Báo động đỏ trên 30 tỉnh

VHO - Hơn 100.000 con lợn tiêu hủy, dịch tả lợn châu Phi đang lan rộng khắp cả nước với tốc độ đáng báo động. Trong khi các địa phương chật vật kiểm soát dịch, người dân vẫn thờ ơ với các biện pháp phòng ngừa, thậm chí còn có hành vi buôn bán thịt lợn bệnh. Bài toán đặt ra là làm sao để ngăn chặn dịch bệnh trước khi nó gây thiệt hại lớn hơn nữa cho ngành chăn nuôi.

Từ đầu năm đến nay, dịch tả lợn châu Phi đã khiến hơn 108.000 con lợn bị tiêu hủy, gây thiệt hại nặng nề cho người chăn nuôi. Chỉ riêng ngày 31.7, dịch bùng phát thêm tại 10 xã thuộc 7 tỉnh, buộc tiêu hủy hơn 2.300 con. Đáng chú ý, số lợn tiêu hủy trong tháng 7 tăng gần gấp 4 lần so với tháng 6, cho thấy tốc độ lây lan chóng mặt của dịch bệnh.

Hiện tại, 30/34 tỉnh, thành phố trên cả nước đang có dịch chưa qua 21 ngày. Chỉ còn 4 địa phương chưa ghi nhận ổ dịch mới là Hà Tĩnh, TP. Hồ Chí Minh, TP. Cần Thơ và Cà Mau.Trong đó, các tỉnh như Cao Bằng, Tuyên Quang, Quảng Trị, Phú Thọ và Quảng Ngãi đang là những điểm nóng với số ca nhiễm tăng đột biến.

Một trong những lý do khiến dịch tả lợn châu Phi khó kiểm soát là sự chủ quan của người dân. Nhiều hộ chăn nuôi nhỏ lẻ không tiêm phòng, thậm chí còn vứt xác lợn chết ra kênh mương, gây ô nhiễm môi trường và làm lây lan mầm bệnh. Đáng nói, tại một số xã có dịch, không hề có biển cảnh báo, chợ vẫn bán thịt lợn bình thường, khiến nguy cơ lây nhiễm càng cao.

Bên cạnh đó, hệ thống quản lý nhà nước về thú y còn nhiều bất cập. Việc thiếu nhân lực, đặc biệt ở cấp thôn, xã, khiến công tác phòng dịch gặp nhiều khó khăn. Thời tiết bất thường, mưa lớn kéo dài và ảnh hưởng của bão số 3 cũng khiến dịch bệnh tái phát và lan nhanh hơn.

Theo thống kê, cả nước hiện có hơn 6.700 cơ sở giết mổ nhỏ lẻ, trong đó hơn 70% không có giấy phép kinh doanh. Đây chính là "lỗ hổng" lớn khiến việc kiểm soát thịt lợn nhiễm bệnh trở nên khó khăn. Nhiều cơ sở vẫn ngang nhiên giết mổ và bán thịt lợn không rõ nguồn gốc, tiềm ẩn nguy cơ lây lan dịch bệnh ra cộng đồng.

Mới đây, Lạng Sơn đã khởi tố 2 đối tượng, Phú Thọ xử phạt 7 triệu đồng một cá nhân vì vi phạm quy định an toàn thực phẩm. Tuy nhiên, các biện pháp xử lý vẫn chưa đủ mạnh để răn đe.

Mặc dù vaccine phòng dịch tả lợn châu Phi đã được triển khai, nhưng đến nay mới chỉ có hơn 1 triệu con lợn được tiêm phòng, chiếm chưa đến 3,5% tổng đàn 30 triệu con. Trong khi các trang trại lớn chủ động tiêm phòng và áp dụng biện pháp an toàn sinh học thì nhiều hộ nhỏ lẻ vẫn thờ ơ, thậm chí e ngại về hiệu quả của vaccine.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang nghiên cứu đưa vaccine tả lợn châu Phi vào danh mục tiêm bắt buộc. Đồng thời, các biện pháp siết chặt quản lý giết mổ, xử lý nghiêm các hành vi buôn bán thịt lợn bệnh cũng đang được đẩy mạnh.

Nhìn vào các tỉnh như Cao Bằng, Quảng Trị – nơi dịch bùng phát mạnh nhất – có thể thấy rằng, nếu không kiểm soát tốt từ cơ sở, dịch sẽ tiếp tục lây lan. Cần sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền địa phương, cùng ý thức tự giác của người dân, mới có thể ngăn chặn được dịch bệnh.

Trong bối cảnh hiện nay, việc tăng cường giám sát, tiêm phòng đồng loạt và xử lý nghiêm các vi phạm là những giải pháp cấp bách. Nếu không, dịch tả lợn châu Phi sẽ tiếp tục gây thiệt hại nặng nề, ảnh hưởng đến an ninh lương thực và đời sống người dân.