Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ VI: Cổ vũ sáng tạo, lan tỏa tri thức

VHO- Vào 20h tối nay 29.12, Lễ trao Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ VI sẽ được Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ TT&TT chủ trì, chỉ đạo Hội Xuất bản Việt Nam, Cục Xuất bản, In và Phát hành phối hợp với Đài Truyền hình Việt Nam, tổ chức tại Nhà hát Lớn Hà Nội.

 Giải thưởng Sách Quốc gia tôn vinh những cuốn sách giá trị và có sức lan tỏa trong cộng đồng (Ảnh: Tác phẩm “Hoàng Việt nhất thống dư địa chí” đoạt giải A Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ V năm 2022)

Giải thưởng năm nay đã có nhiều điểm mới nhằm tôn vinh sách hay, sách đẹp, trở thành đích đến cho người làm xuất bản, đồng thời lan tỏa những tác phẩm có giá trị cao đến với đông đảo bạn đọc.

Nhiều điểm mới nâng cao chất lượng Giải

Chia sẻ về những điểm mới của Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ VI, ông Nguyễn Nguyên, Phó Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành (Bộ TT&TT) cho biết, nhằm nâng cao chất lượng Giải, Bộ TT&TT đã phê duyệt Điều lệ và Quy chế bổ sung, sửa đổi với một số quy định, nhằm đề cao giá trị lan tỏa của sách, mở rộng đối tượng đề cử, tăng thêm hạng mục giải Khuyến khích. Giải thưởng năm nay sẽ bao gồm 4 mức giải: A, B, C và Khuyến khích; trao cho 5 mảng sách: Chính trị, kinh tế; Khoa học tự nhiên và công nghệ; Khoa học xã hội và nhân văn; Văn hóa, văn học và nghệ thuật; Thiếu nhi. Điều này làm cho số lượng giải thưởng tăng lên so với các mùa giải trước.

Theo ông Nguyễn Nguyên, thực tế có những đơn vị tham gia 5 năm qua đều không đoạt giải. Với việc có thêm hạng mục Khuyến khích, Giải thưởng sẽ cổ vũ giới xuất bản tham gia, đồng thời mở ra cơ hội cho nhiều cuốn sách được vinh danh, trong đó có những tác phẩm có sức lan tỏa trong xã hội, hay một số cuốn sách chất lượng nhưng chưa được nhiều người biết tới.

Bên cạnh có thêm giải Khuyến khích, Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ VI cũng điều chỉnh tiêu chí chấm chọn. Theo đó, tác phẩm đoạt giải ngoài giá trị nội dung bảo đảm tính tư tưởng, khoa học, thực tiễn, còn phải đáp ứng được yêu cầu về tính lan tỏa. Sự lan tỏa của sách được đánh giá dựa trên bốn tiêu chí: Số bản sách phát hành, thông tin báo chí về cuốn sách, đánh giá của những người trong giới và khả năng truyền thông của tác phẩm sau khi đoạt giải.

Trong thang điểm chấm tác phẩm, cơ cấu điểm về tính lan tỏa chiếm 15%. Đó là nỗ lực bước đầu của BTC Giải thưởng Sách Quốc gia nhằm khắc phục hạn chế của các mùa giải trước, khi các công trình, tác phẩm đoạt giải chưa thu hút được sự chú ý của bạn đọc, chưa được đông đảo công chúng ghi nhận…

 Một số tác phẩm được đề cử Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứVI

Sự vươn lên mạnh mẽ của dòng sách Thiếu nhi trong nước

Ông Đỗ Quang Dũng, Phó Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng chung khảo Giải thưởng Sách Quốc gia Việt Nam cho biết, Giải thưởng lần thứ VI thu hút số lượng NXB tham gia giải là 41/57, ít hơn mùa trước 7 đơn vị (48/57). Tuy nhiên, số sách tham dự lại tăng lên. Mùa giải năm nay, các đơn vị đã gửi tới 312 tên sách và bộ sách, bao gồm 435 cuốn (nhiều hơn 14 tên sách và bộ sách, 49 cuốn sách so với mùa giải trước). Thực tế, sau thời gian dịch bệnh, số lượng sách mà các đơn vị làm ra đã giảm. Tuy nhiên, số lượng đầu sách, loại sách dự Giải thưởng Sách Quốc gia lại tăng lên, điều đó cho thấy sức hút của giải đối với các NXB, đơn vị phát hành.

Theo ông Đỗ Quang Dũng, tham gia chấm Giải gồm hơn 70 nhà khoa học đầu ngành, ở cả hai miền Nam - Bắc, đặc biệt quan tâm đến vấn đề làm sách. Hội đồng chấm sơ khảo, chung khảo, Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia đã làm việc thận trọng, nghiêm túc, khách quan và lựa chọn được những cuốn sách tiêu biểu, có giá trị cao để tôn vinh. Kết quả, Hội đồng đã thống nhất trao giải cho 41 cuốn sách, bộ sách (2 giải A, 10 giải B, 11 giải C và 18 giải Khuyến khích). Trong đó, hai tác phẩm được đề nghị giải A đều được Hội đồng sơ khảo, chung khảo và phản biện độc lập đánh giá cao.

“Các cuốn sách, bộ sách đoạt giải đều được đánh giá là những tác phẩm giàu tính sáng tạo, mang tinh thần nhân văn sâu sắc, những công trình nghiên cứu khoa học hết sức công phu, nghiêm túc, có nhiều giá trị khoa học, xã hội và thực tiễn cao”, ông Dũng khẳng định.

Thông tin thêm về những tín hiệu đáng mừng tại mùa giải năm nay, đại diện BTC cho biết: Mảng sách Khoa học tự nhiên và Công nghệ gửi tới tham gia nhiều hơn những năm trước. Đặc biệt, dòng sách này chất lượng khá đồng đều, có nhiều công trình nghiên cứu chuyên sâu, giá trị và có sức lan tỏa.

Giải thưởng cũng chứng kiến sự vươn lên mạnh mẽ của dòng sách Thiếu nhi trong nước, các đầu sách gửi về tranh giải cho hạng mục này đa dạng về thể loại và hình thức, nhìn chung đều có chất lượng tốt. Theo ông Đỗ Quang Dũng, trước đây, đa phần sách Thiếu nhi có giải được chuyển thể từ nước ngoài, nhưng tại Giải thưởng năm nay, nhiều cuốn sách do chính người Việt Nam sáng tạo dựa trên trải nghiệm của chính người Việt, trong đó có cuốn được trao giải cao…

Với sự tôn vinh những tác phẩm giá trị nổi bật về nội dung, tư tưởng, tri thức, thẩm mỹ, có tác động đến cộng đồng hoặc đóng góp sâu rộng về chuyên môn, Giải thưởng Sách Quốc gia góp phần quan trọng khích lệ tác giả, người làm xuất bản tiếp tục sáng tác, nghiên cứu, cũng như phát hiện, lưu giữ, quảng bá những tác phẩm có giá trị đến với đông đảo bạn đọc, góp phần thúc đẩy ngành xuất bản và khuyến khích văn hóa đọc ở Việt Nam phát triển mạnh mẽ. 

THANH NGỌC