Du lịch khiến nghệ thuật truyền thống hồi sinh mạnh mẽ

VHO - Nhiều lần đưa rối nước quảng bá ở xứ người, nghệ sĩ Phan Thanh Liêm là người góp phần định vị loại hình nghệ thuật truyền thống này của Việt Nam trên bản đồ du lịch trong nước và quốc tế.

Với mô hình sân khấu  rối nước thu nhỏ đã tạo nên “thương hiệu” và sức thu hút riêng, nghệ sĩ Phan Thanh Liêm cho rằng, chính du lịch trong những năm qua đã trở thành động lực khiến nghệ thuật truyền thống hồi sinh và phát triển mạnh mẽ.

Trở về Việt Nam sau chuyến “xuất ngoại” tới Brazil tham gia chương trình “Ngày Việt Nam ở nước ngoài”, nghệ sĩ Phan Thanh Liêm hào hứng chia sẻ về sức hút của văn hóa Việt Nam nói chung, rối nước nói riêng đối với khán giả trên đất nước cách Việt Nam nửa vòng trái đất.

“Đây cũng là lần đầu tiên rối nước và nhiều loại hình văn hóa, nghệ thuật truyền thống của Việt Nam như vẽ tranh dân gian Đông Hồ, tò he… có cơ hội được hiện diện tại Brazil, trong chương trình "Ngày Việt Nam ở nước ngoài". Dù rất vất vả, kỳ công nhưng chứng kiến ánh mắt, nụ cười của những người Việt xa xứ, của những người dân Brazil hồn hậu, chúng tôi lại cảm thấy rất vui”, nghệ sĩ chia sẻ.

Ngày Việt Nam tại Brazil đã diễn ra ở TP. Rio de Janeiro, với nhiều hoạt động biểu diễn, giới thiệu những nét tinh hoa văn hóa đặc sắc của Việt Nam, là sự kiện thuộc Chương trình “Ngày Việt Nam ở nước ngoài 2024” với chủ đề “Hội tụ tinh hoa ngàn năm - Vươn mình trong kỷ nguyên mới” do Vụ Ngoại giao Văn hóa và UNESCO - Bộ Ngoại giao chủ trì, phối hợp tổ chức.

Mục tiêu của chương trình là quảng bá hình ảnh đất nước, con người và văn hóa Việt Nam tới bạn bè quốc tế; góp phần đưa quan hệ giữa Việt Nam với các nước đi vào chiều sâu, bền vững và tăng cường tình hữu nghị, sự hiểu biết, tin cậy lẫn nhau giữa nhân dân các nước với Việt Nam.

“Người Việt tại thành phố Rio de Janeiro không đông, nhưng nghe tin về chương trình, họ đã tìm đến, không chỉ để thưởng thức các chương trình nghệ thuật truyền thống của dân tộc, mà hơn thế là để hướng về quê hương.

 Có người Việt sống tại Brazil nhiều năm đã xúc động nói với tôi, họ có cảm giác như được trở về nhà khi xem múa rồi. Điều đó khiến chúng tôi vô cùng cảm động”, nghệ sĩ Phan Thanh Liêm bộc bạch.

Để chuẩn bị cho chuyến đi, Phan Thanh Liêm đã đầu tư kỹ lưỡng, chăm chút tỉ mỉ cho từng chi tiết trên sân khấu thu nhỏ của mình. “Ra nước ngoài biểu diễn đã nhiều nhưng chưa lần nào sân khấu mang đi đẹp như lần này, chuẩn bị rất kỳ công.

Cả nhà thức đêm, dán từng viên ngói thành mái đẹp. Sân khấu còn được sơn son thếp vàng, có chữ “Thọ”, có 2 con rồng 2 bên, mái ngói đỏ. Khán giả nước ngoài rất thích sân khấu có hình ảnh đặc trưng của làng quê Việt với thủy đình, cây đa…”, anh nói.

Ấn tượng của nghệ sĩ là sự đón nhận hồ hởi của bạn bè quốc tế. Nhiều vị khách tỏ ra hào hứng, thích thú khi lần đầu thưởng thức, trải nghiệm và chụp ảnh cùng với rối nước. “Khoe” bản sắc văn hóa riêng có của người Việt trên nước bạn, nghệ sĩ Phan Thanh Liêm đã diễn một số tích trò truyền thống của Việt Nam như múa rồng, chọi phượng, chọi trâu, đua thuyền…

Với nghệ sĩ Phan Thanh Liêm, mỗi chuyến “xuất ngoại” như thế đều là cơ hội rất quý giá để anh có thể quảng bá về đất nước, con người Việt Nam thông qua những lát cắt văn hóa tiêu biểu, trong đó nghệ thuật rối nước là một “sứ giả”.

“Trong các phần giao lưu với khán giả, tôi luôn nói với mọi người rằng, đất nước Việt Nam rất đẹp, văn hóa rất đặc sắc. Mời các bạn đến thăm…”, Phan Thanh Liêm chia sẻ.

Nghệ sĩ cũng cho rằng, trong bối cảnh hiện nay, khi các ngành công nghiệp văn hóa đang được đẩy mạnh bằng nhiều hình thức thì những giá trị bản sắc truyền thống chính là kho báu, là cảm hứng không bao giờ vơi cạn đối với những người sáng tạo, các các nghệ sĩ, nghệ nhân tâm huyết với văn hóa dân tộc.

Lấy ví dụ từ chính bản thân và gia đình, với các show diễn luôn kín lịch, thậm chí đã có những chương trình được book cho năm 2025, cùng các những lời mời lưu diễn ở nhiều quốc gia trong những năm qua, nghệ sĩ Phan Thanh Liêm nhấn mạnh: “Chính văn hóa, nghệ thuật truyền thống đã tạo nên sức hút và ngược lại, du lịch, du khách đã trở thành động lực khiến nghệ thuật truyền thống hồi sinh và phát triển mạnh mẽ”.

Có thể nói, Phan Thanh Liêm là nghệ sĩ mang con rối đi nước ngoài nhiều nhất Việt Nam. Suốt gần một phần tư thế kỷ qua, gần như năm nào anh cũng có vài lần mang múa rối nước xuất ngoại, biểu diễn tại các sự kiện văn hóa ở nhiều nước trên thế giới như Ba Lan, Thái Lan, Đức, Pháp, Nhật, Hàn Quốc, Italia, Anh, Canada, Malaysia, Trung Quốc, Mỹ… Có những chuyến đi kéo dài do các tổ chức quốc tế “đặt hàng”.

“Tôi luôn cho rằng văn hóa nghệ thuật là những “sứ giả” thực hiện rất tốt vai trò quảng bá đất nước, con người Việt Nam ra thế giới. Bởi vậy, tôi luôn mong muốn sẽ có nhiều hơn nữa các chương trình đưa các đoàn nghệ thuật Việt Nam ra nước ngoài biểu diễn, từ đó để quảng bá, lan tỏa văn hóa, thu hút ngày càng đông hơn du khách quốc tế đến với Việt Nam…”, nghệ sĩ Phan Thanh Liêm nhấn mạnh.