Kịch “Vì Tổ quốc”: Khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước cho thế hệ hôm nay

VHO - Vở diễn “Vì Tổ quốc” là công trình nghệ thuật hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22.12.1944 – 22.12.2024) và 35 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân (22.12.1989- 22.12.2024) vừa được các nghệ sĩ Nhà hát Kịch Quân đội ra mắt tại sân khấu Thủ đô.

Vì Tổ quốc do hai cố tác giả được trao giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật là Đào Hồng Cẩm và Xuân Đức viết chung, đạo diễn, NSND Nguyễn Tiến Dũng dàn dựng đã thực sự truyền cảm hứng tới người xem hôm nay về tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc. 

Vởdiễn đã làm sống lại một thời hào hùng của quân và dân ta tại Vĩnh Linh, nơi đặt trận địa tên lửa tiêu diệt máy bay B-52 đầu tiên ở Việt Nam.

Đây là vở kịch lớn, huy động tới 60 diễn viên lên sân khấu. Các nhân vật trong vở diễn như Thường, Chính ủy kiêm Tư lệnh Vĩnh Linh; Thạch, Chủ tịch xã; O Giang, Xã đội trưởng; Quang, trinh sát pháo binh… đều hiện lên lấp lánh phẩm chất cao đẹp của chủ nghĩa anh hùng cách mạng.

Bên cạnh đó là mối tình đẹp của Quang, người chiến sĩ trinh sát chọn địa điểm quan sát địch trên cột cờ cùng với cô gái xã đội trưởng dân quân, tác phẩm đã đề cập cách nhìn, cách suy nghĩ của lớp trẻ về Tổ quốc. 

Vì Tổ quốc đã từng được Nhà hát Kịch Quân đội khi còn là Đoàn kịch nói Tổng cục Chính trị dàn dựng, biểu diễn phục vụ Đại hội Đảng lần thứ IV vào năm 1976 với tên gọi Tổ quốc, biểu diễn khắp cả nước, đến đâu cũng được chào đón với tình cảm mến yêu, trân trọng.

Giám đốc Nhà hát, đại tá Lê Thị Mai Phương cho biết lý do Nhà hát Kịch Quân đội chọn dựng kịch bản này là vì chủ đề tư tưởng cũng như ý nghĩa các vấn đề trong kịch bản đặt ra vẫn rất phù hợp và có giá trị sâu sắc, như công tác cán nữ, nguyện vọng được đứng trong hàng ngũ của Đảng , tính nêu gương của người Đảng viên...

Một điều cũng vô cùng ý nghĩa đó là cố tác giả Đào Hồng Cẩm nguyên là Đoàn trưởng, ông có nhiều đóng góp to lớn trong xây dựng Đoàn Kịch nói Tổng cục chính trị nay là Nhà hát Kịch Quân đội. Các tác phẩm của ông có thể nói là kinh điển và ghi đậm dấu ấn của sân khấu kịch nói quân đội.

“Những người chiến sĩ - nghệ sĩ của Nhà hát Kịch Quân đội mong muốn truyền tải tới khán giả hôm nay một tinh thần yêu nước được lan toả từ vở kịch.

Thế hệ hôm nay, đặc biệt là thế hệ trẻ có cơ hội được hiểu hơn về một giai đoạn lịch sử của dân tộc, ở đó thế hệ cha anh đã không tiếc máu xương trong chiến tranh để có hoà bình hôm nay.

Xem để yêu Tổ quốc, yêu quê hương nhiều hơn”, Đại tá Lê Thị Mai Phương khẳng định. 

Xuất thân là diễn viên kịch nói quân đội, đạo diễn, NSND Nguyễn Tiến Dũng đã có cuộc trở về thành công khi dàn dựng vở kịch Vì Tổ quốc.

Người đạo diễn tài năng của sân khấu múa rối cũng đã mang được rất nhiều những bí quyết và thủ pháp của dàn dựng sân khấu rối sang sân khấu kịch nói như tạo những màn đại cảnh đông người với hừng hực khí thế cách mạng quyết chiến, quyết thắng của quân và dân ta trên mảnh đất Vĩnh Linh, địa đầu của Tổ quốc và cả những cảnh diễn vô cùng ấn tượng như những bà mẹ khâu cờ, vá cờ để lá cờ đỏ sao vàng tung bay.

Đạo diễn, NSND Nguyễn Tiến Dũng cho biết, đại đa số diễn viên tham gia vở diễn không tận mắt chứng kiến khí thế hào hùng của chiến thắng trận địa Vĩnh Linh. Nhưng rất may là hai tác giả Đào Hồng Cẩm và Xuân Đức đều là những người đã trải nghiệm về chiến tranh, đặc biệt tác giả Đào Hồng Cẩm đã có mặt ở Vĩnh Linh đúng vào lúc không quân, hải quân Mỹ đánh ra miền Bắc quyết liệt nhất. Ông là một thành viên của đoàn văn nghệ sĩ quân đội đi thực tế ở B.5. Ngày ấy, B.5 đặt sở chỉ huy ở mấy xã vùng núi Vĩnh Linh.

Để hiểu hơn về giai đoạn lịch sử này, đạo diễn, NSND Nguyễn Tiến Dũng đã phải nghiên cứu rất kỹ rất nhiều tư liệu sách vở và phim tài liệu sau đó chia sẻ lại với ê kíp sáng tạo cùng anh chị em diễn viên.

Những nghệ sĩ thế hệ 7x, 8x, thậm chí có diễn viên ở thế hệ 9x đã rất cố gắng để có thể có được góc nhìn đầy đủ nhất để làm sống lại tinh thần yêu nước và đấu tranh cách mạng của quân và dân ta trong giai đoạn lịch sử này.

Đặc biệt, Nhà hát Kịch Quân đội còn đưa các nghệ sĩ của đơn vị về thăm lại Quảng Trị, thăm lại chiến trường, thắp hương tri ân những anh hùng, liệt sĩ đã đổ xương máu ở mảnh đất lịch sử này.

Và các nghệ sĩ đã sáng tạo, thể hiện không chỉ bằng trách nhiệm mà còn bằng cả sự xúc cảm và tình yêu được lan toả khi tìm hiểu về quá khứ hào hùng của dân tộc ta. 

Đạo diễn, NSND Nguyễn Tiến Dũng vô cùng ấn tượng và xúc động về câu chuyện tác giả Đào Hồng Cẩm đã chứng kiến nhiều lần hình ảnh lá cờ nơi đầu cầu giới tuyến bị bom đạn giặc Mỹ làm cho rách nát.

Chỉ mấy phút sau, dưới làn bom đạn của kẻ thù, lá cờ Tổ quốc lại được các chiến sĩ ta kéo lên bay cao ngạo nghễ, làm ấm lòng đồng bào và chiến sĩ, khiến kẻ thù tức tối lồng lộn. Ý định viết một vở kịch về Vĩnh Linh, về lá cờ Tổ quốc luôn thôi thúc ông. Đó là lý do mà tác giả Đào Hồng Cẩm và Xuân Đức viết nên Vì Tổ quốc. 

Có lẽ vì những ấn tượng ấy, đạo diễn, NSND Nguyễn Tiến Dũng đặc biệt thành công khi xây dựng biểu tượng lá cờ đỏ sao vàng lớn qua mỗi lần xuất hiện trên sân khấu với những cảnh diễn xử lý vô cùng ấn tượng. Đó là cảnh khai từ bom đạn của Mỹ đánh sập là cờ đỏ sao vàng và người dân Vĩnh Linh đã quyết tâm bảo vệ bằng được lá cờ được tung bay trên bầu trời Vĩnh Linh.

Đó là cảnh trên đỉnh cột cờ, bộ đội pháo binh đánh trận bất ngờ với quân dịch, người chiến sĩ trên đài quan sát nhào lộn trên không với động tác xiếc đã tạo nên những hiệu ứng mạnh khi tái hiện cảnh chiến tranh. Ở kết vở, bộ đội pháo binh đã bắn rơi máy bay B-52 và hình ảnh bộ đội hành quân vào Nam hừng hực khí thế trước đại cảnh là là cờ đỏ sao vàng. 

Những vị khách được tiếp cận Vì Tổ quốc ở suất diễn đầu tiên của Nhà hát Kịch Quân đội đều là những cán bộ trong ngành quân đội và cả những đạo diễn, tác giả tên tuổi của sân khấu. 

Trong đó có Đại tá Nguyễn Văn Oanh, nguyên Phó cục trưởng Cục Chính trị đã từng là người lính pháo binh trong trận chiến đấu lịch sử ở Vĩnh Linh chia sẻ: “Vở diễn được xây dựng trên câu chuyện có thật. 

Để ngăn chặn pháo binh địch càn quét dọc vỹ tuyến 17, Bộ tư lệnh Quân khu 4 giao nhiệm vụ cho Trung đoàn pháo binh 164 và Khu đội Vĩnh Linh sử dụng pháo binh tập kích hỏa lực vào căn cứ Dốc Miếu để tiêu dịch địch góp phần phá vỡ âm mưu đánh phá, càn quét của Mỹ và đó là đơn vị của tôi năm xưa.

Các nghệ sĩ phải rất yêu nghề mới hoá thân vào nhân vật chân thật như vậy. Nhà hát Kịch Quân đội đã xây dựng một tác phẩm nghệ thuật vô cùng hoành tráng, xúc động rất đang khâm phục”.

Đại tá Nguyễn Xuân Thuỷ, Phó Cục trưởng, Cục Tuyên huấn, Tổng Cục Chính trị nhận định: Những ý kiến đánh giá tích cực từ các đại biểu ngay sau buổi diễn cho thấy Nhà hát Kịch Quân đội đã rất nỗ lực để hoàn thiện tác phẩm.

Vở diễn rất xứng đáng để được mang đi phục vụ bộ đội và nhân dân. Tôi tin vở diễn sẽ là một dấu ấn của Nhà hát với công chúng đúng dịp kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam và 35 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân”.