Thơm hương thuốc Nam

Làng Phường Củi, thôn Trà Đóa, xã Bình Đào, huyện Thăng Bình được biết đến là làng chuyên trồng nhiều loại cây thuốc Nam gia truyền quý hiếm, lá mùng Năm-tên gọi chung cho tất cả các loại nguyên liệu để nấu nên một thức uống truyền thống không thể thiếu của người dân xứ Quảng vào dịp mùng 5 tháng 5 Âm lịch.

Thường khoảng giữa tháng Chạp âm lịch, các hộ dân trong làng đồng loạt gieo hạt, sau đó cấy lại. Đến giữa tháng 4 âm lịch, cả làng bắt đầu thu hoạch dần cây lá thuốc Nam, các loại lá mùng Năm.

Vào thời điểm này, làng tấp nập thương lái khắp nơi vào ra thu mua các loại cây lá thuốc, lá mùng Năm mang đi tiêu thụ trong cả nước.

Nhà nhà tất bật thu hoạch, người trẻ, đàn ông ra đồng thu hái, vận chuyển về nhà. Người già, phụ nữ, trẻ em ở nhà phân loại từng loại lá thuốc, cây hương liệu, cân, bó theo ký.

Một phần sẽ bán nguyên liệu tươi, phần sẽ phân ra từng loại thuốc, sơ chế, phơi phóng bán khô. Thương lái sẽ thu gom chở đi phân phối lại các nơi.

Đến Phường Cũi vào những dịp thu hoạch cây thuốc, ngôi làng thơm hương đủ vị cây lá thuốc, thảo mộc dân dã. Là sự hòa vị của đậu sen, mã đề, rau mơ, cỏ ống, hoắc hương, rẽ quạt, cam thảo dây, cam thảo đất, măng sợi, chè cát, rễ tranh săng…

Nhiều loại khó chăm, phải vun trồng trên đất thịt, không lẫn đất cát, cộng với khí hậu, nước, thổ nhưỡng của làng, sự kỳ công chăm sóc. Không để quá nắng, cũng không để dính mưa nhiều thì mới ra hương vị đặc trưng, dược liệu trong cây lá cũng cao và có tác dụng hơn nhiều.

Cũng nhờ đặc trưng đó, mà lá mùng Năm của làng Phường Củi đã trở thành “thương hiệu” thức uống không thể thiếu của người xứ Quảng vào dịp Tết Đoan ngọ, có tác dụng chữa bệnh, thanh nhiệt, tốt cho sức khỏe.

Bình quân mỗi sào đất trồng thuốc nam có thể thu nhập từ 25-30 triệu đồng/vụ, thời gian trồng hơn 3 tháng. Thu nhập cao gấp đôi trồng lúa. Nhiều gia đình có cả hecta đất trồng thuốc nam, thu nhập cả trăm triệu đồng mỗi vụ.