“Cơn sốt” âm nhạc nội địa: Cộng hưởng di sản và du lịch

VHO - “Cơn sốt” âm nhạc nội địa đang đưa Việt Nam vượt khỏi ranh giới giải trí thuần túy, trở thành điểm hội tụ của di sản, sáng tạo và du lịch.

Từ những sân khấu quốc tế ở Hà Nội, TP Hồ Chí Minh đến các không gian di sản như Hội An, Huế, Đà Lạt…, âm nhạc đang định hình một ngành công nghiệp văn hóa mới, góp phần định vị Việt Nam trên bản đồ âm nhạc Đông Nam Á và mở ra hướng phát triển kinh tế - du lịch đầy tiềm năng.

Không gian di sản thành sân khấu nghệ thuật

Thị trường biểu diễn âm nhạc trực tiếp tại Việt Nam thời gian gần đây đã có bước chuyển mình rõ nét: Từ một thị trường chủ yếu tiêu thụ sản phẩm âm nhạc, Việt Nam nay trở thành điểm đến của nhiều tour diễn quốc tế.

Những sự kiện quy mô lớn như “Born Pink World Tour” của BlackPink năm 2023 hay “G-Dragon World Tour 2025” tại Hà Nội với hàng chục nghìn khán giả đã chứng minh nhu cầu khổng lồ của công chúng và khẳng định năng lực tổ chức các sự kiện tầm cỡ của Việt Nam.

Cùng với làn sóng sự kiện quốc tế, thị trường biểu diễn trong nước cũng chứng kiến sự bùng nổ chưa từng có của các concert nội địa. Từ Mỹ Tâm, Hà Anh Tuấn, Sơn Tùng M-TP, Đen Vâu đến các nhóm nghệ sĩ “Anh trai say hi”, “Anh trai vượt ngàn chông gai”…, nhiều nghệ sĩ liên tục tổ chức những liveshow có sức hút đông đảo người hâm mộ.

Đáng chú ý, đi concert ngày nay đã trở thành một trải nghiệm văn hóa - xã hội, nơi khán giả vừa thưởng thức âm nhạc, vừa hòa vào không khí cộng đồng, chia sẻ trên mạng xã hội, tạo thành một làn sóng tiêu dùng nghệ thuật mới. Các hình thức biểu diễn cũng đa dạng hơn, từ lễ hội âm nhạc quy mô lớn đến chuỗi concert cá nhân, khiến thị trường thêm phong phú và nhiều màu sắc.

Theo thống kê, hơn 80% các sự kiện âm nhạc tập trung tại hai trung tâm lớn là TP Hồ Chí Minh và Hà Nội. Song hành, xu hướng music tourism - du lịch kết hợp trải nghiệm âm nhạc - đang nổi lên tại nhiều địa phương giàu bản sắc như Ninh Bình, Hội An, Huế, Đà Lạt…

Hội An là một ví dụ điển hình cho việc biến biểu diễn trực tiếp thành sản phẩm du lịch đặc trưng. Theo ThS Trương Thị Ngọc Cầm, Phó Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di sản Thế giới Hội An, địa phương đang chuyển mình mạnh mẽ trong chiến lược phát triển “Thành phố Sáng tạo”, đưa không gian di sản trở thành sân khấu nghệ thuật sôi động.

Song song các sân khấu lớn, đời sống âm nhạc tại Hội An còn hấp dẫn với các mô hình biểu diễn trong quán cà phê, bar hay không gian đường phố. Tận dụng lợi thế kiến trúc đặc trưng và thương hiệu văn hóa lâu đời, Hội An đặt mục tiêu đến năm 2030 trở thành trung tâm tổ chức sự kiện âm nhạc di sản hàng đầu Đông Nam Á, trong đó âm nhạc và văn hóa sẽ là trụ cột của phát triển bền vững, dự kiến đóng góp 5% vào GRDP của thành phố.

Đà Lạt, với danh hiệu “Thành phố Festival hoa Việt Nam” và “Thành phố Sáng tạo Âm nhạc UNESCO”, cũng đang nổi lên như một trung tâm du lịch âm nhạc độc đáo. Giám đốc Không gian sáng tạo Phố Bên Đồi, ông Nguyễn Trung Hiền cho biết: Đà Lạt không chỉ là miền đất mộng mơ mà còn là nơi hội tụ cộng đồng nghệ sĩ sáng tạo, góp phần đưa hình ảnh thành phố vươn xa hơn trên bản đồ văn hóa thế giới.

Từ di sản âm nhạc của Trịnh Công Sơn, Khánh Ly, Lê Uyên Phương đến lớp nghệ sĩ trẻ như Hà Anh Tuấn, Trung Quân Idol, Cá Hồi Hoang…, Đà Lạt đã hình thành đời sống âm nhạc phong phú với phòng trà, quán cà phê, âm nhạc đường phố, lễ hội, festival cổ điển. Đây là minh chứng sống động cho sự hòa quyện giữa di sản và sáng tạo đương đại.

“Thỏi nam châm” của du lịch

Không còn dừng lại ở những đêm diễn phục vụ nhu cầu nghe nhìn, các sự kiện âm nhạc đang khẳng định vai trò như một đòn bẩy kinh tế hiệu quả.

Giám đốc Công ty tổ chức sự kiện và Lễ hội biển An Bàng, đồng thời là Giám đốc Củi Lũ Art Space (Hội An), ông Lê Ngọc Thuận nhận định: Sự kiện âm nhạc vừa là sản phẩm văn hóa, vừa là nguồn lực kinh tế sáng tạo, góp phần kích cầu du lịch, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, củng cố đời sống cộng đồng và hình thành không gian đô thị sôi động.

Thực tế cho thấy âm nhạc trở thành “thỏi nam châm” kéo dài thời gian lưu trú và thúc đẩy chi tiêu của du khách. Khi một lễ hội âm nhạc diễn ra, chuỗi dịch vụ đi kèm từ lưu trú, ẩm thực đến vận tải đều được hưởng lợi.

Tuy nhiên, bức tranh phát triển không hoàn toàn màu hồng. Khi so sánh với các “cường quốc giải trí” trong khu vực như Thái Lan, Singapore hay Malaysia, Việt Nam vẫn còn một khoảng cách đáng kể. Thách thức lớn nhất nằm ở hạ tầng và năng lực quản trị rủi ro, vốn cần được chuyên nghiệp hóa để đáp ứng yêu cầu của các tour diễn toàn cầu.

Cánh cửa khám phá những bản sắc riêng

VHO - Du lịch âm nhạc là kết hợp giữa việc thưởng thức sự kiện âm nhạc giải trí với việc tham quan, nghỉ dưỡng giúp cho khách du lịch thư giãn, nâng cao đời sống tinh thần. Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia có nhiều tiềm năng phát triển du lịch âm nhạc bởi chúng ta có một nền văn hóa phong phú và đa dạng, có thể kết hợp giữa âm nhạc và các yếu tố văn hóa, ẩm thực và du lịch tự nhiên để tạo ra các sản phẩm du lịch âm nhạc độc đáo.

Hiện vẫn thiếu những sân vận động hay nhà hát đạt chuẩn quốc tế, khiến chúng ta nhiều lúc bị xem là “vùng trắng” trên bản đồ lưu diễn thế giới.

Sự phát triển nóng cũng đặt ra thách thức về văn hóa. ThS Trương Thị Ngọc Cầm trăn trở: Hội An đang đón lượng lớn khách du lịch quốc tế và nội địa, kéo theo sự đa dạng hóa thị hiếu âm nhạc. Khán giả trẻ chuộng nhạc đương đại, tạo áp lực đổi mới cho các chương trình truyền thống. Từ góc độ văn hóa, đây là bài toán “giữ hồn” di sản trong bối cảnh hội nhập, đòi hỏi mô hình cân bằng giữa bảo tồn và sáng tạo.

Sự bền vững của thị trường còn phụ thuộc vào chính khán giả. Hiện nay, việc đi concert ở Việt Nam vẫn mang tính trào lưu, thường chỉ tập trung vào những sự kiện “bom tấn”.

Để thị trường thực sự thăng hoa và tạo nền tảng cho nghệ sĩ phát triển, việc mua vé xem ca nhạc cần được hình thành như một thói quen thường nhật, tương tự việc đi xem phim hay uống cà phê. Chỉ khi đó, ngành công nghiệp âm nhạc mới đủ ổn định để tái đầu tư và xây dựng hệ sinh thái chuyên nghiệp ngang tầm quốc tế.

Dẫu vậy, với quy mô dân số 100 triệu người, tỷ lệ người trẻ cao và khả năng tiếp cận Internet thuộc nhóm dẫn đầu thế giới, âm nhạc Việt Nam đang đứng trước “thời cơ vàng” để bứt phá. Nếu được đầu tư bài bản về hạ tầng, công nghệ và chính sách hỗ trợ, Việt Nam hoàn toàn có thể phát triển mạnh mẽ thị trường âm nhạc nội địa, đồng thời trở thành điểm dừng chân quan trọng của các tour diễn quốc tế, khẳng định vị thế trên bản đồ âm nhạc Đông Nam Á.