Phục chế tranh cổ Nhật Bản bằng AI

VHO - Tại phòng trưng bày Gagosian (London, Anh) vừa triển lãm bức tranh lá vàng sử thi Rakuchu Rakugai Zu Byobu của tác giả Iwasa Matabei. Điều đặc biệt là tác phẩm này được phục chế bằng AI.

Theo hãng tin CNN, tại triển lãm, họa sĩ Takashi Murakami, một trong những họa sĩ nổi tiếng ở Nhật Bản đã trưng bày tác phẩm nghệ thuật đồ sộ, được phục chế từ bức tranh gốc của tác giả Iwasa Matabei. Bức tranh được vẽ trên một tấm bình phong lớn gấp sáu lần bức tranh gốc.

Giống như bản gốc, tác phẩm mô tả cuộc sống ở Kyoto thời Edo một cách chi tiết tỉ mỉ. Tuy nhiên, ông Murakami cũng thực hiện một vài bổ sung quan trọng so với tác phẩm gốc. Trong phiên bản thế kỷ XXI này, mỗi đám mây phản chiếu cũng được chạm nổi nhiều hơn. Và cũng thêm một số chi tiết khác nữa. Mặc dù có chút thay đổi nhưng các chuyên gia nghệ thuật đánh giá đây vẫn là bản sao gần như hoàn hảo của bức tranh.

“Bức tranh gốc đã rất cũ. Có rất nhiều vết xước và sơn bị mất. Khoảng 80% là ổn và 20% còn lại, tôi đã yêu cầu AI tô màu và vẽ. Chúng tôi đã trao đổi qua lại rất nhiều lần cho đến khi đưa ra câu trả lời hay. Sau đó ra đời một bức tranh ghép từ các hình ảnh AI”, Murakami nói về quá trình này, từ việc vẽ phác thảo đến vẽ các chi tiết nhỏ mất khoảng 10 tháng để hoàn thành.

Các công cụ AI hiện là chủ đề nóng trong nhiều ngành công nghiệp, trong đó có các cuộc tranh luận nóng đề cập đến việc liệu AI có ảnh hưởng đến sự sáng tạo của con người và ngành nghệ thuật hay không.

Vào tháng 10.2024, hơn 11.000 nghệ sĩ, bao gồm các họa sĩ Amoako Boafo và Joanna Pousette-Dart đã ký một bức thư ngỏ yêu cầu các công ty AI ngừng sử dụng tác phẩm của họ để viết ra các thuật toán trong lĩnh vực nghệ thuật. “Việc sử dụng các tác phẩm sáng tạo để đào tạo AI sẽ tạo ra mối đe dọa lớn và bất công đối với những người đứng sau các tác phẩm đó”, tuyên bố nêu rõ.

Với họa sĩ Murakami, người trước đây đã thử nghiệm với thực tế tăng cường (AR) và tạo ra bộ sưu tập NFT của riêng mình vào năm 2023, lại có góc nhìn khác với AI.

Họa sĩ Murakami nói: “Tôi đã 62 tuổi. Khi tôi 28 hoặc 29 tuổi (trước khi máy tính cá nhân trở nên phổ biến) thì một nhà thiết kế được hiểu là tạo ra các thiết kế thủ công. Vì vậy, những nhà thiết kế theo trường phái cũ sẽ nói rằng tác phẩm sử dụng công nghệ không phải là sáng tạo, không có thực vì thao tác bằng máy tính. Nhưng hiện tại đã khác. Có lẽ trong 10 hoặc 20 năm nữa, những gì liên quan đến AI sẽ trở nên phổ biến”.

Họa sĩ Murakami còn phục chế nhiều tác phẩm của các tác giả nổi tiếng ở Nhật Bản. Ở những góc khác trong triển lãm này, các tác phẩm nghệ thuật cổ điển thời kỳ Edo của thợ gốm và họa sĩ người Nhật Ogata Kenzan, nghệ nhân in ấn Utagawa Kuniyoshi và các họa sĩ Tawaraya Sotatsu và Kano Eitoku cũng đã được phục chế tương tự.

Hiện tại, họa sĩ Murakami có một phòng trưng bày theo phong cách nhà máy, có tên Kaikai Kiki. Phòng trưng bày hoạt động như một dây chuyền sản xuất quy mô lớn với đội ngũ trợ lý nghệ thuật giúp sáng tạo tác phẩm. Ông đã thuê thêm 30 người để làm bản sao của tác giả Iwasa. Họa sĩ cũng đặt tên cho bản sao là “Rakuchuu-Rakugai-zu Byobu: Iwasa Matabei RIP”.

Trong khi nhiều người cùng thời với ông từ chối chấp nhận AI, thì công việc của Murakami đã giúp ông bắt kịp với những thay đổi của thế giới về cách tiếp cận đối với công nghệ.

“Một số trợ lý trẻ của tôi chưa bao giờ chạm vào bút chì hoặc bút mực. Bất cứ khi nào họ làm việc, họ đều dùng chuột hoặc máy tính bảng hoặc thứ gì đó. Có thể còn rất sớm, nhưng trong 7 hoặc 10 năm nữa, mọi người có thể sử dụng AI để tạo ra những bản vẽ nhanh. Đối với tôi, điều đó rất kỳ lạ. Nhưng đây là con người, đó là xu hướng phát triển”, ông nhấn mạnh.