mà quên mất giới trẻ ngày nay tiếp cận nhiều nguồn thông tin nên nhiều khi còn am hiểu hơn cả cha mẹ. Dù là người đi trước, nhưng không phải ai nào cũng cập nhật thông tin kịp với tốc độ phát triển của thời đại. Có những ngành nghề mới mà cha mẹ cũng chưa nghe lần nào. Nhưng con cái thì khác, chúng nhanh nhạy hơn, bắt kịp tốc độ phát triển của công nghệ 4.0, vì vậy không chờ cha mẹ tư vấn, chúng tự tìm hiểu và đưa ra quyết định riêng cho bản thân. Nhiều bạn sinh viên mới ra trường nhưng kinh nghiệm làm việc đã 3, 4 năm rồi. Nói vậy để thấy giới trẻ ngày nay rất năng động, không phải nói gì nghe đấy như thế hệ trước kia.

Mỗi người chỉ có một lần để sống, một đam mê để theo đuổi. Cứ nghe theo sự sắp đặt của cha mẹ để rồi ra trường mới nhận ra mình chẳng hề đam mê, làm việc không hứng thú thì thật là bi kịch. Rõ ràng, sự định hướng nghề nghiệp từ cha mẹ là cần thiết nhưng phải lắng nghe và tôn trọng ý kiến của con. Suy cho cùng, chính con là người làm việc, sống cùng với nghề đó suốt đời chứ không phải cha mẹ.

Xét cho cùng, nghề nào cũng đáng quý. Thay vì ép buộc con lựa chọn những ngành “hot” thì hãy định hướng cho con lựa chọn đúng nghề mà con yêu thích, phân tích những khó khăn, thuận lợi để con có cái nhìn đúng đắn, đưa ra được định hướng cho tương lai của mình.