Giải Nobel kinh tế vinh danh 3 nhà khoa học

VHO - Chủ nhân của giải Nobel Kinh tế 2025 là 3 nhà khoa học: Joel Mokyr (Đại học Northwestern (Mỹ), Philippe Aghion (Trường Kinh tế và Khoa học Chính trị London - Anh) và Peter Howitt (Đại học Brown - Mỹ).

Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển ngày 13.10 đã công bố giải thưởng Nobel Kinh tế năm 2025. Giải Nobel Kinh tế 2025 vinh danh nghiên cứu về lý giải tăng trưởng kinh tế dựa trên đột phá sáng tạo.

Joel Mokyr là nhà sử học kinh tế, người đã nghiên cứu các xu hướng dài hạn bằng cách sử dụng các nguồn tư liệu lịch sử.

Trong khi đó, hai nhà khoa học Peter Howitt và Philippe Aghion dựa vào toán học để giải thích cách thức hoạt động của sự hủy diệt sáng tạo.

Nhà khoa học Aghion cho biết ông rất bất ngờ trước vinh dự này. "Tôi không thể tìm được từ ngữ nào để diễn tả cảm xúc của mình", ông Aghion nói và cho biết sẽ tiếp tục đầu tư số tiền thưởng vào phòng thí nghiệm nghiên cứu.

Ủy ban Nobel cho biết nhà khoa học Mokyr "đã chứng minh rằng nếu các đổi mới muốn kế thừa nhau trong một quá trình tự sinh, chúng ta không chỉ nhìn thấy ở cách thức hoạt động, mà còn cần có những giải thích khoa học về lý do tại sao."

Trong khi đó, cả hai nhà khoa học Aghion và Howitt đã nghiên cứu các cơ chế đằng sau tăng trưởng kinh tế bền vững. Cụ thể, trong một bài viết năm 1992, họ xây dựng mô hình toán học  "sự phá hủy mang tính sáng tạo" (creative destruction). 

Mô hình "phá hủy sáng tạo"  của hai nhà khoa học Philippe Aghion và Peter Howitt cho thấy đổi mới vừa mang tính sáng tạo, vừa mang tính hủy diệt vì loại bỏ cái cũ. Đây chính là cơ chế thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

"Những công trình nghiên cứu của những người đoạt giải cho thấy tăng trưởng kinh tế không thể bị xem nhẹ. Chúng ta phải duy trì các cơ chế tạo nền tảng cho sự phá huỷ mang tính sáng tạo, và không để rơi vào tình trạng trì trệ", ông John Hassler, Chủ tịch Ủy ban Giải thưởng Nobel Kinh tế nói.

Giải Kinh tế đã khép lại mùa trao giải Nobel năm nay.

Năm ngoái, Nobel Kinh tế đã được trao cho 3 nhà khoa học người Mỹ là Daron Acemoglu, Simon Johnson và James Robinson nhờ nghiên cứu giúp thế giới hiểu thêm nguyên nhân chênh lệch giàu nghèo giữa các quốc gia.