Xuân về trên bản Mùa Xuân

VHO - Những ngày cuối năm, trở lại bản Mùa Xuân, xã Sơn Thủy, huyện Quan Sơn (Thanh Hóa), chúng tôi cảm nhận rõ nét những đổi thay tích cực nơi đây. Cuộc sống của đồng bào Mông có nhiều dấu hiệu khởi sắc, báo hiệu một tương lai tươi sáng hơn cho bản làng.

Bản Mùa Xuân, xã Sơn Thủy là một trong 3 bản khó khăn nằm sát biên giới của đồng bào Mông ở huyện Quan Sơn (Thanh Hóa). Từ trung tâm huyện Quan Sơn, chúng tôi tiếp tục hành trình băng qua những con đường núi quanh co, dài chừng 30 km để đến xã Sơn Thủy. Để vào được bản, còn phải vượt qua gần 20 km đường núi, tiếp tục đi qua các bản Sa Ná, Son, Ché Lầu của xã Na Mèo trước khi đến bản Mùa Xuân.

Con đường ngoằn ngoèo từ chân núi dẫn lên cao, mỗi khúc cua như một thử thách uốn lượn quanh sườn núi. Áp suất thay đổi làm tai tôi ù đi, nhưng cảnh tượng núi non hùng vĩ dần hiện ra lại xoa dịu mọi cảm giác mệt nhọc. Dẫu vẫn còn những đoạn dốc thăm thẳm và khúc cua nguy hiểm, so với cách đây 5 năm, con đường này đã có những thay đổi đáng kể. Nhớ rõ chuyến công tác năm 2019, khi chúng tôi phải lội bộ qua những cánh rừng rậm rạp, băng qua con đường trơn trượt và dựng đứng để vào được Mùa Xuân. Giờ đây, gần 80% tuyến đường đã được bê tông hóa, chỉ còn 3km cuối cùng vẫn là đường đất gập ghềnh. Những ngày mưa, đoạn đường này trở thành thử thách lớn, trơn trượt như đổ mỡ, gây không ít khó khăn cho bà con và các thầy cô cắm bản. Thật may, khi chúng tôi đến, thời tiết khô ráo, giúp hành trình dễ dàng hơn đôi chút.

Đứng từ đỉnh núi Mùa Xuân, cả vùng biên giới mở ra trong tầm mắt. Những dải mây lơ lửng vắt qua núi, tiếng chim hót hòa cùng tiếng suối reo róc rách, tạo nên khung cảnh thanh bình tựa chốn bồng lai. Thế nhưng, đằng sau vẻ đẹp ấy là cuộc sống đầy gian truân của đồng bào Mông nơi đây, những con người đã kiên cường bám đất, bám bản trong muôn vàn khó khăn.

Những năm qua, nhờ sự quan tâm từ Đảng và Nhà nước, bản Mùa Xuân đã nhận được nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực. Các dự án thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (Chương trình 1719) và Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững đã mang lại luồng gió mới, góp phần thay đổi diện mạo bản làng, cải thiện đời sống và mở ra những hy vọng mới cho tương lai.

Bên chén trà ấm trong ngôi nhà gỗ mộc mạc, Bí thư kiêm Trưởng bản Sung Văn Cấu trải lòng về hành trình định cư của người Mông nơi đây. Ông kể, trước kia, người Mông theo tập quán du canh du cư, không có chốn ở cố định. Đầu những năm 1990, họ vượt núi rừng từ huyện Mường Lát (Thanh Hóa) đến vùng đất này, tìm nơi mới để trồng lúa nương. Lúc ấy, họ dựng nhà, khai hoang nương rẫy. Khi tìm thấy nhóm người Mông đến canh tác, chính quyền địa phương đã vận động lập bản làng định cư lại. Từ đó, bản được đặt tên là bản Mùa Xuân. Từ khoảng chục hộ dân ban đầu, giờ đây bản đã phát triển thành 124 hộ với 573 nhân khẩu.

Ngoài bản Mùa Xuân, người Mông còn sinh sống ở hai bản khác trong vùng núi rừng xa xôi này là bản Xía Nọi (xã Sơn Thủy) và bản Ché Lầu (xã Na Mèo). Nhớ lại những năm tháng gian khó, ông Cấu bùi ngùi: “Khi ấy, bản làng dường như bị cắt đứt khỏi thế giới bên ngoài, không đường, không điện, cũng chẳng có thông tin liên lạc. Cuộc sống thiếu thốn mọi bề, nghèo đói quẩn quanh. Nhưng nhờ sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, những năm gần đây, diện mạo bản làng đã có nhiều thay đổi tích cực”.

Năm 2021 đánh dấu bước ngoặt lớn khi tuyến đường nối từ bản Son đến bản Ché Lầu và các tuyến nội bản Mùa Xuân được hoàn thiện. Cùng năm đó, ánh sáng điện lưới quốc gia đã đến với cả ba bản Mông, mang theo niềm hy vọng và mở ra một tương lai tươi sáng hơn cho người dân nơi đây. Ông Cấu cho biết, mặc dù phần lớn các hộ vẫn thuộc diện nghèo và chưa có mô hình kinh tế hiệu quả, nhưng nhờ có điện, có đường, cuộc sống đã bớt nhọc nhằn hơn trước. Chính quyền địa phương cũng khuyến khích bà con khai hoang đất để trồng lúa nước hai vụ, đảm bảo lương thực. Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất vẫn là thiếu hệ thống thủy lợi và nguồn nước, nên hiện tại bà con mới chỉ canh tác được một vụ lúa mỗi năm.

Những chính sách hỗ trợ từ Chương trình 1719 đã dần lan tỏa đến từng mái nhà. Nhiều hộ nghèo được hỗ trợ làm nhà ở kiên cố, như gia đình ông Thao Văn Nhia. Giữa không gian núi rừng, ông Nhia đang hoàn thiện ngôi nhà gỗ vững chãi, sẵn sàng đón Tết Nguyên đán 2025 trong niềm phấn khởi của một mùa Xuân mới, đầy ắp hy vọng và niềm tin vào cuộc sống.