“Những mảnh ghép” của nghệ nhân ưu tú Trần Nam Tước

VHO - Triển lãm mỹ thuật ứng dụng "Nam Tước – Những mảnh ghép" được khai mạc vào ngày 2.8 tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, đã mang đến một không gian nghệ thuật độc đáo, sáng tạo; góp phần tôn vinh giá trị của gốm truyền thống Việt Nam và ứng dụng trong lĩnh vực xây dựng, điêu khắc kiến trúc nghệ thuật.

Đến dự lễ khai mạc có ông Nguyễn anh Minh, Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam; nhà sử học Dương Trung Quốc; ông Lương Xuân Đoàn, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam; ông Vương Mạnh Tuấn, Chủ tịch Hội Nghệ nhân làng gốm cổ truyền Bát Tràng; bà Hà Thị Vinh, Chủ tịch Hiệp hội Thủ công mỹ nghệ và làng nghề Hà Nội…

Triển lãm là sự kiện giới thiệu các tác phẩm mỹ thuật ứng dụng - mang đậm dấu ấn cá nhân và tư duy “riêng có” của nghệ nhân ưu tú Trần Nam Tước.

Triển lãm "Nam Tước – Những mảnh ghép" trưng bày 35 tác phẩm của nghệ nhân ưu tú Trần Nam Tước. Các tác phẩm đa dạng về chất liệu và theo từng năm sáng tác. Không gian trưng bày được chia thành 3 phần chính, phần 1: Trưng bày các hình khối điêu khắc, trang trí truyền thống bằng chất liệu gốm, đất nung như: đao góc, đầu kìm, lồng đèn đồng trụ kích cỡ lớn.

Các hiện vật này phù hợp với những công trình văn hóa đương đại, gồm: gạch gốm ốp trang trí, phù điêu, ám họa men đa sắc với các chủ đề về điển tích, truyền thuyết dân gian.

Ngoài ra, phần đấu vòi, cửa thông phong được giới thiệu tại triển lãm là những yếu tố đã và đang được ứng dụng vào các công trình trong suốt 25 năm của nghệ nhân, mang đậm dấu ấn gốm Trần Nam Tước.

Phần 2 giới thiệu các mảng chạm khắc gỗ, tiêu biểu là những điển tích: Tứ đại con gà (ò ó o o)”, bộ cửa 12 cánh Trung Hiếu Môn – tác phẩm này giúp nghệ nhân Trần Nam Tước đoạt giải Nhất Mỹ thuật ứng dụng toàn quốc lần thứ 4 năm 2019.

Tác phẩm "Long đao góc mái" kích thước 150x70 cm và "Phượng đao góc mái" kích thước 170x75 cm bằng chất liệu gốm Bát Tràng tại Triển lãm

Các tác phẩm ở phần 2 mang phong cách đục bấm, phối hợp với trang trí mảng màu lam hoặc sơn thếp truyền thống, được nghệ nhân thể hiện sáng tạo mới mẻ, độc đáo.

Phần 3 là nơi trưng bày các bản vẽ tay thủ công, tư liệu thiết kế đã được nghệ nhân ưu tú Trần Nam Tước ứng dụng vào nhiều công trình trong suốt 25 năm làm nghề. Lần đầu tiên, những bản vẽ này được trình làng, chia sẻ với công chúng, bạn bè thưởng lãm.

Các tác phẩm được trưng bày tại triển lãm vừa mang tính ứng dụng cao nhưng vẫn giữ được giá trị nghệ thuật sâu sắc, hòa quyện giữa hơi thở đương đại và nét văn hóa cổ xưa, mang phong cách của nghệ nhân ưu tú Trần Nam Tước – người thợ gốm “bách nghệ” tài hoa của làng gốm Bát Tràng.

Tại Triển lãm, Trần Nam Tước đóng vai trò vừa là người nghệ nhân sáng tạo nên tác phẩm, vừa là người kể chuyện, người truyền tải những giá trị văn hóa truyền thống thông qua ngôn ngữ nghệ thuật đương đại.

Bên cạnh đó, qua triển lãm “Nam Tước - Những mảnh ghép” công chúng sẽ thấy một góc khác của người nghệ nhân bách nghệ này. Ngoài sự tài hoa khéo léo còn là sự trải đời, trải nghề và sự cống hiến không ngừng nghỉ của ông đối với nghề gốm.

Sinh ra và lớn lên từ vùng quê lúa, nghệ nhân Trần Nam Tước cho biết, cả tuổi thơ ông ngụp lặn với sông hồ và sự mặn mòi của biển cả, trên lưng trâu, cùng cánh diều no gió, rồi lang thang trên khắp nẻo đường quê - sớm bén duyên với đất và lửa quê mình, qua các lò nung gạch thủ công.

Mãi đến năm 1997, ông mới biết đến gốm Bát Tràng, một dòng gốm có men và có rất nhiều phong cách chế tác để được "vùng vẫy" thoải mái sáng tạo để khám phá bản thân, trải nghiệm cuộc sống và tự do với đất.

“Sau 30 năm, tôi sinh sống và làm việc trải qua bao thứ nghề có lẽ gốm mãi là người thầy, mà tôi luôn là một kẻ học trò dốt. Vì đất và lửa không dễ gì cho tôi tùy tiện với nó. Bởi trong đất biết bao nhiêu những linh hồn kim cổ, gửi vào đây xương máu của giống nòi.

Nay tôi làm và tri ân những anh hùng kiệt hiệt, nương gốm Bát Tràng là cầu nối cho những người thợ như tôi, được tạo tác và kế truyền những tinh hoa của các bậc tiền nhân thủa trước”, nghệ nhân Trần Nam Tước chia sẻ.

Triển lãm diễn ra từ ngày 2 – 12.8 tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. Trước đó, ông đã thành công với hai cuộc triển lãm “Linh thú thời nay" (diễn ra ngày 10.8.2023) và "Nam Tước - Hồn của đất" (diễn ra ngày 25.10.2024).