Nỗ lực thắp lên “ngọn lửa” Chèo trong đời sống đương đại

VHO - Liên hoan Chèo toàn quốc 2025 đang dần khép lại trong dư âm ngọt ngào của giai điệu, ca từ và những cảm xúc thăng hoa mà nghệ thuật dân tộc mang lại.

Không chỉ là cuộc hội ngộ của những nghệ sĩ tài năng từ mọi miền đất nước, sự kiện còn là minh chứng cho nỗ lực không ngừng nhằm thắp sáng “ngọn lửa” Chèo trong đời sống đương đại - nơi giá trị truyền thống được làm mới, hòa quyện cùng hơi thở hiện đại, khẳng định sức sống mãnh liệt và bản sắc riêng của loại hình sân khấu dân tộc giữa nhịp sống hôm nay.

 Sống trọn cùng vai diễn

Sau ba năm trở lại, Liên hoan Chèo toàn quốc 2025 được tổ chức tại Bắc Ninh từ ngày 20.10 - 2.11, quy tụ 12 đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp với 21 vở diễn đặc sắc. Sự kiện diễn ra trong bầu không khí háo hức, tràn đầy nhiệt huyết và niềm say mê của các nghệ sĩ chèo trên khắp mọi miền đất nước.

Nghệ sĩ Nguyễn Thu Huệ (Nhà hát Chèo Xứ Đông, TP Hải Phòng) chia sẻ niềm hạnh phúc khi được hóa thân thành nàng Mai trong vở Chuyện tình bên sông (tác giả kịch bản: TS Trần Đình Ngôn; đạo diễn: NSND Lê Tuấn Cường) - một tác phẩm đậm hồn quê Bắc Bộ, thấm đẫm chất thơ và cảm xúc nhân văn. Với lối diễn tinh tế, chân thành, Thu Huệ đã chạm đến trái tim khán giả, khiến nhiều người rơi nước mắt trước câu chuyện tình bị chia cắt bởi định kiến “môn đăng hộ đối”, được kể lại bằng ngôn ngữ chèo mộc mạc mà sâu lắng.

“Khi bước vào vai nàng Mai, tôi không còn cảm giác mình đang diễn nữa, mà như đang sống cuộc đời của nhân vật - với tình yêu mãnh liệt, nỗi đau bị ngăn cấm và khát vọng được yêu thương. Chứng kiến khán giả xúc động vì nhân vật của mình, tôi càng ý thức rằng người nghệ sĩ phải sống hết mình cho từng vai diễn”, nghệ sĩ Thu Huệ xúc động bày tỏ.

Cũng thăng hoa trên sân khấu, NSƯT Thùy Dương (Nhà hát Sân khấu Truyền thống Hải Phòng) đã hòa chung cảm xúc với người xem khi hóa thân thành “O Hồng” trong vở Mưa đỏ, chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Chu Lai. Bằng diễn xuất tinh tế và nội lực mạnh mẽ, NSƯT Thùy Dương đã khắc họa sâu sắc hình ảnh người nữ chiến sĩ trẻ giữa khói lửa chiến tranh, mang đến cho Mưa đỏ sức sống mới, lay động và giàu sức truyền cảm.

Chị chia sẻ, đây là vai diễn nhiều thử thách - không chỉ ở sự khác biệt vùng miền trong giọng nói, mà còn ở việc thể hiện tâm hồn trong sáng, kiên cường của người con gái mảnh mai giữa thời bom đạn. Chính niềm cảm phục và lòng biết ơn thế hệ đi trước đã tiếp thêm cho Thùy Dương tài hoa sức mạnh để sống trọn cùng số phận nhân vật.

Khai mạc Liên hoan Chèo toàn quốc 2025

VHO - Tối 20.10, Lễ khai mạc Liên hoan Chèo toàn quốc 2025 đã diễn ra tại Trung tâm Văn hóa - Triển lãm tỉnh Bắc Ninh, mở màn cho chuỗi ngày hội sân khấu quy mô toàn quốc, nơi các nghệ sĩ, diễn viên từ khắp mọi miền cùng hội tụ, tôn vinh loại hình nghệ thuật chèo truyền thống.

Để có mặt tại Liên hoan, các nghệ sĩ đã trải qua nhiều tháng ngày miệt mài tập luyện, dồn toàn tâm huyết cho từng vai diễn. Đằng sau ánh đèn sân khấu là những đêm dài chỉnh từng động tác, trau chuốt từng lời ca, là sự hồi hộp chờ đợi khoảnh khắc được “sống” cùng nhân vật trước khán giả. Với họ, Liên hoan vừa là dịp tranh tài nghề nghiệp, vừa là hành trình cống hiến và giữ lửa cho nghệ thuật chèo - niềm tự hào đã thấm sâu trong máu thịt người nghệ sĩ.

Với Nhà hát Chèo Bắc Ninh, các nghệ sĩ mang đến hai vở diễn Thiên mệnh (tác giả kịch bản: Hoàng Thanh Du; đạo diễn: NSND Tạ Quang Lẫm) và Ký ức dòng Thương (tác giả kịch bản: Nguyễn Đức Minh; đạo diễn: NSND Tạ Quang Lẫm). Theo Giám đốc Nhà hát, NSND Tạ Quang Lẫm, gần 50 nghệ sĩ, diễn viên và nhạc công đã miệt mài hơn ba tháng tập luyện, dồn toàn bộ tâm sức cho từng lời ca, điệu múa, ánh mắt, cử chỉ - tất cả cùng hướng đến một mục tiêu duy nhất: Được “cháy” hết mình trên sân khấu Liên hoan.

Hai tác phẩm là kết tinh của niềm đam mê và tâm huyết, đồng thời là lời tri ân của những người làm nghệ thuật gửi tới khán giả quê hương - nơi Chèo được gìn giữ, nâng niu qua nhiều thế hệ, góp phần làm giàu thêm bản sắc văn hóa Kinh Bắc trong dòng chảy nghệ thuật dân tộc.

 Giữ “hồn” Chèo giữa nhịp phố thị

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, khi các loại hình giải trí hiện đại phát triển mạnh mẽ, việc bảo tồn và phát huy nghệ thuật Chèo - loại hình sân khấu dân tộc truyền thống - càng trở nên cấp thiết. Đặc biệt, chủ trương tinh gọn, sáp nhập ba loại hình Tuồng, Chèo và Cải lương vào cùng một đơn vị khiến nhiều người lo ngại khán giả sẽ dần quên hoặc nhầm lẫn giữa các loại hình. Trong bối cảnh ấy, Liên hoan Chèo toàn quốc trở thành dấu mốc quan trọng, nơi các nghệ sĩ khẳng định vị thế, bản sắc riêng và sức sống bền bỉ của Chèo trong đời sống đương đại.

Liên hoan là sân chơi nghề nghiệp và là dịp để công chúng thổn thức cùng chiếu Chèo, hòa mình trong tiếng trống, tiếng đàn và lời ca tha thiết. Mỗi vai diễn, mỗi giai điệu dẫn dắt người xem đi qua những cung bậc cảm xúc, sống cùng nhân vật và câu chuyện.

Qua các tác phẩm được đầu tư công phu, khán giả cảm nhận rõ nỗ lực đổi mới, sáng tạo của nghệ sĩ, đưa Chèo bước ra khỏi ranh giới Nhà hát, gần gũi hơn với đời sống đô thị và thu hút cả khán giả trẻ. Sự giao hòa giữa truyền thống và hơi thở đương đại chính là cách “giữ hồn” Chèo giữa nhịp sống phố thị hôm nay.

Những người làm nghệ thuật truyền thống đang không ngừng sáng tạo để mỗi vở diễn chạm đến trái tim công chúng bằng sức mạnh của sự gần gũi, tính nhân văn và chiều sâu nghệ thuật. Phó Giám đốc phụ trách Nhà hát Nghệ thuật Truyền thống Quốc gia Việt Nam, NSND Lê Tuấn Cường khẳng định: “Nghệ thuật đích thực đi ra từ cuộc sống và phải quay lại phục vụ đời sống. Hãy nghĩ về Chèo như những gì dung dị nhất nhưng lớn lao nhất, như lời ru của mẹ - không ai dạy mà ai cũng thuộc. Tôn trọng khán giả, hướng đến khán giả và chạm vào cảm xúc khán giả là điều mà những người làm nghệ thuật truyền thống chúng tôi đặc biệt quan tâm”.

Hơn một cuộc hội ngộ nghề nghiệp, Liên hoan là dấu ấn tôn vinh tinh thần cống hiến, lòng say mê và khát vọng sáng tạo của những nghệ sĩ Chèo - những người đang lặng lẽ gìn giữ, làm mới và truyền lửa cho nghệ thuật dân tộc trong thời kỳ hội nhập. Chính nhờ những nỗ lực ấy, Chèo không chỉ tồn tại mà ngày càng sống động, gần gũi và lan tỏa sâu hơn trong lòng công chúng hôm nay.