Khi kịch chính luận chạm đến trái tim khán giả

VHO - Tuần lễ kịch Công an nhân dân (CAND) vừa khép lại, để lại những cảm xúc sâu lắng trong lòng người yêu nghệ thuật. Hiếm có chương trình sân khấu nào tạo nên sức hút mạnh mẽ đến thế, khán giả đến từ rất sớm, lấp đầy khán phòng mỗi đêm và ở lại đến tận phút cuối để chia sẻ niềm vui cùng nghệ sĩ.

Đây là tín hiệu tích cực, cho thấy kịch chính luận vẫn có chỗ đứng trong đời sống đương đại khi chạm đến cảm xúc người xem bằng những câu chuyện gần gũi, mang đậm chất đời và chiều sâu tâm lý.

Bức tranh đa chiều về chiến sĩ công an

Diễn ra từ ngày 27.7 đến hết 3.8, Tuần lễ kịch CAND đã giới thiệu tới khán giả Thủ đô 8 vở diễn đặc sắc, tái hiện hình tượng người chiến sĩ công an cả trong chiến tranh lẫn thời bình. Đây đều là những tác phẩm xuất sắc tại Liên hoan nghệ thuật sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc về hình tượng người chiến sĩ CAND lần thứ V năm 2025, do Bộ Công an phối hợp với Bộ VHTTDL và Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam tổ chức.

Mỗi vở kịch là một lát cắt riêng nhưng đều chung mạch cảm xúc về lòng quả cảm, tinh thần cống hiến của những con người thầm lặng gìn giữ sự bình yên cho xã hội.

Các vở diễn như Người thứ ba, Gặp lại người đã chết (Nhà hát Kịch CAND) đưa khán giả trở về giai đoạn chiến tranh, khắc họa chân dung người chiến sĩ trong vai trò trí thức, văn nghệ sĩ, điệp viên… Họ hiện lên với bản lĩnh “thép” cùng sự trí tuệ, mưu lược, gắn liền vận mệnh cá nhân với vận mệnh dân tộc.

Ở mảng đề tài hiện đại, loạt vở diễn như Đối mặt (Nhà hát Kịch Hà Nội), Đoạn kết (Nhà hát Tuổi Trẻ), Ngược chiều bình an (Nhà hát Kịch Việt Nam), Vùng trời bình yên (Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội), Hoa thép (Nhà hát Kịch CAND), Không gục ngã (Nhà hát Kịch nói Quân đội)… đã tập trung khắc họa những người chiến sĩ công an trong thời bình, những con người luôn ở tuyến đầu, sẵn sàng đối diện hiểm nguy để bảo vệ cuộc sống bình yên của nhân dân.

Có tác phẩm lột tả bi kịch nội tâm của một thiếu tá công an thâm nhập vào thế giới tội phạm, bị chính người thân hiểu lầm và xa lánh. Có tác phẩm tôn vinh hình ảnh người lính vùng biên gắn bó, thương dân, gần dân. Lại có vở đưa người xem đến gần hơn với lực lượng cứu hỏa đầy quả cảm hoặc khắc họa chân dung nữ chiến sĩ công an, những “bông hồng thép” mạnh mẽ, kiên định trong môi trường khốc liệt. Có vở lựa chọn tiếp cận theo hướng điều tra - tâm lý, bóc tách sai lầm từ những biến dạng của tình thân, sự thỏa hiệp, nể nang...

Không chỉ dừng ở hình ảnh người lính quả cảm nơi tuyến đầu, nhiều tác phẩm còn đào sâu khía cạnh tâm lý - tình cảm, từ áp lực trong hôn nhân, trăn trở khi nuôi dạy con cái, đến những giằng xé trong tình thân hay ngã rẽ của những lựa chọn khó khăn… Tất cả tạo nên chiều sâu nhân vật, khiến khán giả dễ đồng cảm và thấu hiểu hơn cho lực lượng tuyến đầu.

Nhấn mạnh ý nghĩa của Tuần lễ kịch CAND, Giám đốc Nhà hát Kịch CAND - Đại tá, NSND Nguyễn Thị Thúy Hiền bày tỏ: “Sự kiện là dịp tôn vinh người chiến sĩ công an qua nghệ thuật sân khấu, lan tỏa giá trị nhân văn, góp phần xây dựng hình ảnh bản lĩnh, gần dân và giàu lòng nhân ái, là cầu nối để công chúng hiểu hơn về công việc đặc thù và những áp lực vô hình mà lực lượng công an đang gánh vác hằng ngày”.

Làm giàu đời sống tinh thần nhân dân

Tuần lễ kịch CAND mở cửa tự do đã thực sự đưa kịch chính luận đến gần hơn với công chúng. Tại Nhà hát Ca múa nhạc Quốc gia Việt Nam (số 8 Huỳnh Thúc Kháng, Hà Nội), suốt một tuần qua, khán giả thuộc nhiều lứa tuổi nườm nượp đổ về thưởng thức những vở diễn, tạo nên khung cảnh sôi động hiếm thấy trong bối cảnh sân khấu đang chật vật tìm lại vị trí trong đời sống hiện đại.

Giữa nhịp sống số hóa, nơi thị hiếu dễ bị cuốn theo những trào lưu nhanh, một tuần lễ kịch chính luận níu chân hàng trăm khán giả mỗi tối, không chỉ cho thấy sức hút mạnh mẽ của sân khấu kịch, mà còn là minh chứng rằng nghệ thuật vẫn còn nguyên sức sống, miễn sao sân khấu đủ tác phẩm hay để chạm đến trái tim khán giả và có cách tiếp cận phù hợp.

Tuần lễ kịch cũng góp phần “phá vỡ” định kiến lâu nay về thể loại kịch chính luận, vốn bị xem là khô khan, khó gần. Bằng ngôn ngữ sân khấu sống động, nhiều vở diễn đã tái hiện hình ảnh người chiến sĩ trong chiến tranh hay nhiệm vụ giữ gìn an ninh trật tự, đồng thời đi sâu khắc họa những đấu tranh nội tâm giằng xé trước cám dỗ của nhan sắc, tiền bạc, danh vọng. Đó là khi lý trí phải đối diện với con tim và bản ngã nội tâm.

Đằng sau bộ quân phục chỉnh tề và ánh mắt kiên nghị là những con người bằng xương bằng thịt, cũng biết yêu, biết đau và cả những day dứt và trăn trở như bao người khác. Chính sự thật đời thường này đã khiến các vở kịch gần gũi, nhân văn và đầy cảm xúc.

Có mặt từ rất sớm trong hầu hết các buổi diễn, chị Nguyễn Thu Hương (46 tuổi, Hà Nội) chia sẻ: “Xem kịch lần này, tôi mới thấy công an cũng có những giây phút yếu lòng, phải tự vượt qua chính mình để giữ vững lý tưởng. Những điều đó không thấy mà phải cảm nhận khi được trực tiếp ngồi dưới ánh đèn sân khấu, lắng nghe từng lời thoại, cảm từng ánh mắt, cử chỉ của nhân vật. Đây cũng là dịp để tôi được trải nghiệm thưởng thức nghệ thuật kịch nói”.

Có thể nói, kịch về hình tượng chiến sĩ CAND khó cho cả người dựng và người diễn, phải làm sao để thấy được hình ảnh người chiến sĩ rất đời, rất người, phải đứng trước nhiều sự lựa chọn quyết định về cuộc đời mình, để không sa ngã, không sai sót.

Đạo diễn vở Ngược chiều bình an, Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam, NSƯT Kiều Minh Hiếu cho biết, việc dàn dựng vở dựa trên chất liệu đời thực là một thách thức lớn với ê kíp sáng tạo. Từng chi tiết đều được chọn lọc kỹ lưỡng nhằm tái hiện chân thực cuộc sống của lực lượng lính cứu hỏa, đồng thời vẫn giữ được yếu tố nghệ thuật, biểu cảm trên sân khấu. Tập thể nghệ sĩ đã không ngừng tìm tòi, thử nghiệm nhiều giải pháp dàn dựng mới, đặc biệt chú trọng vào hiệu ứng khói lửa, âm thanh, ánh sáng để tạo nên không gian kịch giàu tính biểu tượng.

Hy vọng, sẽ có thêm nhiều tuần lễ kịch và các chương trình nghệ thuật được tổ chức thường xuyên, đa dạng về loại hình và mở cửa tự do để công chúng có thêm cơ hội tiếp cận, trải nghiệm, từ đó hình thành thói quen thưởng thức nghệ thuật sân khấu.