Cải lương "bắt tay" xiếc trong vở "Trần Nhân Tông"
VHO - Kết hợp độc đáo giữa cải lương và nghệ thuật xiếc, vở diễn “Trần Nhân Tông” là tác phẩm được Bộ VHTTDL đặt hàng, nhằm hướng đến phục vụ du lịch và quảng bá nghệ thuật đến đông đảo công chúng.
Ngày 7.10 tại Hà Nội, Nhà hát Sân khấu truyền thống Quốc gia Việt Nam kết hợp với Liên đoàn Xiếc Việt Nam khởi công dựng vở diễn Trần Nhân Tông.

Sự kiện không chỉ đánh dấu sự ra đời của một tác phẩm nghệ thuật mới mà còn thể hiện tâm huyết của ê-kíp vở diễn trong việc phát huy giá trị truyền thống. Với cách thể hiện mới mẻ, giàu tính giải trí, vở diễn hứa hẹn sẽ phù hợp với nhiều đối tượng khán giả.
Tác giả kịch bản: TS. Bùi Hữu Dược; Chuyển thể cải lương: NSƯT Phan Ngọc Chi; Đạo diễn: NSND Tống Toàn Thắng – NSƯT Trần Quang Khải.

Phát biểu tại buổi khởi công vở diễn, Phó Giám đốc Nhà hát Sân khấu truyền thống Quốc gia Việt Nam, NSND Triệu Trung Kiên cho biết, hình tượng Trần Nhân Tông có mối duyên đặc biệt với sân khấu cải lương phía Bắc, bởi đây là lần thứ ba được tái hiện trên sân khấu.
“Dưới bàn tay dàn dựng của NSND Tống Toàn Thắng và NSƯT Trần Quang Khải, vở diễn sẽ khắc họa hình tượng Trần Nhân Tông với diện mạo mới, súc tích mà giàu giá trị tư tưởng.
Với thời lượng dưới một giờ, vở diễn hướng tới trở thành sản phẩm du lịch – nghệ thuật hấp dẫn khán giả trong và ngoài nước”, NSND Triệu Trung Kiên nhấn mạnh.

Vở diễn được ấp ủ suốt hơn ba năm, xây dựng theo hình thức lát cắt, tái hiện các giai đoạn cuộc đời Đức vua Trần Nhân Tông.
Trọng tâm vở diễn là thời kỳ Ngài trên ngai vàng. Đây là giai đoạn khắc họa rõ hình ảnh vị minh quân anh hùng, tài trí khi đánh tan quân Nguyên - Mông xâm lược.
Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam, đạo diễn, NSND Tống Toàn Thắng chia sẻ: “Có hai lý do đặc biệt khiến tôi chọn dựng vở diễn này. Trước tiên, Liên đoàn Xiếc Việt Nam hiện tọa lạc trên con phố Trần Nhân Tông. Và hơn hết, tinh thần nhân văn, trí tuệ tinh anh của Ngài chính là giá trị mà Liên đoàn đang hướng tới trong quá trình phát triển”.
Vở diễn kết hợp hài hòa giữa cải lương và xiếc, tạo nên hình thức “song hành biểu đạt” độc đáo. Khi diễn viên cải lương cất giọng, nghệ sĩ xiếc đồng thời thể hiện hình ảnh minh họa qua động tác hình thể.
Chẳng hạn, trong cảnh vua Trần Nhân Tông hát về chiến trận, nghệ sĩ xiếc phía sau mô phỏng sức mạnh và trí tuệ nhà vua.

Liên đoàn Xiếc Việt Nam: Nỗ lực đổi mới để phát triển
Lần đầu đảm nhiệm vai trò đạo diễn, NSƯT Trần Quang Khải coi đây là “ngọn núi lớn”, là cơ hội để anh tạo dấu ấn riêng trong vai trò mới.
“Với hơn 25 năm gắn bó sân khấu trong vai trò diễn viên và từng hóa thân vào hình tượng Phật hoàng Trần Nhân Tông, tôi muốn thổi vào tác phẩm làn gió mới, giàu tính giải trí và mang hơi thở đương đại.
Giống như cách Dạ cổ hoài lang được làm mới đầy cảm xúc trong Anh trai vượt ngàn chông gai…”, NSƯT Trần Quang Khải bày tỏ.
Phụ trách phần âm nhạc của vở Trần Nhân Tông, NSND Huỳnh Tú với tư duy âm nhạc hiện đại, nhạy bén với thị hiếu giới trẻ, sẽ góp phần “thổi” hơi thở đương đại vào vở diễn.

NSND Huỳnh Tú dự kiến sáng tác ca khúc chủ đề cùng nhiều đoạn nhạc nền mang tính điện ảnh, kết hợp tiếng lý, tiếng hò và âm hưởng Phật giáo. Có những cảnh, chỉ vài nhịp trống, tiếng mõ hay tiếng gió xen tiếng đàn nhưng cũng đủ gợi không khí linh thiêng, vừa sâu lắng vừa mạnh mẽ.
Vở diễn dự kiến ra mắt vào tháng 11.2025, hứa hẹn mang dấu ấn riêng, góp phần làm phong phú thêm đời sống sân khấu đương đại.