Văn hoá an toàn hàng không:
Nền tảng cho sự phát triển bền vững
VHO - Phát biểu góp ý cho dự án Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi) sáng 22.10, Uỷ viên BCH Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh yêu cầu phải bảo đảm tính thống nhất giữa an toàn và an ninh hàng không, đồng thời nhìn nhận “văn hoá an toàn hàng không” không chỉ là hành vi ứng xử hay tuyên truyền mà còn là hệ giá trị, niềm tin và thái độ, đặt an toàn là trên hết, phục vụ người dân tốt nhất, hướng tới xây dựng hình ảnh ngành hàng không nhân văn, chuyên nghiệp và hiện đại.

Góp ý cho dự án Luật, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng đánh giá cao cơ quan soạn thảo đã công phu nghiên cứu, tiếp cận kịp thời quan điểm mới của Đảng và Nhà nước để sửa đổi luật, hướng tới mục tiêu phục vụ tốt hơn nhu cầu đi lại của người dân, góp phần phát triển kinh tế - xã hội. Bộ trưởng bày tỏ sự đồng tình với nhiều điểm đổi mới trong dự thảo, trong đó nội dung về an toàn hàng không được thể hiện rõ ràng, toàn diện tại các điều 82, 83.
Tuy nhiên, Bộ trưởng nêu băn khoăn về việc thiết kế vấn đề an toàn hàng không thành một chương riêng mà chưa gắn kết chặt chẽ với an ninh hàng không. Ông đặt câu hỏi: “Nếu tách riêng an toàn hàng không khỏi an ninh hàng không thì liệu có bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ không? Trong khi dự thảo Luật vẫn dành các điều sau, như điều 93, quy định về an ninh hàng không”.
Theo Bộ trưởng, trong dự thảo hiện có hai thẩm quyền là nhà chức trách hàng không và nhà chức trách an ninh, song trong phần khái niệm lại chưa làm rõ nội hàm, phạm vi của hai khái niệm này. “Thực tế cho thấy, muốn bảo đảm an toàn hàng không thì trước hết phải bảo đảm an ninh hàng không”, Bộ trưởng nhấn mạnh.
Vì vậy, ông đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu kỹ, tính toán và biên tập lại cho sát, bảo đảm tính thống nhất giữa các chương, các điều, tránh mâu thuẫn, chồng chéo khi Luật đi vào thực tiễn, đồng thời hạn chế tối đa sự cố hàng không, bảo đảm các chuyến bay được an toàn tuyệt đối.
Đánh giá cao điểm mới khi dự thảo Luật đưa thêm một điều riêng về xây dựng văn hoá an toàn hàng không (Điều 87), Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho rằng việc đưa yếu tố “văn hoá” vào trong điều luật là hướng đi cần thiết, thể hiện tư duy phát triển bền vững của ngành hàng không trong kỷ nguyên hiện đại.
Tuy nhiên, ông cũng góp ý rằng nội dung Điều 87 hiện mới dừng lại ở việc nêu hành vi ứng xử và công tác tuyên truyền, trong khi khái niệm “văn hoá an toàn hàng không” cần được hiểu và quy định theo nghĩa rộng hơn.

Đại biểu đánh giá cao vai trò của ngành Văn hóa
Theo Bộ trưởng, “văn hoá an toàn hàng không” không chỉ bao gồm hành vi ứng xử mà còn là hệ thống giá trị, niềm tin, thái độ và hành vi hướng tới mục tiêu xuyên suốt: an toàn là trên hết, phục vụ nhân dân tốt nhất. Đó là nền tảng nhận thức để hình thành hành vi đúng đắn. “Khi có nhận thức đúng thì sẽ có hành vi đúng.
Trước hết phải nhận thức đúng về an toàn, rồi mới đến trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị, cá nhân trong ngành hàng không và trách nhiệm cung cấp, trao đổi thông tin với khách hàng”, Bộ trưởng nói.
Minh chứng cho điều này, ông dẫn ví dụ thực tế: nếu chuyến bay buộc phải hoãn hoặc chậm, hãng hàng không cần thông báo sớm, đầy đủ cho hành khách để họ chủ động sắp xếp thời gian, tránh tình trạng mệt mỏi, bức xúc vì không được cung cấp thông tin kịp thời. Đó chính là biểu hiện cụ thể của văn hoá an toàn – sự tôn trọng khách hàng và trách nhiệm trong cung ứng dịch vụ.
Theo Bộ trưởng, người dân, hành khách phải luôn được cập nhật thông tin chính xác, liên tục, với tinh thần phục vụ tốt nhất, lấy khách hàng làm trung tâm, lấy chất lượng phục vụ làm thước đo văn hoá.
Từ góc nhìn văn hoá, Bộ trưởng nhấn mạnh rằng khi ngành hàng không xây dựng được chuẩn mực hành xử và nhận thức đúng đắn về an toàn, đó không chỉ là yếu tố đảm bảo cho sự vận hành thông suốt mà còn là hình ảnh của quốc gia, là văn hoá Việt Nam được thể hiện trong từng chuyến bay.
“Xây dựng văn hoá an toàn hàng không không chỉ để bảo đảm kỹ thuật hay vận hành, mà còn là cách chúng ta lan toả giá trị Việt Nam ra thế giới – một Việt Nam chuyên nghiệp, nhân văn và trách nhiệm”, ông nhấn mạnh.
Từ thực tế đó, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng đề nghị Ban soạn thảo tiếp thu, hoàn thiện các nội hàm về văn hoá, thiết kế lại quy định cho phù hợp hơn với tinh thần của văn hoá an toàn – không chỉ là khẩu hiệu, mà phải được thấm vào từng hoạt động cụ thể của ngành.
“Phải tiếp cận theo nghĩa rộng, nhìn từ thực tế để viết luật sát với đời sống. An toàn là số một, an toàn là trên hết và mục tiêu cuối cùng là phục vụ người dân tốt nhất. Đó chính là văn hoá hàng không”, Bộ trưởng khẳng định.