Làm mới hình ảnh Dế Mèn của nhà văn Tô Hoài trong phim điện ảnh 3D

VHO - Một bộ phim điện ảnh 3D đặc sắc mang tên “Dế Mèn: Cuộc phiêu lưu tới xóm Lầy Lội” sẽ ra mắt vào mùa hè năm 2025, hứa hẹn là món ăn tinh thần hấp dẫn với công chúng yêu điện ảnh. Lấy cảm hứng từ “Dế Mèn phiêu lưu ký”- tác phẩm của nhà văn Tô Hoài đã sống trong lòng bao thế hệ độc giả Việt Nam, phim điện ảnh “Dế Mèn: Cuộc phiêu lưu tới xóm Lầy Lội” kỳ vọng sẽ đưa hình ảnh Dế đến gần hơn với công chúng.

Đạo diễn, biên kịch Nguyễn Mai Phương chia sẻ về việc làm mới hình ảnh Dế Mèn của nhà văn Tô Hoài trong bộ phim điện ảnh 3D thú vị này.

. Thưa đạo diễn, vì sao chị quyết định chọn "Dế Mèn phiêu lưu ký" của nhà văn Tô Hoài để lấy cảm hứng cho bộ phim?

Đạo diễn Nguyễn Mai Phương: Là đạo diễn kiêm biên kịch, chúng tôi đã thống nhất lựa chọn tác phẩm "Dế Mèn phiêu lưu ký" của nhà văn Tô Hoài để chuyển thể thành phim. Tác phẩm không chỉ là một phần ký ức tuổi thơ của nhiều thế hệ trẻ em Việt Nam, đặc biệt là những người sinh trước những năm 90, mà còn là một biểu tượng văn học thiếu nhi đầy cảm hứng. Trong thời kỳ đất nước mở cửa, khi các hình thức giải trí còn hạn chế, quyển sách này đã trở thành một kho tàng tinh thần quý giá.

Khi bắt tay vào viết kịch bản, thách thức đầu tiên không phải là lựa chọn mô típ mà là quyết định liệu có nên giữ nguyên bối cảnh của tác phẩm hay tạo ra một thế giới mới cho Dế Mèn. Trong nguyên tác, Tô Hoài miêu tả Dế Mèn trong một bối cảnh gắn liền với thiên nhiên, làng quê, cánh đồng và trò chơi dân gian. Điều này mang đến sự gần gũi, thân thuộc với chúng tôi, những người lớn lên trong môi trường đó, và tạo nên hình ảnh thân thiết của một thế giới côn trùng sống động, tồn tại ngoài đời thực.

Nhưng trong một xã hội đô thị hóa và hiện đại, việc thiết kế lại bối cảnh phù hợp là một quyết định quan trọng. Chúng tôi đã cân nhắc liệu có nên mang đến một không gian mới mẻ cho nhân vật Dế Mèn, tạo ra một sân chơi đa dạng hơn để tiếp cận với thế hệ trẻ ngày nay.

. Được biết, có những nhân vật mới được thêm vào kịch bản của phim "Dế Mèn: Cuộc phiêu lưu tới xóm Lầy Lội”. Những nhân vật này được sáng tạo như thế nào để vừa giữ được tinh thần của tác phẩm gốc, vừa mang đến hơi thở mới cho bộ phim?

Trong kịch bản mới, bên cạnh các nhân vật chính từ nguyên tác như Dế Mèn, Dế Trũi, tôi đã sáng tạo thêm một số nhân vật mới để làm phong phú thêm nội dung và hỗ trợ việc xây dựng kịch bản. Các nhân vật này được nhân cách hóa sinh động, mặc trang phục giống như con người và mang nhiều yếu tố của văn hóa truyền thống Việt Nam. Ví dụ như một nhân vật mang dáng dấp của một cô gái hát quan họ, mặc áo tứ thân, và các phụ kiện đi kèm như trống cơm, quạt mo.

Một nhân vật khác là Nhái Võ, được tạo hình dựa trên biểu tượng cao sao vàng, gắn liền với hình ảnh quen thuộc của người Việt Nam. Tôi còn lấy cảm hứng từ các nhân vật có ảnh hưởng trong xã hội để tạo nên những tạo hình độc đáo cho phim, chẳng hạn như hình tượng của phù thủy âm nhạc Masew, người đóng vai trò là đạo diễn âm nhạc của bộ phim.

Khi viết kịch bản, tôi đã tích hợp nhiều bài hát, điệu vũ để tăng tính giải trí cũng như sử dụng ca dao, tục ngữ và thơ của Hàn Mạc Tử để làm giàu thêm nội dung. Phần âm nhạc trong phim hứa hẹn sẽ mang lại cho khán giả trải nghiệm âm thanh phong phú và cuốn hút.

Tôi đã thiết kế bối cảnh của bộ phim trong một thế giới hiện đại, mô phỏng lại các khung cảnh quen thuộc của Hà Nội như công viên Lê Nin, Cột Cờ Hà Nội, cầu Long Biên trong ánh hoàng hôn... Đây là những hình ảnh sẽ được tái hiện sống động trong phim.

Cùng với đó, tôi mô tả một khu vực giả tưởng trong phim tên là "Xóm Lầy Lội" nơi từng là một cánh đồng xanh mướt nhưng nay đã trở thành nơi tập kết rác thải, nơi các sinh vật phải cộng sinh để tồn tại trong điều kiện khắc nghiệt. Đây sẽ là cảnh quan chính của Đại Vương Ếch Cốm, nơi được tạo dựng bằng rác thải tái chế, và có cả một lâu đài với đại sảnh trưng bày các mô hình kiến trúc thu nhỏ của xã hội loài người và các loài động vật trên bờ tuyệt chủng.

Qua bộ phim, chúng tôi mong muốn không chỉ giới thiệu những hình ảnh quen thuộc mà còn khám phá những vùng đất mới, tạo ra một không gian sáng tạo và phản ánh những thay đổi của xã hội. Đó là những câu chuyện phiêu lưu hấp dẫn của Dế Mèn và bạn bè trong thế kỷ 21.

. Thông điệp mà bộ phim muốn hướng đến khán giả, thưa đạo diễn?

Trong quá trình chuyển thể tác phẩm "Dế Mèn phiêu lưu ký" của nhà văn Tô Hoài, điều quan trọng mà tôi muốn giữ lại chính là thông điệp nhân văn mà ông đã gửi gắm trong sách. Nhà văn mong muốn mọi loài được sống trong một thế giới đại đồng, nơi mà bình đẳng, bác ái, và tình yêu thương là nền tảng. Tôi cảm thấy rằng việc truyền tải thông điệp này qua bộ phim là hết sức ý nghĩa, như một lời nhắn nhủ gửi đến chúng ta, đặc biệt khi xã hội ngày càng phát triển nhưng con người dường như dần xa cách nhau hơn.

Từ thời thơ ấu, khi lần đầu tiên đọc "Dế Mèn phiêu lưu ký", tác phẩm đã giúp phát triển trí tưởng tượng và lòng bác ái trong tôi. Những điều này tôi đã mang theo suốt cuộc đời, giữ gìn sự trong sáng của tuổi thơ và sự nhân ái. Tôi tin rằng những trải nghiệm này đã đóng góp quan trọng vào việc hình thành nhân cách của mỗi người.

Khi có cơ hội làm bộ phim và sử dụng tác phẩm của ông Tô Hoài, tôi cảm thấy rằng mình có một duyên nợ sâu sắc với những tác phẩm này. Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến cố nhà văn Tô Hoài, mặc dù ông đã không còn ở đây nữa, nhưng những gì ông để lại thực sự vô giá. Tôi cũng xin gửi đến gia đình ông và những đồng nghiệp tại NXB Kim Đồng, những người đã nhiệt tình ủng hộ và góp ý cho dự án này, giúp chúng tôi biến ý tưởng thành hiện thực.

. Làm phim điện ảnh 3D lấy cảm hứng từ văn học, chị phải đối mặt với những thách thức gì?

Chuyển thể một tác phẩm văn học sang phim hoạt hình 3D mang tới nhiều lợi thế cho đạo diễn, nhất là trong việc giải phóng trí tưởng tượng, không bị giới hạn bởi những hạn chế thực tế trong chuyển động camera hay xây dựng bối cảnh và nhân vật. Tuy nhiên, cũng đòi hỏi đạo diễn phải am hiểu sâu rộng về quy trình sản xuất 3D, từ khâu thiết kế đến hậu kỳ, để có thể truyền tải chính xác và hiệu quả nội dung mong muốn.

Khi chuyển thể từ văn học sang điện ảnh, đạo diễn đối mặt với thách thức lớn là cân bằng giữa ba đối tượng khán giả: những người yêu thích tác phẩm gốc mong đợi cảm xúc tương tự như khi đọc sách; khán giả tìm kiếm giải trí đơn thuần; và những người tò mò về nghệ thuật truyền thông của phim. Điều này đòi hỏi sự linh hoạt, sáng tạo để phù hợp với nhu cầu đa dạng của khán giả.

Cụ thể, khi lấy cảm hứng từ "Dế Mèn phiêu lưu ký", chúng tôi đã nỗ lực phân tích và trung hòa ba yếu tố trên để tạo ra một tác phẩm điện ảnh hấp dẫn và đa chiều. Bên cạnh đó, việc tích hợp yếu tố âm nhạc, vũ đạo vào kịch bản là để tăng tính giải trí, làm cho bộ phim thu hút hơn đối với giới trẻ, phù hợp với xu hướng hiện nay.

Ngoài những nhân vật cơ bản từ tác phẩm gốc, tôi đã sáng tạo thêm nhiều nhân vật để làm phong phú thêm nội dung và hỗ trợ tốt hơn cho việc phát triển kịch bản. Chẳng hạn, khu "Xóm Lầy Lội" trong phim, mặc dù lấy cảm hứng từ nguyên tác, nhưng đã được tái hiện với nhiều khía cạnh và chi tiết mới, thể hiện sự khác biệt rõ rệt so với bản gốc để phù hợp với bối cảnh và thông điệp của phim.

. Chị có thể chia sẻ thêm về nguồn cảm hứng để tạo ra một tác phẩm điện ảnh hấp dẫn từ tác phẩm văn học đã quá quen thuộc với nhiều thế hệ độc giả Việt Nam?

Tác phẩm văn học "Dế Mèn phiêu lưu ký" thực sự đã quá quen thuộc với nhiều thế hệ người Việt Nam, nên chuyển thể này đã tự nhiên thu hút được sự chú ý của những khán giả yêu mến tác phẩm văn học này.

Đến nay vẫn chưa có tác phẩm điện ảnh nào khai thác "Dế Mèn phiêu lưu ký", do đó đây là cơ hội để chúng tôi thử sức mình trong việc mang tới một góc nhìn mới. Bên cạnh đó, ngoài việc chuyển thể trực tiếp từ nguyên tác, chúng tôi đã cố gắng nghiên cứu và biến tấu để thêm các yếu tố giải trí mới mẻ, phù hợp với thế hệ trẻ hiện nay. Hi vọng rằng những điều này sẽ mang lại cho bộ phim một không khí tươi mới và thu hút một lượng khán giả rộng lớn.

. Xin cảm ơn đạo diễn!