Bảo vệ dữ liệu cá nhân thế nào trong thế giới số?

VHO - Trong kỷ nguyên số hóa, bên cạnh những tiện ích to lớn cũng tiềm ẩn vô vàn rủi ro, đặc biệt là nguy cơ lộ lọt và đánh cắp dữ liệu cá nhân. Bảo vệ dữ liệu cá nhân không còn là lựa chọn mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc đối với mỗi cá nhân khi tham gia vào không gian mạng.

Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Công an thành phố Hà Nội) cho biết, dữ liệu cá nhân bao gồm những thông tin như họ tên, ngày sinh, địa chỉ, số điện thoại, số căn cước, thông tin tài khoản ngân hàng, thói quen mua sắm, sở thích...

Tất cả những thông tin này, dù tưởng chừng nhỏ nhặt lại có thể được tin tặc hoặc các đối tượng xấu sử dụng để lừa đảo tài chính.

Các đối tượng lừa đảo tạo các cuộc gọi, tin nhắn giả mạo ngân hàng, công an, hoặc các tổ chức uy tín để chiếm đoạt tiền trong tài khoản.

Các đối tượng xấu mở tài khoản giả mạo, vay tiền, hoặc thực hiện các hành vi phạm pháp khác dưới tên của bạn.

Bọn chúng cũng sử dụng thông tin về sở thích, thói quen của bạn để đưa ra những quảng cáo "nhắm mục tiêu" hoặc các chiêu trò lừa đảo tinh vi hơn.

Từ những thông tin bị lộ lọt, các đối tượng xấu cũng có thể gửi thư rác, tin nhắn quảng cáo không mong muốn, hoặc thậm chí là các nội dung độc hại…

Trong không gian mạng, rủi ro có thể đến từ những hành động tưởng chừng vô hại nhất.

Do đó, người dân cần cảnh giác với các đường link lạ, không rõ nguồn gốc. Dù được gửi qua email, tin nhắn hay xuất hiện trên mạng xã hội, những đường link này có thể dẫn đến các trang web lừa đảo (phishing) được thiết kế giống hệt các trang uy tín để đánh cắp thông tin đăng nhập của người dân.

Khi người dùng tải xuống tệp tin từ nguồn không tin cậy, các tệp tin đính kèm email lạ, phần mềm "miễn phí" không rõ nguồn gốc có thể chứa mã độc (malware), virus, ransomware, âm thầm xâm nhập và đánh cắp dữ liệu trên thiết bị.

Cùng với đó, việc chia sẻ thông tin cá nhân quá mức trên mạng xã hội: Những thông tin như địa chỉ nhà, lịch trình du lịch, hay thậm chí là ảnh chụp giấy tờ tùy thân có thể bị kẻ xấu lợi dụng.

Rủi ro cũng có thể đến từ việc truy cập website không có chứng chỉ bảo mật (HTTPS).

Do đó, hãy luôn kiểm tra xem trang web đang truy cập có biểu tượng ổ khóa hoặc bắt đầu bằng "https://" hay không. Đây là dấu hiệu cho thấy trang web đã được mã hóa và an toàn hơn.

Để tránh  bị các đối tượng xấu lợi dụng những thông tin từ dữ liệu cá nhân bị lộ lọt, Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Công an thành phố Hà Nội) khuyến cáo người dân luôn rà soát nguồn gốc của email, tin nhắn, đường link trước khi mở hoặc click vào. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy xóa bỏ ngay lập tức.

Tạo mật khẩu phức tạp (bao gồm chữ hoa, chữ thường, số và ký tự đặc biệt) và sử dụng mật khẩu khác nhau cho mỗi tài khoản quan trọng. Kích hoạt xác thực hai yếu tố (2FA) bất cứ khi nào có thể.

Đảm bảo hệ điều hành, trình duyệt web và các ứng dụng trên thiết bị luôn được cập nhật phiên bản mới nhất để vá các lỗ hổng bảo mật.

Cài đặt phần mềm diệt virus và tường lửa đáng tin cậy.Đây là "lá chắn" đầu tiên giúp bảo vệ thiết bị khỏi các mối đe dọa trực tuyến.

Đặc biệt, người dân cần hạn chế chia sẻ thông tin cá nhân lên mạng xã hội. Cần cài đặt quyền riêng tư chặt chẽ cho các tài khoản mạng xã hội.

Bên cạnh đó, cần sao lưu dữ liệu định kỳ, đề phòng trường hợp dữ liệu bị mất hoặc bị mã hóa bởi ransomware, sẽ có bản sao lưu để phục hồi.

“Bảo vệ dữ liệu cá nhân chính là bảo vệ chính mình trong thế giới số. Mỗi người dân cần nâng cao cảnh giác, trang bị kiến thức để tự bảo vệ mình và những người xung quanh. Hãy là một người dùng Internet thông thái và cẩn trọng để không trở thành nạn nhân của những chiêu trò lừa đảo tinh vi.”, Công an Hà Nội khuyến cáo.