Phim có "đường lưỡi bò" phi pháp gây tổn hại an ninh quốc gia: Cần phải xử phạt nghiêm khắc!

Netflix từng phải cắt cảnh trong phim “Gửi thời thanh xuân ấm áp của chúng ta”

Chiều qua 9.7, Cục Điện ảnh tiếp tục ban hành văn bản yêu cầu Công ty Netflix, Công ty CP Viễn thông FPT gỡ bỏ phim vi phạm.

Yêu cầu các nền tảng khẩn trương gỡ bỏ

Cuối chiều qua 9.7, Phó cục trưởng Cục Điện ảnh (Bộ VHTTDL) Đỗ Quốc Việt đã ký ban hành văn bản số 870/ĐA-VP gửi Công ty Netflix; văn bản số 871/ ĐA-VP gửi Công ty cổ phần Viễn thông FPT với nội dung yêu cầu gỡ bỏ phim Hướng gió mà đi.

Tại văn bản gửi Netflix, Cục Điện ảnh nêu rõ, thông qua hoạt động quản lý nhà nước về điện ảnh, ngày 8.7.2023, Cục Điện ảnh nhận được thông tin phản ánh về việc Công ty Netflix đã thực hiện phổ biến phim Hướng gió mà đi (39 tập) trên không gian mạng qua địa chỉ tên miền https://www.netflix.com và ứng dụng Netflix tới người sử dụng tại Việt Nam, trong đó nội dung phim Hướng gió mà đi có hình ảnh “đường lưỡi bò” phi pháp.

Cục Điện ảnh đã tiến hành rà soát, kiểm tra toàn bộ nội dung phim Hướng gió mà đi. Kết quả kiểm tra phim Hướng gió mà đi (39 tập) phổ biến trên không gian mạng tại địa chỉ tên miền https://www.netflix. com và ứng dụng Netflix cho thấy, hình ảnh “đường lưỡi bò” xuất hiện trên bản đồ trong nhiều cảnh phim Hướng gió mà đi (tại các tập 18, tập 19, tập 21, tập 24, tập 25, tập 26, tập 27, tập 38, đặc biệt thể hiện rất rõ đường lưỡi bò từ 2 phút 00 giây đến 2 phút 3 giây tập 30) và kèm theo lời thoại và phụ đề “Rồi sẽ có ngày tấm bản đồ này đi đến rất nhiều nơi trên thế giới” từ 41 phút 18 giây đến 41 phút 55 giây tại tập 18. Việc thể hiện hình ảnh “đường lưỡi bò” và những nội dung trong lời thoại và phụ đề như đã nêu trên trong phim là không đúng, xâm phạm chủ quyền quốc gia của Việt Nam và vi phạm quy định tại điểm d khoản 1 Điều 9 Luật Điện ảnh số 05/2022/QH15.

Tại văn bản gửi Công ty cổ phần Viễn thông FPT, Cục Điện ảnh cho biết nhận được thông tin phản ánh về việc Công ty cổ phần Viễn thông FPT phổ biến phim Hướng gió mà đi (39 tập) trên không gian mạng qua địa chỉ tên miền https://fptplay.vn và ứng dụng FPT Play tới người sử dụng tại Việt Nam, trong đó nội dung phim Hướng gió mà đi có hình ảnh “đường lưỡi bò” phi pháp. Kết quả tiến hành rà soát, kiểm tra nội dung phim Hướng gió mà đi (39 tập) phổ biến trên không gian mạng tại địa chỉ tên miền https://fptplay. vn và ứng dụng FPT Play cho thấy, Công ty cổ phần Viễn thông FPT có thực hiện làm mờ hình ảnh bản đồ trong nhiều cảnh phim Hướng gió mà đi (tại các tập 18, tập 19, tập 21, tập 24, tập 25, tập 26, tập 27, tập 30, tập 38). Tuy nhiên, Cục Điện ảnh khẳng định, đây là phim có nội dung thể hiện không đúng, xâm phạm chủ quyền quốc gia Việt Nam nên không phù hợp để phổ biến tại Việt Nam.

Vì vậy, tại hai văn bản nói trên, thực hiện quy định tại khoản 2 Điều 15 Nghị định số 131/2022/NĐ- CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Điện ảnh, Cục Điện ảnh yêu cầu Công ty Netflix thực hiện gỡ bỏ phim Hướng gió mà đi tại địa chỉ tên miền https://www.netflix.com và ứng dụng Netflix; yêu cầu Công ty cổ phần Viễn thông FPT thực hiện gỡ bỏ phim Hướng gió mà đi tại địa chỉ tên miền https:// fptplay.vn và ứng dụng FPT Play. Thời gian thực hiện trong vòng 24h kể từ 00h ngày 10.7.2023 và có văn bản báo cáo kết quả thực hiện gửi về Cục Điện ảnh trước ngày 12.7.2023.

Trao đổi với phóng viên Văn Hóa, Cục trưởng Cục Điện ảnh Vi Kiến Thành cho biết, ngay sau khi có thông tin về hình ảnh phi pháp xuất hiện trong phim Hướng gió mà đi, Tổ công tác quản lý phổ biến phim trên không gian mạng đã huy động các thành viên chia thành các tốp khẩn trương rà soát, kiểm tra toàn bộ nội dung các tập của bộ phim. Trên cơ sở phát hiện những vi phạm, Cục Điện ảnh lập tức ban hành văn bản yêu cầu Netflix và FPT Play gỡ phim này trên nền tảng đang trình chiếu. Đây là một trong những động thái quyết liệt từ phía Cục Điện ảnh để xử lý những bộ phim vi phạm nghiêm trọng pháp luật và gây tổn hại đến an ninh văn hóa quốc gia.

Trước đó khán giả phát hiện bộ phim dài tập của Trung Quốc Hướng gió mà đi có chứa bản đồ “đường lưỡi bò”. Tuy nhiên, phát hiện từ khán giả chỉ ở một tập của bộ phim. Ngay sau khi phát hiện hình ảnh phi pháp này, đông đảo khán giả bày tỏ sự phẫn nộ, kêu gọi tẩy chay bộ phim.

Phim “Thợ săn cổ vật” cũng có “đường lưỡi bò” phi pháp

Nghiêm khắc với vi phạm gây tổn hại chủ quyền quốc gia

Điều đáng nói là những hình ảnh phi pháp phát hiện trong Hướng gió mà đi cũng đã nhiều lần bị cài cắm trong một số phim truyền hình, điện ảnh thời gian qua. Cục trưởng Cục Điện ảnh Vi Kiến Thành chia sẻ, với đội ngũ nhân lực còn hạn chế nhưng các thành viên của Cục, Tổ công tác quản lý phổ biến phim trên không gian mạng luôn căng mình, nỗ lực để có thể kịp thời phát hiện, xử lý những vi phạm.

Cách đây ít ngày, phim điện ảnh Barbie bị Cục Điện ảnh cấm chiếu tại Việt Nam do có hình ảnh “đường lưỡi bò”. Trước đây, một số bộ phim Trung Quốc có cài cắm bản đồ “đường lưỡi bò” đã bị cấm chiếu tại thị trường Việt Nam. PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội bày tỏ: “Tôi phản đối những bộ phim nước ngoài có bản đồ “đường lưỡi bò” xâm phạm chủ quyền lãnh thổ Việt Nam. Điều này không chỉ là một việc làm không tôn trọng dân tộc và văn hóa Việt Nam, mà còn có thể gây tổn hại đến chủ quyền quốc gia và an ninh văn hóa”.

Hình ảnh “đường lưỡi bò” xuất hiện nhiều lần trong phim “Hướng gió mà đi”  Thực hiện quy định tại khoản 2 Điều 15 Nghị định số 131/2022/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Điện ảnh, Cục Điện ảnh yêu cầu Công ty Netflix thực hiện gỡ bỏ phim Hướng gió mà đi tại địa chỉ tên miền https://www.netflix.com và ứng dụng Netflix; yêu cầu Công ty cổ phần Viễn thông FPT thực hiện gỡ bỏ phim Hướng gió mà đi tại địa chỉ tên miền https://fptplay.vn và ứng dụng FPT Play. Thời gian thực hiện trong vòng 24h kể từ 00h ngày 10.7.2023 và có văn bản báo cáo kết quả thực hiện gửi về Cục Điện ảnh trước ngày 12.7.2023.

Theo ông Sơn, bảo vệ chủ quyền văn hóa là một phần không thể thiếu trong việc bảo vệ chủ quyền quốc gia. Văn hóa không chỉ là những giá trị kết tinh từ truyền thống mà còn là con đường đưa dân tộc đi tới tương lai, là nhân tố quan trọng để tạo nên sự thống nhất và đoàn kết trong một quốc gia. Sự tồn tại và phát triển của văn hóa Việt Nam góp phần xây dựng hình ảnh và danh tiếng quốc gia. “An ninh văn hóa có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo vệ Tổ quốc. Qua việc bảo vệ và phát triển văn hóa, chúng ta có thể đảm bảo tiếp thu và lan tỏa các giá trị truyền thống và nhân văn của dân tộc Việt Nam, tạo ra một nền tảng vững chắc cho sự tồn vong và phát triển của Tổ quốc”, ông Sơn nhấn mạnh.

Ông cũng lưu ý, chúng ta cần nhận thức rằng an ninh quốc gia không chỉ liên quan đến quân sự mà còn bao gồm cả an ninh văn hóa. Bảo vệ chủ quyền văn hóa là phần cấp bách của việc bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa. Việc vi phạm và xâm phạm lãnh thổ qua các bộ phim nước ngoài có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến an ninh của quốc gia. Vì thế các cơ quan liên quan cần triển khai thật tốt quy định mới của Luật Điện ảnh (sửa đổi) để hạn chế tối đa việc tái diễn sử dụng các bản đồ xâm phạm chủ quyền lãnh thổ Việt Nam. Chúng ta nên thúc đẩy việc tạo ra một môi trường nghệ thuật và truyền thông trung thực, tôn trọng và tôn vinh văn hóa và chủ quyền Tổ quốc.

Để chấn chỉnh hành vi trên, ông Bùi Hoài Sơn nêu một số giải pháp. Thứ nhất, cần nâng cao nhận thức của công chúng; đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về việc tuân thủ Luật Điện ảnh năm 2022. Điều này có thể được thực hiện thông qua các chiến dịch truyền thông, quảng cáo, tạo ra nội dung giáo dục về văn hóa nghệ thuật để hướng dẫn và tạo ra ý thức tuân thủ các quy định về điện ảnh trên không gian mạng. Cần tăng cường phối hợp giữa các Bộ, ngành và các đơn vị liên quan. Theo đó, Bộ VHTTDL cần phối hợp với Bộ TT&TT và các đơn vị liên quan để thực hiện nghiêm túc Luật Điện ảnh; tăng cường hợp tác trong kiểm tra, giám sát việc phát hành, phân phối và lưu trữ nội dung điện ảnh trên không gian mạng để đảm bảo tuân thủ các quy định của pháp luật.

Đẩy mạnh công tác kiểm tra và xử lý vi phạm. Bộ VHTTDL cần tăng cường công tác kiểm tra và xử lý vi phạm các quy định của Luật Điện ảnh về quản lý phim trên không gian mạng. Điều này có thể bao gồm việc thành lập các đội kiểm tra chuyên dụng, tạo ra hệ thống báo cáo vi phạm trực tuyến để công chúng có thể thông báo ngay các vi phạm được phát hiện. Bên cạnh đó cần áp dụng biện pháp xử phạt nghiêm khắc đối với các cá nhân, tổ chức vi phạm như xử lý hình sự, áp dụng các biện pháp tài chính như phạt tiền, thu hồi thu nhập liên quan đến vi phạm, thậm chí tạm ngừng hoạt động hoặc rút giấy phép.

Cuối cùng, theo PGS.TS Bùi Hoài Sơn, cần tạo nền tảng công khai cho công chúng báo cáo vi phạm. Bộ VHTTDL cần xây dựng hệ thống công khai, dễ dùng cho công chúng để báo cáo các vi phạm quy định tại Luật Điện ảnh về quản lý phim trên không gian mạng. Các kênh liên lạc, hình thức báo cáo cần được công bố rộng rãi và dễ tiếp cận để công chúng có thể đóng góp vào việc tuân thủ quy định pháp luật về quản lý phim trên không gian mạng. 

PHƯƠNG ANH