Khi trẻ em không chỉ đọc truyện mà còn trở thành tác giả

VHO - Trong bối cảnh văn học nghệ thuật thiếu nhi đang dần bị lấn át bởi các loại hình giải trí hiện đại, sân chơi “Sáng tác cùng Dế” ra đời như một nỗ lực khơi gợi lại tinh thần sáng tạo của trẻ thơ, đưa các em trở về với thế giới của ngôn từ, câu chuyện và trí tưởng tượng.

Ngày 30.3.2025, tại Hà Nội, được sự đồng ý của Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, Thời báo Văn học nghệ thuật phối hợp với CTCP Tập đoàn Truyền thông Tri thức số-TTS và CTCP CinePlus tổ chức Gặp mặt báo chí Phát động cuộc thi “Sáng tác cùng dế”,  dành cho đối tượng là các em thiếu niên và nhi đồng trong nước .

Cuộc thi được tổ chức với định hướng tạo điều kiện cho trẻ em trở thành những người kể chuyện thực thụ – không chỉ đọc, mà còn sáng tác và thậm chí góp phần làm phim.

Ông Vũ Duy Nam, Giám đốc sản xuất phim điện ảnh 3D “Dế Mèn: Cuộc phiêu lưu tới xóm Lầy Lội”, Phó trưởng BTC cuộc thi đã có những chia sẻ về hành trình mang trí tưởng tượng của trẻ thơ thành phim ảnh.

PV: “Dế Mèn: Cuộc phiêu lưu tới xóm Lầy Lội” sắp được công chiếu. Việc tổ chức cuộc thi này có phải chỉ là một hoạt động truyền thông của phim không?

Ông Vũ Duy Nam: Không hẳn vậy. Phim “Dế Mèn: Cuộc phiêu lưu tới xóm Lầy Lội” chỉ là bước khởi đầu để đưa hệ thống nhân vật Dế Mèn – vốn là biểu tượng văn học của Tô Hoài – đến gần hơn với trẻ em thời nay.

 Cuộc thi là một phần trong chiến lược dài hơi để xây dựng và phát triển những nhân vật này thành những biểu tượng sống động, được trẻ em yêu thích và tự do sáng tạo cùng.

. Cuộc thi “Sáng tác cùng Dế” khác gì so với các cuộc thi sáng tác văn học khác?

Khác biệt lớn nhất là ở tư duy. Trẻ em ngày nay – đặc biệt là thế hệ Alpha – muốn tạo ra nội dung của chính mình, chứ không chỉ tiếp nhận. Chúng tôi không chỉ khuyến khích các em viết truyện mà còn tạo cơ hội để tác phẩm của các em được chuyển thể thành phim hoạt hình. 

Nghĩa là, các em có thể thấy trí tưởng tượng của mình được đưa lên màn ảnh. Đó là một bước rất xa so với những cuộc thi truyền thống.

. Vai trò của CinePlus trong cuộc thi lần này là gì?

CinePlus đóng vai trò như “người hiện thực hóa giấc mơ” – biến những câu chuyện của trẻ thơ thành phim hoạt hình thật sự. Chúng tôi đảm nhiệm khâu sản xuất, chuyển thể các tác phẩm xuất sắc thành phim hoạt hình ngắn với chất lượng tốt và tốc độ nhanh.

.Tại sao lại có thông điệp “trẻ em làm phim”, thưa ông?

Sau nhiều năm sản xuất nội dung cho thiếu nhi, chúng tôi nhận thấy hầu hết mọi thứ trẻ em xem đều do người lớn tạo ra. Vậy tại sao không để trẻ em được làm nội dung cho chính mình? 

Chính từ ý tưởng đó, chúng tôi quyết định đồng hành cùng cuộc thi, để các em thoải mái viết, kể lại cuộc sống quanh mình – từ trường lớp, bạn bè đến gia đình, xã hội – bằng chính góc nhìn riêng.

. Việc chuyển thể tác phẩm do trẻ em sáng tác thành phim có dễ không?

Thật ra là rất khó, vì trí tưởng tượng của các em vô hạn. Người lớn viết còn lo tính hợp lý, ranh giới pháp lý... còn trẻ em thì tự do hoàn toàn.

 Nhưng chính sự “khó lường” ấy lại là điều khiến các tác phẩm của các em giàu cảm xúc, khác biệt và đầy tiềm năng chuyển thể. Đó cũng là thử thách thú vị mà chúng tôi sẵn sàng đối mặt.

. Vậy đơn vị sản xuất đã chuẩn bị gì để đối mặt với những thử thách này?

Chúng tôi đã chuẩn bị đầy đủ về công nghệ, nhân lực và quy trình. Quan trọng nhất, chúng tôi đã làm quen với cách làm việc nhanh, linh hoạt cùng các bạn trẻ – đặc biệt là các bạn sinh viên từ Đại học Công nghệ Thông tin và Truyền thông Thái Nguyên.

Chính họ sẽ đồng hành với chúng tôi trong việc chuyển thể các tác phẩm của học sinh thành hoạt hình, mở rộng một hệ sinh thái sáng tạo liên thế hệ.

Đây cũng là cơ hội nghề nghiệp cho các bạn trẻ. Trong thời đại AI phát triển, những công việc thủ công dễ bị thay thế. Nhưng sáng tạo thì không. Chúng tôi tạo ra mô hình “trẻ em sáng tạo nội dung – người trẻ sản xuất nội dung” để tạo ra sản phẩm nhanh, chất lượng cao, đồng thời tạo cơ hội việc làm thực tế, bền vững cho thế hệ mới.

. Phim điện ảnh “Dế Mèn: Cuộc phiêu lưu tới xóm Lầy Lội” dự kiến công chiếu khi nào, thưa ông?

Phim sẽ ra rạp ngày 30.5.2025 – đúng dịp Quốc tế Thiếu nhi. Đây là món quà tinh thần mà chúng tôi muốn dành cho các em học sinh Việt Nam. 

Dù có sự cạnh tranh với nhiều bom tấn quốc tế, nhưng chúng tôi tin vào hướng đi riêng của mình: đặt trẻ em vào trung tâm của sáng tạo.

. Xin cảm ơn ông!