Công bố Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội Thắk Côn

VHO - Ngày 19.6, UBND huyện Châu Thành phối hợp với Sở VHTTDL tỉnh Sóc Trăng tổ chức lễ công bố Quyết định của Bộ trưởng Bộ VHTTDL đưa Lễ hội Thắk Côn (Cúng Dừa) của người Khmer xã An Hiệp, huyện Châu Thành vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Lễ hội Thắk Côn (tiếng Việt gọi là Đạp Cồng), còn được người dân quen gọi là Lễ Cúng Dừa do sử dụng Slathodon (bình bông làm từ trái dừa) làm lễ vật, là lễ hội dân gian độc đáo của đồng bào Khmer ấp An Trạch, xã An Hiệp, huyện Châu Thành, tỉnh Sóc Trăng.

Theo truyền thuyết, lễ hội Thắk Côn có lịch sử khoảng 300 năm, được gìn giữ và truyền nối qua nhiều thế hệ. Lễ hội diễn ra từ ngày 13-17.3 âm lịch hằng năm, khai hội chính vào ngày 15.3, mang ý nghĩa cầu an, gắn liền với tín ngưỡng nông nghiệp của đồng bào Khmer Nam Bộ.

Theo lời kể của các cụ cao niên, lễ hội này bắt nguồn từ một truyền thuyết về gò đất nổi, khi dẫm chân lên có âm thanh vang như tiếng Cồng. Qua thời gian sự kiện này dần dần được linh thiêng hóa và trở thành tín ngưỡng dân gian mang đậm dấu ấn của cư dân nông nghiệp.

Ông Đặng Bảo Xuyên, Chủ tịch UBND xã An Hiệp cho biết, lễ hội Thắk Côn giữ vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần của đồng bào Khmer, phản ánh tư duy nông nghiệp qua thời điểm tổ chức, lễ vật dâng cúng và mong ước tạ ơn trời đất, thần linh, ông bà đã phù hộ mùa màng bội thu.

Ngoài ra, lễ hội còn có một dấu ấn đặc trưng rất riêng là các Slathodon (bình bông làm bằng trái dừa), tượng trưng cho sự thanh khiết và mong cầu mưa thuận gió hòa, cuộc sống bình an.

Các nghi thức lễ hội góp phần gắn kết cộng đồng, tăng cường giao lưu văn hóa giữa người Khmer, Kinh, Hoa, đồng thời là dịp để người con Sóc Trăng xa quê trở về sum họp, hòa mình vào không khí lễ hội.

Để thực hiện tốt công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi thể này, ông Sơn Pô, Phó giám đốc Sở VHTTDLSóc Trăng đề nghị địa phương và cộng đồng phối hợp tổ chức lễ hội hằng năm theo đúng quy định.

Đồng thời, ngành văn hóa cần đẩy mạnh kiểm kê, nghiên cứu, đánh giá giá trị đặc trưng của lễ hội, tham mưu giải pháp phát huy phù hợp.

Việc đưa lễ hội vào Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025–2035 cũng được đề xuất, hướng tới tổ chức bài bản, gắn với khai thác du lịch và quảng bá bản sắc văn hóa Khmer địa phương.

“Chính quyền địa phương cần phối hợp với các cơ quan chuyên môn về văn hóa để xây dựng Đề án bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể lễ hội Thăk Côn trình cấp thẩm quyền phê duyệt.

Sau Lễ công bố Quyết định và trao chứng nhận di sản, đề nghị chính quyền địa phương xây dựng Quy chế quản lý, tổ chức lễ hội theo đúng quy định pháp luật, phối hợp với cơ quan chuyên môn bảo vệ và phát huy giá trị di sản, góp phần tích cực trong  bảo tồn, phát huy kho tàng di sản văn hóa dân tộc”, ông Sơn Pô nhấn mạnh.