Công bố danh sách rút gọn giải thưởng Booker 2025

VHO - Danh sách rút gọn giải thưởng Booker năm nay đã chính thức được công bố tại Trung tâm Southbank, London vào tối 23.9 (giờ địa phương). Sáu cái tên được lựa chọn đều là những tác giả đã thành danh, trong đó có cả những gương mặt từng đoạt hoặc lọt vào vòng chung kết trước đây.

Tờ Guardian nhận định, danh sách năm nay là sự thống trị của những cây bút quen thuộc, như Kiran Desai, người từng chiến thắng năm 2006, cùng các tác giả từng vào chung khảo như David Szalay và Andrew Miller.

Ngoài ra, ba nhà văn Mỹ gồm Ben Markovits, Susan Choi và Katie Kitamura cũng góp mặt, đưa tỷ lệ tác giả đến từ Mỹ chiếm một nửa danh sách.

Những gương mặt quen thuộc trở lại

Nhà văn Kiran Desai, từng được trao giải Booker với The Inheritance of Loss (Gia tài của mất mát), lần này trở lại bằng The Loneliness of Sonia and Sunny (Nỗi cô đơn của Sonia và Sunny).

Đây là tác phẩm đầu tiên của bà kể từ chiến thắng cách đây gần hai thập kỷ. Dài gần 700 trang, cuốn tiểu thuyết xoay quanh tình yêu và gia đình trải dài giữa Ấn Độ và Mỹ, đồng thời là tác phẩm dày nhất trong danh sách năm nay.

David Szalay, nhà văn gốc Hungary sống tại Anh, tiếp tục khẳng định tên tuổi với Flesh (Thân xác). Cuốn sách theo chân nhân vật István từ tuổi thiếu niên đến trung niên, từ Hungary đến London. Giới phê bình đánh giá tác phẩm này đặt ra những câu hỏi triết học lớn về bản chất của sự tồn tại.

Andrew Miller, người từng vào chung khảo năm 2001, góp mặt với tiểu thuyết thứ 10 The Land in Winter (Miền đất trong mùa đông). Lấy bối cảnh mùa đông khắc nghiệt 1962 – 1963 ở West Country (Anh), tác phẩm tập trung vào hai cặp đôi trẻ và mối quan hệ đan xen trong một giai đoạn lịch sử khó quên.

Sức nặng từ các tác giả Mỹ

Bộ ba tác giả Mỹ góp phần mang đến sự đa dạng cho danh sách rút gọn. Ben Markovits tham gia với The Rest of Our Lives (Phần đời còn lại của chúng ta), kể về Tom Layward, một giáo sư luật trung niên đột ngột thay đổi cuộc đời khi đưa con gái đến đại học rồi rẽ hướng sang phương Tây, thay vì trở về nhà.

Katie Kitamura góp mặt với Audition (Buổi thử vai), cuốn tiểu thuyết mỏng nhất danh sách (dưới 200 trang). Tác phẩm được mô tả là “một màn trình diễn văn chương kỳ lạ”, chia làm hai phần đối lập: ở nửa đầu, một chàng trai khẳng định người kể chuyện là mẹ mình; ở nửa sau, anh dần “nhập vai” thành đứa con.

Susan Choi góp mặt với Flashlight (Đèn pin), khởi nguồn từ một truyện ngắn, viết về sự mất tích bí ẩn của một người di cư Hàn Quốc, đưa người đọc qua hành trình phức tạp từ Nhật Bản sau chiến tranh, vùng ngoại ô Mỹ đến Triều Tiên.

Hành trình tuyển chọn khắt khe

Ban Giám khảo năm nay có sự tham gia của nữ diễn viên kiêm nhà xuất bản Sarah Jessica Parker, cùng tiểu thuyết gia Ayọ̀bámi Adébáyọ̀, Kiley Reid, nhà văn Chris Power và được chủ trì bởi chủ nhân giải Booker năm 1993 Roddy Doyle.

Trưởng Ban Giám khảo Roddy Doyle nhận xét: “Cả sáu cuốn tiểu thuyết, dù cách tiếp cận khác nhau, đều khai thác những câu chuyện xoay quanh mối quan hệ con người: yêu thương, tìm kiếm sự chú ý, đối diện với tổn thương hay đơn giản là học cách dung hòa cùng người khác. Tất cả đều được viết xuất sắc và mang đậm tính nhân văn.”

Khi được hỏi về sự áp đảo của các nhà văn Mỹ, giám khảo Chris Power khẳng định: “Tiếng Anh là một ngôn ngữ toàn cầu, và đây là một giải thưởng toàn cầu. Có những cuốn sách mà chúng tôi sẽ tiếc nuối nếu bỏ qua chỉ vì tác giả đến từ Mỹ.”

Theo tiết lộ, Ban Giám khảo đã đọc và chọn lọc từ 153 tác phẩm gửi dự thi năm nay. Cuộc họp quyết định danh sách rút gọn kéo dài khoảng 4 giờ.

Trước đó, danh sách dài “Booker 12” đã được công bố, nhưng bảy tác phẩm phải dừng lại, bao gồm Love Forms (Những hình hài tình yêu, Claire Adam), The South (Miền Nam, Tash Aw), Universality (Tính phổ quát, Natasha Brown), One Boat (Một con thuyền, Jonathan Buckley), Endling (Loài cuối cùng, Maria Reva), Seascraper (Thành phố biển, Benjamin Wood) và Misinterpretation (Sự hiểu lầm, Ledia Xhoga).

Giám khảo Sarah Jessica Parker thừa nhận quá trình tuyển chọn là “nỗi đau thực sự”, khi nhiều tác phẩm xuất sắc buộc phải rời cuộc đua. “Không có gì dễ dàng trong việc bỏ lại một cuốn sách,” bà chia sẻ.

Giải thưởng Booker ra đời năm 1969, là một trong những giải thưởng văn học danh giá nhất thế giới, vinh danh tiểu thuyết viết bằng tiếng Anh và xuất bản tại Vương quốc Anh hoặc Ireland. 

Với giá trị giải thưởng 50.000 bảng Anh cùng tầm ảnh hưởng toàn cầu, giải Booker từ lâu đã trở thành bệ phóng quan trọng cho sự nghiệp của nhiều nhà văn.

Năm ngoái, chiến thắng thuộc về nhà văn Samantha Harvey với tiểu thuyết Orbital (Quỹ đạo), một tác phẩm giàu chất suy tưởng về sự sống và không gian, được đánh giá là “cuốn tiểu thuyết của thời đại”.

Người chiến thắng giải Booker 2025 sẽ được công bố vào ngày 10.11 tới.