Cần lưu ý những hành vi dễ mắc phải khi vi phạm pháp luật trên mạng xã hội
VHO - Việc chia sẻ, đăng tải, phát ngôn thông tin trên không gian mạng là quyền tự do của mỗi công dân. Tuy nhiên, khi hoạt động trên không gian mạng mỗi công dân phải có trách nhiệm về thông tin đăng tải chính xác, dẫn nguồn tin cậy, tránh mắc phải những hành vi vi phạm pháp luật trên mạng xã hội.
Những hành vi vi phạm
Theo Điều 8 và Điều 18 Luật An ninh mạng, các hành vi bị nghiêm cấm trên không gian mạng, người vi phạm sẽ bị xử phạt từ hành chính đến hình sự, bao gồm:
Hành vi chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam: Tổ chức, hoạt động, xúi giục, mua chuộc, lừa gạt, lôi kéo, đào tạo, huấn luyện người chống Nhà nước; Đăng tải thông tin tuyên truyền chống Nhà nước, kích động bạo loạn, phá rối an ninh, gây rối trật tự công cộng; Xuyên tạc lịch sử, phủ nhận thành tựu cách mạng, phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc, xúc phạm tôn giáo, phân biệt đối xử về giới hoặc chủng tộc.
Đăng tải thông tin sai sự thật: Đưa thông tin bịa đặt, sai sự thật gây hoang mang trong nhân dân, gây thiệt hại cho hoạt động kinh tế - xã hội, gây khó khăn cho hoạt động của cơ quan nhà nước hoặc người thi hành công vụ; Xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân khác.
Xâm phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín: Đăng tải thông tin làm nhục, vu khống, xúc phạm nghiêm trọng danh dự, uy tín, nhân phẩm của cá nhân hoặc tổ chức; Giả mạo tổ chức, cá nhân để phát tán thông tin sai sự thật.
Hoạt động vi phạm đạo đức, thuần phong mỹ tục: Đăng tải thông tin dâm ô, đồi trụy, tội ác, tệ nạn xã hội, mua bán người; Cổ xúy các hủ tục, mê tín, dị đoan, không phù hợp với thuần phong mỹ tục.
Xâm phạm bí mật nhà nước, cá nhân, kinh doanh: Đưa thông tin thuộc bí mật nhà nước, bí mật công tác, bí mật kinh doanh, bí mật cá nhân, bí mật gia đình, hoặc đời sống riêng tư trái pháp luật; Nghe, ghi âm, ghi hình trái phép các cuộc đàm thoại; Thu thập, mua bán, trao đổi trái phép thông tin tài khoản ngân hàng, thẻ tín dụng.
Tấn công mạng, gián điệp mạng, khủng bố mạng: Sử dụng không gian mạng, mạng xã hội để phá hoại, gây gián đoạn hoạt động của mạng viễn thông, internet, hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu; Vượt qua cảnh báo, mã truy cập, mật mã, tường lửa để chiếm đoạt hoặc thu thập trái phép thông tin.
Các hành vi khác: Lợi dụng hoặc lạm dụng hoạt động bảo vệ an ninh mạng để xâm phạm chủ quyền, an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, hoặc trục lợi; Cản trở hoạt động của lực lượng bảo vệ an ninh mạng; Hướng dẫn người khác thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật; Sử dụng không gian mạng, mạng xã hội để phá hoại, gây gián đoạn hoạt động của mạng viễn thông, internet, hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu; Vượt qua cảnh báo, mã truy cập, mật mã, tường lửa để chiếm đoạt hoặc thu thập trái phép thông tin.

Các chế tài xử lý đối với hành vi đưa thông tin sai sự thật trên không gian mạng được quy định tại Điều 8 Luật An toàn thông tin mạng năm 2015 và Điều 9 Luật An ninh mạng năm 2018 bao gồm: Tính chất, mức độ vi phạm mà người thực hiện hành vi vi phạm bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.
Chế tài xử phạt hành chính
Nghị định số 15/2020/NĐ-CP ngày 03.02.2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử quy định các mức xử phạt tương ứng đối với từng đối tượng, từng nhóm hành vi, cụ thể:
Hành vi đưa thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của tổ chức, danh dự và nhân phẩm của cá nhân của các Trang tin điện tử vi phạm sẽ bị phạt tiền từ 20 triệu đến 30 triệu đồng đối với tổ chức vi phạm.
Cùng với đó, hành vi này còn bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả buộc gỡ bỏ đường dẫn đến thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn, thông tin vi phạm pháp luật đối với hành vi vi phạm (quy định tại điểm a Khoản 3 và điểm a Khoản 5 Điều 99).
- Hành vi chủ động lưu trữ, truyền đưa thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, vu khống, xuyên tạc, xúc phạm uy tín của tổ chức và danh dự, nhân phẩm của cá nhân; chủ động lưu trữ, truyền đưa thông tin bịa đặt, gây hoang mang trong nhân dân.
Nếu vi phạm sẽ phạt tiền từ 50 triệu đến 70 triệu đồng đối với tổ chức, đoanh nghiệp thiết lập mạng xã hội; bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả buộc gỡ bỏ thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn hoặc thông tin vi phạm pháp luật đối với hành vi vi phạm và tước quyền sử dụng Giấy phép thiết lập mạng xã hội từ 03 - 06 tháng (quy định tại điểm a Khoản 3 và điểm a Khoản 5 Điều 100).
- Hành vi lợi dụng mạng xã hội để thực hiện hành vi cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân; cung cấp, chia sẻ thông tin bịa đặt, gây hoang mang trong nhân dân
Nếu vi phạm sẽ bị phạt tiền từ 05 triệu đến 10 triệu đồng đối với cá nhân vi phạm; bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả buộc gỡ bỏ thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn hoặc thông tin vi phạm pháp luật do thực hiện hành vi vi phạm (quy định tại điểm a, d Khoản 1 và Khoản 3 Điều 101).
- Hành vi giả mạo tổ chức, cá nhân và phát tán thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân sẽ phạt tiền từ 10 triệu đến 20 triệu đồng (quy định tại Điểm n, Khoản 3, Điều 102).
Chế tài hình sự
- Hành vi sử dụng mạng máy tính hoặc mạng viễn thông, phương tiện điện tử bịa đặt hoặc loan truyền những điều biết rõ là sai sự thật nhằm xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về “Tội vu khống" theo khoản 2 Điều 156 Bộ luật Hình sự.
Người phạm tội sẽ bị xử phạt tù từ 01 năm đến 03 năm và có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền từ 10 triệu đến 50 triệu đồng; cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
- Hành vi đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông những thông tin trái với quy định của pháp luật để thu lợi bất chính từ 50 triệu đến dưới 200 triệu đồng hoặc gây thiệt hại từ 100 triệu đến dưới 500 triệu đồng hoặc gây dư luận xấu làm giảm uy tín của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thể bị xử lý về “Tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông" theo khoản 1 Điều 288 Bộ luật Hình sự.
Người phạm tội sẽ bị xử phạt tiền từ 30 triệu đến 200 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm và có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền từ 5 triệu đến 50 triệu đồng; cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
- Hành vi làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm có nội dung bịa đặt, gây hoang mang trong nhân dân với mục đích nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam có thể bị xử lý về tội “Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam" theo Điều 117, Bộ luật Hình sự; người phạm tội sẽ bị xử phạt tù từ 05 đến 12 năm.