Đưa nhạc cổ điển vào nhà trường:

Cầu nối tình yêu nghệ thuật với tương lai

THANH NGỌC

VHO - Âm nhạc giao hưởng và thính phòng, với vẻ đẹp tinh tế và sâu lắng, từ lâu đã trở thành di sản văn hóa quý báu của nhân loại. Trong nhịp sống hiện đại, để lan tỏa những giá trị này đến với thế hệ trẻ, việc đưa âm nhạc cổ điển vào môi trường học đường ngày càng được chú trọng và quan tâm...

Cầu nối tình yêu nghệ thuật với tương lai - ảnh 1
Nhạc trưởng Trần Nhật Minh giới thiệu về nhạc cổ điển với các sinh viên Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: ĐHQG-HCM

 Chuỗi hòa nhạc cổ điển tại giảng đường

Lần đầu tiên, Đại học Quốc gia TP.HCM tổ chức Chuỗi chương trình hòa nhạc dành cho sinh viên với chủ đề Giao hưởng tuổi trẻ. Chuỗi sự kiện gồm 7 chương trình diễn ra từ tháng 1 - 7.2025, với mục tiêu là tăng cường các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, đẩy mạnh giáo dục, nâng cao nhận thức thẩm mỹ cho sinh viên về nghệ thuật âm nhạc.

Mỗi chương trình mang một chủ đề và nội dung riêng biệt, với hình thức trình diễn và giải thích độc đáo, giúp khán giả có cơ hội cảm thụ sâu sắc hơn về vẻ đẹp của các thể loại âm nhạc như: Giao hưởng, opera, nhạc kịch Broadway, jazz và nhiều hơn nữa…

PGS.TS Vũ Hải Quân, Giám đốc Đại học Quốc gia TP.HCM chia sẻ, âm nhạc không chỉ là một hình thức nghệ thuật mà còn gắn liền với các lĩnh vực khoa học khác, giúp kích thích nhiều vùng não khác nhau, góp phần cải thiện trí nhớ, khả năng tập trung và thậm chí là khả năng ngôn ngữ.

“Âm nhạc vượt qua mọi rào cản ngôn ngữ, văn hóa và thời gian, tạo ra sự đồng cảm và gắn kết giữa các cá nhân, cộng đồng và các thế hệ. Âm nhạc không chỉ truyền tải cảm xúc, từ niềm vui, nỗi buồn đến sự thăng hoa của tình yêu và khát vọng, mà còn giúp con người hiểu rõ hơn về chính mình và thế giới xung quanh. Kết nối cảm xúc, nuôi dưỡng tâm hồn - đó chính là món quà lớn nhất mà âm nhạc mang lại cho nhân loại”, PGS.TS Vũ Hải Quân bày tỏ.

Nhạc trưởng Trần Nhật Minh cùng với những cộng sự từ Saigon Festival Orchestra, Saigon Winds, Impact Theatre Saigon và các nghệ sĩ trong lĩnh vực âm nhạc cổ điển, đã đồng hành và hỗ trợ chuyên môn cho chuỗi chương trình này. Trong buổi hòa nhạc đầu tiên, với chủ đề Sắc màu giao hưởng, hơn 100 nghệ sĩ đã mang đến những bản nhạc giao hưởng rực rỡ và hoành tráng, đồng thời chia sẻ về các loại nhạc cụ trong dàn nhạc cũng như tác phẩm được biểu diễn.

Nhạc trưởng Trần Nhật Minh nhấn mạnh, việc tổ chức chương trình trong môi trường giảng đường sẽ tạo ra sự gắn kết và gần gũi hơn với học sinh, sinh viên. Anh hy vọng chuỗi chương trình này sẽ là tiền đề, tạo cơ hội để sinh viên khắp cả nước có thể tiếp cận và thưởng thức âm nhạc cổ điển, khám phá những câu chuyện đẹp đẽ về nghệ thuật âm nhạc…

Trước đó, dự án Solla Music - Hòa nhạc sân trường đã được tổ chức tại các sân trường THPT và THCS ở nhiều tỉnh, thành, kết hợp âm nhạc cổ điển và nhạc dân tộc. Chương trình nhận được sự hỗ trợ về chuyên môn và tham gia biểu diễn của hơn 100 nghệ sĩ, nhà giáo trong lĩnh vực âm nhạc đến từ Học viện Âm nhạc Quốc gia, Dàn nhạc Thính phòng Hà Nội cũng như các ban nhạc đình đám được giới trẻ yêu mến.

Các chương trình giao lưu và biểu diễn giữa các dàn nhạc, nhóm nhạc với sinh viên, học sinh các trường cũng đã được tổ chức, mang đến cơ hội cho giới trẻ tiếp cận và thưởng thức âm nhạc chất lượng. Tại nhiều trường phổ thông ở Hà Nội và một số thành phố lớn, các CLB âm nhạc đã đóng góp tích cực vào việc đưa nhạc cổ điển đến gần hơn với học sinh, giúp các em cảm nhận sâu sắc hơn về vẻ đẹp của loại hình nghệ thuật này.

Cần chiến lược lan tỏa giá trị âm nhạc trong nhà trường

Việc đưa nhạc giao hưởng đến với thế hệ trẻ, đặc biệt là trong môi trường giáo dục, đã được thực hiện từ lâu tại nhiều quốc gia trên thế giới, và tại Việt Nam trong thời gian gần đây. Tuy nhiên, để âm nhạc giao hưởng thính phòng thực sự trở thành một phần của nền văn hóa giáo dục, cần có một chiến lược phù hợp.

Theo nhà nghiên cứu âm nhạc Nguyễn Quang Long, nên cho trẻ em tiếp xúc với âm nhạc thính phòng càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, việc này khá khó khăn, bởi âm nhạc giao hưởng thính phòng dù đã hiện diện ở Việt Nam từ năm 1956, nhưng sự phát triển thực sự chỉ diễn ra ở Hà Nội và TP.HCM. Cho tới hôm nay, giao hưởng thính phòng vẫn chưa phải là món ăn tinh thần phổ biến trong thực đơn thưởng thức nghệ thuật của người dân. Chính vì vậy, việc lan tỏa loại hình âm nhạc này vào xã hội cần có những hình thức và chiến lược phù hợp để thu hút, duy trì sự quan tâm của công chúng.

Đưa nhạc cổ điển, đặc biệt là nhạc giao hưởng thính phòng, đến với thế hệ trẻ không chỉ có tác dụng giáo dục mà còn là cơ hội để xây dựng một thế hệ công chúng yêu thích và trân trọng âm nhạc hàn lâm. Qua đó, chúng ta có thể phát hiện và bồi dưỡng các tài năng âm nhạc, góp phần làm phong phú thêm nền âm nhạc Việt Nam.

“Việc TP.HCM tổ chức chuỗi hòa nhạc là hướng đi tích cực, gợi mở cho các trường đại học, phổ thông trên toàn quốc tham khảo.

Bên cạnh đó, cần có chiến lược và kinh phí cụ thể để duy trì các hoạt động này, giúp các Dàn nhạc Giao hưởng quốc gia Việt Nam, Dàn nhạc Giao hưởng Hà Nội, Dàn nhạc Nhà hát Giao hưởng Nhạc Vũ kịch TP.HCM... có các suất diễn thường xuyên, định kỳ, từ đó lan tỏa những giá trị âm nhạc thẩm mỹ cao đến với công chúng trẻ”.

Một số chuyên gia cũng góp ý rằng, để âm nhạc giao hưởng vào nhà trường đạt hiệu quả cao, cần có những giải pháp đồng bộ từ nhiều phía. Trước tiên, nhà trường có thể tổ chức các buổi biểu diễn, tọa đàm giới thiệu về âm nhạc cổ điển; lồng ghép những tác phẩm kinh điển trong các tiết học âm nhạc.

Đồng thời, gia đình cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo điều kiện cho trẻ tiếp xúc với âm nhạc giao hưởng qua các phương tiện như nghe nhạc trực tuyến hoặc tham gia các buổi hòa nhạc. Ngoài ra, các chương trình phát sóng âm nhạc giao hưởng phù hợp với trẻ em cũng cần được phát triển để đưa âm nhạc cổ điển đến gần hơn với các em.

Ông Nguyễn Quang Long bày tỏ: “Làm được điều này, trong tương lai chúng ta sẽ bớt đi lo lắng về “rác” văn hóa, khiến những người quan tâm đến âm nhạc, văn hóa, giới trẻ và giáo dục Việt Nam luôn phải bận tâm”. Ông cũng kỳ vọng việc triển khai các giải pháp này sẽ không chỉ giúp âm nhạc giao hưởng trở thành một phần quan trọng trong quá trình giáo dục, mà còn tạo ra một thế hệ trẻ yêu thích và thấu hiểu giá trị sâu sắc của âm nhạc cổ điển. 

Tin liên quan

Ý kiến bạn đọc