Gìn giữ hồn quê giữa nhịp sống mới

VHO - Trong nhịp sống hối hả của đô thị hóa, ở xã Gia Hưng (Ninh Bình), vẫn còn một “khoảng lặng” thấm đẫm hồn quê. Đó là nơi mà những câu hát chèo, tiếng trống, nhịp phách vẫn vang lên đều đặn, níu giữ nét đẹp truyền thống của cha ông, hun đúc tình yêu văn hóa trong lòng mỗi người dân.

Năm 2018, CLB đàn, hát dân ca và chèo Liên Sơn chính thức ra đời, bắt nguồn từ sự đồng điệu trong tâm hồn của những người gắn bó cả đời với ruộng đồng nhưng trái tim luôn ngân nga câu hát. Ban đầu chỉ có vài chục thành viên trung niên và cao tuổi, đến nay CLB đã phát triển lên 34 người, trong đó có cả học sinh. Nhiều gia đình có hai thế hệ cùng tham gia, tạo nên không gian sinh hoạt văn hóa vừa ấm cúng, vừa bền bỉ.

Ông Phạm Văn Tình, Phó Chủ nhiệm CLB chia sẻ: “Chúng tôi tự học là chính, nhưng nhờ Trung tâm văn hóa địa phương hướng dẫn thêm, ai cũng tiến bộ nhanh. Những trích đoạn chèo cổ như Tấm Cám, Lưu Bình - Dương Lễ... phải học hằng tháng trời mới dựng được, nhưng càng khó càng thêm yêu”.

Trong CLB, cao tuổi nhất là ông Đinh Quang Chi (85 tuổi) và vợ là bà Hoàng Thị Sứa (79 tuổi). Hơn nửa thế kỷ gắn bó với văn hóa văn nghệ, bà Sứa luôn tự hào: “Tình yêu với chèo đã ngấm vào máu, nên giờ dù tuổi cao vẫn thấy mình còn nợ chèo, nợ quê hương”. Hai người con của ông bà cũng tiếp bước, góp giọng vào chiếu chèo Liên Sơn, minh chứng cho sự bền bỉ của truyền thống gia đình.

Hình ảnh đẹp còn hiện diện ở cô bé Lê Diệu Linh (16 tuổi), đã tham gia CLB từ năm 12 tuổi. Ngoài giờ học, em đều cùng bà nội luyện tập những điệu chèo cổ. Với Linh, chèo là lời ca tiếng hát, là “hồn cốt văn hóa Việt”, thứ gắn kết em với quê hương và gia đình.

Dù mưa gió, mỗi buổi sinh hoạt của CLB vẫn đông đủ. Ai nấy đều đến đúng giờ, áo the, khăn mỏ quạ, trống phách, đạo cụ… chuẩn bị chu đáo. Họ cùng nhau học hát, tập đàn, chia sẻ cách luyến láy, nhả chữ và hơn hết là chia sẻ niềm vui sống. CLB còn tích cực tham gia biểu diễn trong các lễ hội, sự kiện lớn nhỏ ở địa phương và cả ngoài tỉnh. Tiếng hát của họ cất lên ở đình làng, ở hội diễn, mang theo cả hồn đất, hồn người Gia Hưng.

Sự tồn tại và phát triển của CLB chèo Liên Sơn không chỉ là nỗ lực giữ gìn một loại hình nghệ thuật truyền thống, mà còn là minh chứng cho sức sống bền bỉ của văn hóa làng xã. Chèo ở đây là nhịp cầu nối các thế hệ, là “trường học” đặc biệt để lớp trẻ thấm thía cội nguồn, để người già gửi gắm ký ức, để cộng đồng thêm gắn kết.

Trong một làng quê nghèo, giữa bao bộn bề mưu sinh, tiếng trống chèo Liên Sơn vẫn vang vọng, nhắc nhớ rằng: Văn hóa truyền thống không bao giờ mất đi nếu có những bàn tay gìn giữ, có những trái tim tiếp lửa và có cả cộng đồng cùng chung tay.