“Cafe bánh mì“: Nhạc kịch về nhân dân Việt Nam anh hùng và cầu nối văn hoá Việt - Hàn

VHO - Chứng kiến nghệ sĩ và khán giả cùng cất vang bài Quốc ca Tiến quân ca ở màn kết vở nhạc kịch “Cafe Bánh mì” của Nhà hát Kịch Việt Nam, mới cảm nhận rõ sức mạnh của nghệ thuật trong việc lan toả tình yêu nước và niềm tự hào dân tộc.

Tác phẩm là kết quả hợp tác văn hoá giữa Việt Nam và Hàn Quốc, ra đời nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2.9, góp phần mang đến cho công chúng những thông điệp nghệ thuật đầy ý nghĩa.

Hợp tác quốc tế và thử thách sáng tạo

Đây là lần đầu tiên Nhà hát Kịch Việt Nam hợp tác với đối tác Hàn Quốc – Công ty METAFORCE – để dựng một vở nhạc kịch, quy tụ ê-kíp sáng tạo hùng hậu hai nước.

Tác giả kịch bản là Seo Sang Wan, Giám đốc nghệ thuật Park Hyun Woo, đạo diễn Cho Joon Hui, hoạ sĩ Lim Chung Il, biên đạo Kim Sung Il.

Phía Việt Nam có NSƯT Kiều Minh Hiếu (chỉ đạo nghệ thuật), Lê Trinh (tác giả phối hợp), NSND Hoàng Lâm Tùng (đạo diễn phối hợp), nhạc sĩ Tuấn Nghĩa (viết lời tiếng Việt) và các diễn viên của Nhà hát Kịch Việt Nam…

Nội dung vở tái hiện xã hội Việt Nam trước 1945, trong những ngày sục sôi cách mạng, với nhân vật trung tâm là vợ chồng tiểu tư sản Xuân - Bảo, giao bánh mì cho người Pháp, âm thầm thu thập tin tức cho cách mạng.

Hình ảnh của họ tiêu biểu cho tầng lớp tiểu tư sản yêu nước, góp phần vào thắng lợi của Cách mạng tháng Tám.

Bối cảnh trước Cách mạng tháng Tám được dựng chân thực: cuộc sống đói khổ, áp bức; sự hy sinh và niềm tin vào thắng lợi dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Dù Bác không xuất hiện trực tiếp, tinh thần và nhân cách của Người vẫn toát lên qua hình ảnh những con người bình dị.

Đạo diễn Cho Joon Hui cùng ê kíp sáng tạo đã giải mã thành công trước cái tên vô cùng giản dị “Cafe bánh mì”, tên gọi giản dị nhưng thông điệp đầy ẩn ý sâu sắc. Bởi cafe và bánh mì là món ăn, thức uống quen thuộc của người Việt, là biểu tượng của đời sống thường nhật, của những con người bình dị.

Ngôn ngữ sân khấu – sự giao thoa tinh tế

Điều đặc biệt, các vị trí sáng tạo chủ chốt của "Cafe Bánh mì" đều do nghệ sĩ Hàn Quốc đảm nhiệm, từ kịch bản, đạo diễn, hoạ sĩ đến nhạc sĩ.

Họ đã vượt qua rào cản ngôn ngữ để khai thác thành công đề tài lịch sử cách mạng Việt Nam trước một tư liệu lịch sử khổng lồ và đặc biệt mang tới những cảm xúc nghệ thuật và thông điệp vô cùng nhân văn.

Đơn cử như hơn 20 ca khúc, kết hợp diễn xuất, ca hát và vũ đạo đã buộc chính dàn nghệ sĩ của Nhà hát Kịch Việt Nam phải vượt qua thử thách khi quen với sở trường diễn kịch nói, chính kịch.

Thiết kế sân khấu do Lim Chung Il thể hiện vừa giản dị mà giàu sức gợi, kết hợp ánh sáng và đạo cụ để tái hiện bối cảnh lịch sử. Vũ đạo của Kim Sung Il sử dụng cả động tác đời thường lẫn động tác biểu tượng, giúp khán giả cảm nhận chiến tranh không chỉ qua tiếng súng, mà còn qua từng hơi thở của nhân vật.

Âm nhạc, yếu tố trung tâm của nhạc kịch được xử lý như một nhân vật thứ ba, dẫn dắt khán giả đi qua từng cung bậc. Những ca khúc chủ đề vừa giàu chất sử thi, vừa gần gũi với đời sống, khiến khán giả dễ đồng cảm.

Cũng thật sự bất ngờ khi chứng kiến các nghệ sĩ như Thanh Giang vai Xuân, Ngô Thế Nguyên vai Bảo, Thanh Nhàn vai Phương, Hồng Phúc vai Huy... đã rất thành công lột tả tính cách của từng nhân vật không chỉ qua những lời thoại mà cả bản lĩnh tự tin khi thể các ca khúc và giai điệu âm nhạc trong tác phẩm.

Đây cũng là hành trình khám phá bản thân của mỗi nghệ sĩ, với nỗ lực hết mình cùng sự dẫn dắt của đạo diễn và ê-kíp sáng tạo chuyên nghiệp.

Lối diễn kết hợp kịch nói truyền thống với biểu cảm của nhạc kịch giúp nhân vật vừa chân thực vừa giàu chất thơ. Các cảnh hát, múa, diễn phối hợp nhuần nhuyễn, thể hiện sự tập luyện nghiêm túc và tinh thần đồng đội. Nhiều phân đoạn để lại ấn tượng sâu sắc: vợ chồng Xuân – Bảo ru con đầy ấm áp; Phương – Huy giữ vững tình yêu giữa chiến tranh.

Và thiêng liêng hơn cả là hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập 2.9.1945, trong tiếng hô vang của quần chúng, dòng chảy cảm xúc vinh quang khi đất nước bước vào kỷ nguyên độc lập, tự do.

Khi nghệ thuật chính luận chạm tới trái tim công chúng 

Một tác phẩm về Cách mạng tháng Tám không phải là mới, nhưng "Cafe Bánh mì" tạo sức hấp dẫn mới mẻ nhờ cách xây dựng nội dung và hình thức nghệ thuật của ê-kíp sáng tạo hai nước, đặc biệt là các nghệ sĩ Hàn Quốc. 

“Việt Nam đã thắp lên trong tôi ngọn lửa đam mê, thôi thúc tôi bằng cả trái tim và mở ra những thử thách mới. Thông qua nhạc kịch, tôi hy vọng chúng ta sẽ không quên lịch sử đấu tranh giành độc lập, khắc ghi những mất mát không nên tái diễn, để từ đó nuôi dưỡng lòng yêu nước nồng nàn và hướng đến một tương lai tốt đẹp hơn.

Chúng tôi mong muốn tư tưởng Hồ Chí Minh về hòa bình, bác ái, độc lập, tự do, nhân quyền được lan tỏa rộng rãi hơn nữa tại nhiều nước, thông qua nghệ thuật. Tư tưởng này của Người chứa đựng những giá trị phổ quát của nhân loại, được yêu mến ở mọi nơi trên thế giới”, Giám đốc nghệ thuật Park Hyun Woo nói.

Khi tấm màn nhung khép lại, dư âm còn đọng lại không chỉ là câu chuyện lịch sử, mà là niềm tự hào dân tộc, là sự đồng cảm vượt qua biên giới. "Cafe Bánh mì" vừa là lời tri ân quá khứ, vừa là “hạt giống” cho mùa gặt bội thu của nhạc kịch Việt Nam trong tương lai.