Lý do các ngân hàng đồng loạt tăng lãi suất gửi tiết kiệm

VHO - Trong bối cảnh hàng loạt ngân hàng tăng lãi suất huy động, nhiều doanh nghiệp đang đối mặt với nỗi lo lãi suất cho vay sẽ leo thang và sức ép từ tỷ giá cuối năm 2025, đầu 2026. Nguyên nhân được các chuyên gia chỉ ra đến từ sự cạnh tranh với các kênh đầu tư hấp dẫn khác và nhu cầu vốn tín dụng nội tại lớn.

Thời gian gần đây, lãi suất huy động tại không ít ngân hàng đang có dấu hiệu nhích lên. Hiện tượng này không đơn thuần là một cuộc chạy đua lẻ tẻ mà xuất phát từ những nguyên nhân sâu xa hơn, khiến các nhà quản lý và cả cộng đồng doanh nghiệp phải đặc biệt quan tâm.

Tại Diễn đàn cà phê doanh nhân HUBA mới đây, ông Vũ Anh Khoa, Phó chủ tịch hiệp hội, đã chia sẻ những băn khoăn của nhiều doanh nghiệp. Nỗi lo lớn nhất lúc này là liệu lãi suất cho vay có tăng theo lãi suất huy động hay không, bên cạnh đó là sức ép tỷ giá vẫn còn khá lớn trong giai đoạn cuối năm 2025 và bước sang năm 2026. Những yếu tố này trực tiếp tác động đến chi phí sản xuất, kế hoạch kinh doanh và lợi nhuận của họ.

Lý giải về xu hướng tăng lãi suất, TS Cấn Văn Lực, Ủy viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng, cho biết điều này diễn ra trong bối cảnh ngân hàng nhà nước vẫn kiên định giữ ổn định các lãi suất điều hành ở mức khoảng 4,5% để tiếp tục mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Nguyên nhân then chốt khiến các ngân hàng thương mại phải tự điều chỉnh tăng lãi suất huy động đến từ sự cạnh tranh khốc liệt từ các kênh đầu tư khác.

Theo đó, các kênh như chứng khoán, tiền số hay thậm chí là khởi nghiệp đang trở nên hấp dẫn hơn, thu hút một lượng lớn dòng tiền nhàn rỗi trong dân cư.

Khi dòng tiền chảy vào ngân hàng không còn dồi dào và mạnh mẽ như kỳ vọng, trong khi đó, ngành ngân hàng đang phải thúc đẩy tăng trưởng tín dụng với mục tiêu khoảng 16-17% trong năm nay.

Thực tế cho thấy, chỉ trong 10 tháng đầu năm, tăng trưởng tín dụng đã đạt xấp xỉ 15%, phản ánh nhu cầu vốn của nền kinh tế là rất lớn. Để có tiền cho vay, các ngân hàng buộc phải tăng lãi suất để thu hút người gửi tiền.

Tuy nhiên, TS Lực cũng nhấn mạnh một điểm quan trọng: Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước đã có yêu cầu rõ ràng về việc không được tăng lãi suất cho vay. Điều này đặt các ngân hàng vào một bài toán hết sức khó khăn, buộc họ phải tìm cách tiết giảm tối đa chi phí hoạt động và chấp nhận thu hẹp biên lợi nhuận ròng của mình.

Theo ghi nhận thực tế, làn sóng tăng lãi suất đã diễn ra khá rộng rãi. Từ tháng 10 đến nay, một loạt các ngân hàng như Nam A Bank, Techcombank, Vikki Bank, Cake by VPBank, BVBank, NCB, OCB, LPBank, Kienlongbank… đã lần lượt điều chỉnh tăng lãi suất tiết kiệm ở nhiều kỳ hạn khác nhau.

Đối với những ngân hàng chưa tăng lãi suất, họ cũng không đứng ngoài cuộc đua khi tích cực triển khai các chương trình khuyến mãi, tặng quà, bốc thăm trúng thưởng với giá trị hấp dẫn nhằm mục đích thu hút dòng tiền nhàn rỗi từ phía người dân.

Bên cạnh câu chuyện lãi suất, vấn đề tỷ giá usd/vnd cũng là một điểm nóng được bàn luận. Trong 11 tháng qua, tỷ giá đã tăng khoảng 3,36%. TS Cấn Văn Lực cho biết không chỉ các doanh nghiệp xuất nhập khẩu trong nước, mà ngay cả những doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) cũng rất quan tâm và nhạy cảm với biến động này.

Ông Lực lý giải, tỷ giá tăng thời gian qua do nhiều nguyên nhân, và không loại trừ yếu tố liên quan đến thị trường vàng. Chính phủ đã có những giải pháp quyết liệt để ổn định thị trường này, và trong thời gian tới, việc dự kiến cấp phép thêm cho nhiều ngân hàng thương mại và doanh nghiệp được sản xuất, nhập khẩu vàng sẽ góp phần quan trọng trong việc tăng nguồn cung, xóa bỏ tình trạng độc quyền vàng miếng SJC.

Đồng thời, một tín hiệu tích cực khác đến từ phía Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed). Dự kiến Fed sẽ có thêm một lần cắt giảm lãi suất cơ bản vào tháng 12 tới và tiếp tục lộ trình này trong năm 2026. Động thái này được kỳ vọng sẽ góp phần giảm bớt đáng kể sức ép lên tỷ giá usd/vnd.

TS Lực cũng nhận định một tín hiệu lạc quan: "Thực tế, tỷ giá trên thị trường tự do đã 'êm' hơn nhiều trong 2 tuần qua và tỷ giá trên thị trường chính thức cũng không tăng nhiều như trước đó". Điều này cho thấy các biện pháp điều hành của nhà nước đang phát huy hiệu quả, mang lại sự ổn định cần thiết cho thị trường ngoại tệ.