Thương mại điện tử bước vào mùa khuyến mãi sôi động

VHO - Mùa khuyến mãi cuối năm 2025 đang bước vào giai đoạn bắt đầu với chuỗi sự kiện trọng điểm như 10.10, 11.11, Black Friday, 12.12 cùng chương trình Vietnam Grand Sale dự kiến kéo dài từ đầu tháng 12 đến giữa tháng 1 năm sau. Đây được xem là thời điểm vàng để kích cầu tiêu dùng, giải phóng hàng tồn kho và thúc đẩy doanh thu của doanh nghiệp, song đồng thời cũng gia tăng thách thức về minh bạch giá, chống gian lận và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Cơ hội kích cầu tiêu dùng trong giai đoạn cao điểm

Thương mại điện tử Việt Nam bước vào mùa mua sắm cuối năm trong một bầu không khí sôi động chưa từng có. Trên các nền tảng lớn như Shopee, Lazada, Tiki hay TikTok Shop, những banner “siêu sale” phủ kín màn hình ngay từ đầu tháng 10, kéo dài liên tiếp với những con số giảm giá lên tới 50%, 70% thậm chí 90% cho hàng loạt sản phẩm.

Các khung giờ vàng 0h, 9h, 12h hay 18h luôn chứng kiến lượng truy cập tăng vọt, nhiều mặt hàng “cháy đơn” chỉ sau vài phút mở bán. Theo thống kê từ các sàn, riêng ngày 11.11 năm ngoái đã có tới hàng chục triệu đơn hàng được xử lý, còn năm nay con số dự báo sẽ còn cao hơn khi thói quen mua sắm trực tuyến đã ăn sâu vào đời sống người dân.

Không chỉ dừng ở giảm giá trực tiếp, cuộc đua khuyến mãi còn được “thổi lửa” bởi hàng loạt công cụ mới: voucher hoàn tiền, miễn phí vận chuyển toàn quốc, combo sản phẩm giá sốc, và đặc biệt là hình thức livestream bán hàng. Hàng nghìn phiên livestream diễn ra liên tục trên TikTok Shop hay Shopee Live, nơi người bán và nhà sáng tạo nội dung trực tiếp giới thiệu sản phẩm, trả lời câu hỏi và tung mã giảm giá độc quyền ngay trong lúc lên sóng.

Sự tương tác này khiến trải nghiệm mua sắm trở thành hoạt động giải trí – nơi người dùng vừa xem, vừa trò chuyện, vừa đặt hàng trong bầu không khí nhộn nhịp không khác gì một hội chợ trực tuyến.

Ở chiều người mua, tâm lý “săn sale” đã trở thành thói quen mỗi dịp cuối năm. Các cộng đồng mạng xã hội tràn ngập chia sẻ kinh nghiệm “canh giờ”, “săn voucher”, thậm chí nhiều người còn dùng thêm phần mềm nhắc lịch để không bỏ lỡ khung giờ vàng. Nhu cầu săn hàng giảm giá không chỉ tập trung vào thời trang hay mỹ phẩm, mà còn lan sang điện tử, gia dụng, thậm chí cả thực phẩm tươi sống. Hình ảnh “giỏ hàng đầy ắp” trên ứng dụng TMĐT đã trở thành biểu tượng quen thuộc, phản ánh sức nóng lan tỏa mạnh mẽ trong toàn xã hội.

Dữ liệu chính thức cũng cho thấy quy mô bùng nổ. Theo Bộ Công Thương và Tổng cục Thống kê, nửa đầu năm 2025, doanh thu thương mại điện tử đạt hơn 202.300 tỷ đồng, tương đương gần 7,8 tỷ USD, tăng gần 42% so với cùng kỳ năm trước; giá trị trung bình mỗi đơn hàng cao hơn 5%. Báo cáo của Metric.vn dự báo quý III, doanh số sẽ tăng thêm 21% đạt 122,8 nghìn tỷ đồng (~4,7 tỷ USD), với sản lượng khoảng 1,2 tỷ sản phẩm, tăng 27% so với quý II.

TikTok Shop là “hiện tượng” mới khi tăng trưởng 69% chỉ trong nửa đầu năm, nâng thị phần lên 39%, thu hẹp khoảng cách với Shopee (58%). Những con số này cho thấy mùa khuyến mãi không chỉ là “lễ hội tiêu dùng” mà còn là thời điểm thử lửa năng lực cạnh tranh của toàn thị trường.

Cuộc đua khốc liệt

Thương mại điện tử Việt Nam đã chứng minh sức bật đáng kể trong nhiều năm qua, với tốc độ tăng trưởng thuộc nhóm cao nhất khu vực. Nửa đầu năm 2025, doanh thu đạt hơn 202.000 tỷ đồng, tăng gần 42% so với cùng kỳ, cho thấy mức độ hấp thụ nhanh của thị trường.

Người tiêu dùng Việt Nam đang ngày càng quen thuộc với mua sắm trực tuyến, tỷ lệ sử dụng điện thoại thông minh để đặt hàng đã vượt trên 70%, còn tỷ lệ thanh toán không tiền mặt tiếp tục tăng mạnh nhờ các ví điện tử và ngân hàng số. So với các quốc gia trong khu vực như Thái Lan hay Indonesia, nơi mức tăng trưởng dao động 15–20%/năm, thương mại điện tử Việt Nam đang bứt phá với tốc độ gần gấp đôi. Đây vừa là cơ hội để tận dụng quy mô thị trường, vừa đặt ra áp lực duy trì chất lượng và uy tín trong bối cảnh dòng chảy giao dịch ngày càng lớn.

Ở góc độ doanh nghiệp, khuyến mãi cuối năm là cơ hội mở rộng tệp khách hàng và tăng trưởng doanh thu, nhưng cũng đi kèm áp lực khốc liệt. Những tập đoàn quốc tế có thể chấp nhận lỗ để chiếm lĩnh thị phần, trong khi nhiều doanh nghiệp Việt, đặc biệt là nhóm vừa và nhỏ, dễ rơi vào vòng xoáy giảm giá bằng mọi giá. Chi phí chiết khấu cho sàn, logistics, hoàn - đổi và chăm sóc khách hàng đều tăng mạnh trong giai đoạn này, khiến biên lợi nhuận bị thu hẹp.

 Không ít doanh nghiệp rơi vào tình trạng “bán càng nhiều càng lỗ”, bởi chỉ tập trung vào doanh số ngắn hạn mà không tính toán chiến lược dài hạn. Để đứng vững, doanh nghiệp cần biết tận dụng khuyến mãi như một công cụ trong chiến lược tổng thể: xây dựng thương hiệu dựa trên uy tín, đầu tư vào dịch vụ hậu mãi, quản lý tồn kho và dự báo nhu cầu chính xác, thay vì chỉ chạy theo mức giảm giá sâu nhất.

Hạ tầng hậu cần cũng trở thành điểm nghẽn lớn. Các sàn thương mại điện tử dự báo mỗi đợt sale 11.11 hay 12.12 có thể phát sinh hàng chục triệu đơn hàng chỉ trong vài ngày, vượt xa năng lực xử lý trung bình. Khi hệ thống giao nhận bị quá tải, chậm trễ giao hàng, thất lạc sản phẩm hay khiếu nại kéo dài sẽ là điều khó tránh khỏi.

Người tiêu dùng hiện nay không chỉ quan tâm đến giá, mà còn đánh giá cao trải nghiệm liền mạch, từ khâu đặt hàng, thanh toán đến hậu mãi. Doanh nghiệp nào đầu tư vào công nghệ tự động hóa, tối ưu chuỗi cung ứng, triển khai trung tâm phân phối hiện đại và nâng cao chất lượng dịch vụ khách hàng sẽ giữ được lợi thế cạnh tranh. Bằng chứng từ các thị trường phát triển cho thấy, trải nghiệm ổn định mới là yếu tố quyết định giữ chân khách hàng, ngay cả khi mức giảm giá không còn “sốc” như quảng cáo.

Cảnh giác với khuyến mãi ảo

Tuy nhiên, sự phát triển nóng luôn tiềm ẩn mặt trái. Mùa khuyến mãi cuối năm, vốn dĩ được xem là dịp “gặt hái”, cũng là lúc rủi ro bùng phát. Các hành vi gian lận như giảm giá ảo, quảng cáo sai sự thật, trà trộn hàng nhái, hàng kém chất lượng vào dòng sản phẩm khuyến mãi vẫn xuất hiện.

Không ít người tiêu dùng chia sẻ rằng mức giảm sâu trên sàn chỉ là “chiêu trò câu view”, bởi giá trước khuyến mãi đã được nâng lên. Nhiều trường hợp mua phải sản phẩm không đúng mô tả, thậm chí hàng giả gắn mác chính hãng.

Về phía người tiêu dùng, sự tỉnh táo và kỷ luật tài chính là điều không thể thiếu. Mùa khuyến mãi thường kích thích tâm lý “săn hàng rẻ”, nhưng không ít trường hợp dẫn đến chi tiêu vượt quá khả năng, nợ xấu tiêu dùng hoặc mua phải sản phẩm kém chất lượng. Người mua cần lập kế hoạch ngân sách rõ ràng, so sánh giá từ nhiều nguồn, ưu tiên gian hàng chính hãng và lưu giữ hóa đơn điện tử để làm căn cứ khiếu nại.

 Trong thời đại công nghệ số, người tiêu dùng có thể tận dụng các công cụ so sánh giá, kiểm tra lịch sử giá bán và tham khảo đánh giá cộng đồng để hạn chế rủi ro. Khi mỗi người mua hàng trở thành một “người tiêu dùng thông minh”, thị trường sẽ tự động lọc bỏ những nhà bán thiếu uy tín.

Về phía Nhà nước, chương trình Vietnam Grand Sale 2025 được kỳ vọng trở thành công cụ kích cầu trọng điểm, song chỉ có thể phát huy hiệu quả khi đi kèm khung pháp lý minh bạch và hệ thống giám sát đủ mạnh. Cần chuẩn hóa việc công bố giá gốc, quy định rõ cách tính phần trăm giảm, đồng thời buộc sàn và nhà bán hàng chịu trách nhiệm liên đới nếu để xảy ra gian lận.

Cơ quan quản lý cũng phải đầu tư vào hệ thống theo dõi giao dịch theo thời gian thực, phát hiện bất thường về giá và chất lượng để xử lý kịp thời. Chỉ khi có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người tiêu dùng, khuyến mãi mới thực sự trở thành động lực phát triển thay vì là cái cớ cho gian lận thương mại.