Tạo ra sự chuyển biến căn bản, to lớn trong sự nghiệp phát triển văn hóa và xây dựng con người Việt Nam

VHO - Sáng 14.5, dưới sự chủ trì của Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã tiến hành phiên họp cho ý kiến về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hoá giai đoạn 2025-2035.

Tham dự phiên họp còn có các Uỷ viên BCH Trung ương Đảng: Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng cùng đại diện các Uỷ ban của Quốc hội; các Bộ, ngành...

Trình bày báo cáo về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hoá giai đoạn 2025-2035, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng cho biết, chấp hành Kết luận của BCH Trung ương Đảng, các Nghị quyết của Quốc hội, của Chính phủ giao Bộ VHTTDL khẩn trương soạn thảo trình Quốc hội về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035, Bộ VHTTDL đã bám sát các quy định của pháp luật, đặc biệt là Luật Đầu tư công trong quá trình xây dựng Chương trình.

Bộ đã tập trung khảo sát, đánh giá lại các Chương trình mục tiêu quốc gia trong đó có lĩnh vực văn hóa, làm việc với các Bộ, ngành, tổ chức các hội thảo khoa học cấp vùng để góp ý, hoàn thiện dự thảo Chương trình. Sau đó, Bộ đã trình Hội đồng thẩm định quốc gia về dự thảo Chương trình.

Trên cơ sở quyết định của Hội đồng thẩm định cấp quốc gia, Bộ đã hoàn thiện để trình Chính phủ thông qua dự thảo Chương trình tại Nghị quyết số 50. Ngày 17.4, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ VHTTDL đã có báo cáo gửi đến Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Ủy ban Văn hóa, Giáo dục cũng đã có thẩm tra về Chương trình.

Về sự cần thiết xây dựng Chương trình, Bộ trưởng cho biết, Đề cương về văn hóa Việt Nam 1943, văn kiện đầu tiên của Đảng về văn hóa đã xác định Văn hóa là một trong ba mặt trận, cùng với Kinh tế, Chính trị.

Trong những năm qua, dù đã được quan tâm, nhưng việc đầu tư phát triển văn hóa chưa tương xứng với phát triển kinh tế, nguồn lực đầu tư cho văn hóa còn hạn chế, chưa đạt mục tiêu đề ra. Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, Kết luận của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hoá toàn quốc năm 2021 cũng khẳng định rất rõ nội dung này.

"Nhằm cụ thể hoá định hướng “Phát triển con người toàn diện và xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc để văn hóa thực sự trở thành sức mạnh nội sinh, động lực phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc; tăng đầu tư cho phát triển sự nghiệp văn hóa”, phấn đấu hoàn thành một trong 6 nhiệm vụ trọng tâm trong nhiệm kỳ Đại hội XIII đã đặt ra “Khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc; phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, hội nhập quốc tế”, việc đầu tư xây dựng chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hoá giai đoạn 2025-2035 là rất cần thiết, nhằm thể chế hóa các quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng", Bộ trưởng cho biết và nhấn mạnh, xây dựng và triển khai thành công Chương trình mục tiêu quốc gia này sẽ tạo ra sự chuyển biến căn bản, to lớn trong sự nghiệp phát triển văn hóa và xây dựng con người Việt Nam, đóng góp quan trọng vào việc bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới.

Về nội dung, Chương trình gồm 13 mục gồm: Sự cần thiết đầu tư; Cơ sở xây dựng chương trình; Quan điểm; Mục tiêu của Chương trình; Phạm vi, quy mô, đối tượng, thời gian, yêu cầu thực hiện Chương trình; Dự kiến tổng mức vốn và cơ cấu nguồn vốn thực hiện Chương trình; Dự kiến kế hoạch bố trí vốn và tiến độ thực hiện; Chi phí liên quan trong quá trình thực hiện Chương trình và chi phí vận hành sau khi Chương trình kết thúc; Đánh giá sơ bộ tác động môi trường, xã hội và hiệu hiệu quả kinh tế xã hội của Chương trình; Nội dung thành phần của Chương trình; Giải pháp tổ chức thực hiện; Tổ chức thực hiện Chương trình; Đề xuất, kiến nghị và các Phụ lục kèm theo.

Về mục tiêu tổng quát, chương trình có 7 mục tiêu tổng quát. Thứ nhất là tạo bước chuyển biến mạnh mẽ, toàn diện trong phát triển văn hóa và xây dựng, hoàn thiện, chuẩn mực đạo đức, bản sắc, bản lĩnh, hệ giá trị con người, gia đình Việt Nam, mối quan hệ giữa văn oá và con người. Thứ hai,  nâng cao đời sống tinh thần, khả năng tiếp cận, thụ hưởng văn hóa của nhân dân. Thứ ba, bảo tồn và phát huy giá trị các di sản văn hóa đặc sắc của dân tộc.

Mục tiêu thứ tư là tập trung nguồn lực đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, chất lượng, hiệu quả cho phát triển văn hóa; khắc phục những bất cập trong đầu tư thời gian qua. Thứ năm năm là xây dựng đội ngũ văn nghệ sĩ, chuyên gia đầu ngành, lực lượng người lao động chuyên nghiệp, chất lượng ca.

Thứ sáu là phát huy tính đại chúng, tính khoa học, tính dân tộc của văn hóa thông qua đổi mới sáng tạo. Thứ bảy, nâng cao vị thế của đất nước trên trường quốc tế thông qua phát huy sức mạnh mềm văn hóa Việt Nam, hội nhập quốc tế về văn hóa, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại.

Theo Bộ trưởng các mục tiêu đều có mối quan hệ biện chứng, gắn bó hữu cơ với nhau và mang tính định tính cao. Về mục tiêu cụ thể, Chương trình có 9 nhóm mục tiêu cụ thể đến năm 2030, 9 nhóm mục tiêu cụ thể đến năm 2035 có mối quan hệ mật thiết với nhau.

Chương trình được thiết kế gồm 10 nội dung thành phần, 153 chỉ tiêu chi tiết, 42 nhiệm vụ cụ thể, 186 hoạt động chi tiết. Trong đó 10 nội dung thành phần gồm phát triển con người Việt Nam có nhân cách, lối sống tốt đẹp; Xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, văn minh; phát triển hệ thống hạ tầng, cảnh quan, thiết chế văn hóa đồng bộ, hiệu quả; Nâng cao hiệu quả thông tin tuyên truyền và giáo dục văn hóa.

Trong đó tập trung đa dạng hóa các hình thức, phương thức và nội dung tuyên truyền, giáo dục về văn hóa, quảng bá, lan tỏa giá trị văn hóa tốt đẹp, phản bác, đấu tranh với các thông tin sai trái, thù địch, xấu độc.

Các nội dung thành phần tiếp theo là bảo tồn, phát huy các giá trị di sản văn hóa dân tộc; Thúc đẩy sự nghiệp phát triển văn học, nghệ thuật; Phát triển các ngành công nghiệp văn hóa; Đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng các thành tựu khoa học và công nghệ trong lĩnh vực văn hóa; Phát triển nguồn nhân lực văn hóa

Hội nhập quốc tế, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại và lan tỏa các giá trị văn hóa Việt Nam ra thế giới;Tăng cường công tác giám sát, đánh giá thực hiện Chương trình, nâng cao năng lực thực hiện Chương trình, truyền thông, tuyên truyền về Chương trình.

"Về thời gian thực hiện Chương trình, trên cơ sở đánh giá tổng kết việc thực hiện ba Chương trình mục tiêu quốc gia đang triển khai, để đảm bảo tiến độ của các nội dung công việc ngay sau khi Chương trình được phê duyệt, Chính phủ đề nghị Quốc hội cho phép Chương trình thực hiện thời gian là 2025-2035", Bộ trưởng phát biểu.

Về quy trình, trên cơ sở ý kiến chỉ đạo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và ý kiến thẩm định của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Bộ VHTTDL sẽ tiếp thu, hoàn thiện Báo cáo đề xuất Chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hoá để trình Quốc hội vào kỳ họp thứ 7, khai mạc vào ngày 20.5.