Loài cây “giải nhiệt” giúp nông dân xứ Nghệ phát triển kinh tế

VHO - Từ cây dân dã chỉ dùng nấu nước giải nhiệt, nay nhân trần đã phủ xanh ruộng đồng khô hạn ở xã Bình Minh (Nghệ An), trở thành cây trồng chủ lực mang lại thu nhập gấp nhiều lần lúa, giúp hàng trăm hộ dân cải tạo đất bỏ hoang, thoát nghèo và vươn lên khá giả.

Hướng đi bền vững

Trước đây, người dân xã Bình Minh chỉ trồng nhân trần quanh vườn nhà để nấu nước uống vào mùa hè. Với hương vị thanh mát, vị thuốc giải nhiệt tự nhiên, nhân trần nhanh chóng trở thành thức uống quen thuộc của nhiều gia đình.

Khi nhu cầu thị trường tăng lên, nông dân bắt đầu mở rộng diện tích, biến nhân trần thành cây trồng hàng hóa. Hiện nay, vụ mùa nhân trần thường bắt đầu vào tháng 5, ngay sau khi người dân hoàn tất gieo cấy lúa vụ hè thu.

Vào tháng 8, cây ra hoa tím lam rực rỡ, phủ kín cả cánh đồng, báo hiệu mùa thu hoạch. Trong ánh nắng chói chang, những thảm nhân trần xanh mướt xen lẫn sắc tím tạo nên khung cảnh vừa đẹp mắt vừa báo hiệu một mùa bội thu.

Gia đình ông Lê Văn Thái, xã Bình Minh hiện canh tác hơn 5 sào nhân trần. Ông Thái phấn khởi chia sẻ: “Nhân trần dễ trồng, ít sâu bệnh, gần như không cần dùng thuốc bảo vệ thực vật, chi phí đầu tư thấp. Vất vả nhất là công làm cỏ và thu hoạch, nhưng bù lại, năng suất cao gấp 3 lần so với trồng lúa”.

Năm ngoái, gia đình ông Thái thu được hơn 8 tạ nhân trần khô, bán ra thị trường gần 30 triệu đồng, một con số không nhỏ so với thu nhập từ trồng lúa trên cùng diện tích. Nhờ cây nhân trần, gia đình ông đã thoát nghèo, từng bước có của ăn, của để.

Câu chuyện của bà Trần Thị Thu, xã Bình Minh cũng tương tự. Trước đây, gần 2 sào ruộng của bà thường bỏ hoang vì thiếu nước. Từ khi chuyển đổi sang trồng nhân trần, mảnh ruộng bạc màu ngày nào đã trở thành “nguồn thu nhập chính”.

Vụ này, bà thu gần 5 tạ nhân trần khô, sau khi trừ chi phí vẫn lãi khoảng gần 15 triệu đồng.

Nâng tầm sản phẩm OCOP, giá trị gia tăng cao

Nếu như trước đây nhân trần được nhổ cả gốc, thì nay để đáp ứng yêu cầu của các đơn vị thu mua, người dân chỉ cắt phần thân.

Công đoạn này khá vất vả bởi gốc cây cứng, lại thu hoạch đúng thời điểm nắng nóng để phơi khô. Thông thường, một sào nhân trần sau khi chế biến cho thu nhập từ 5 – 6 triệu đồng, gấp 2 – 3 lần so với lúa.

Sau thu hoạch, cây được phơi dưới nắng cho đến khi lá giòn, dễ bóp vụn mới đạt chất lượng. Đây là khâu quyết định đến màu sắc, hương vị và khả năng bảo quản.

Nhân trần khô được bó lại thành từng bó lớn, bán cho thương lái hoặc chuyển đến các cơ sở chế biến trong xã.

Đáng chú ý, cuối năm 2022, sản phẩm trà túi lọc nhân trần của HTX dịch vụ nông nghiệp Tiến Thành (xã Bình Minh) đã được Hội đồng đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP tỉnh Nghệ An công nhận đạt chuẩn 3 sao.

Đây là bước tiến quan trọng, đưa nhân trần từ cây trồng truyền thống trở thành sản phẩm hàng hóa có thương hiệu, mở ra cơ hội lớn để tiếp cận các thị trường rộng hơn.

Theo ông Trần Văn Giang, Chủ tịch UBND xã Bình Minh cho biết: “Cây nhân trần đã được chứng nhận VietGAP, đáp ứng tiêu chuẩn an toàn.

Với đặc tính chịu hạn, cây thích hợp trồng trên các vùng gò đồi, đất cao khô cằn, nơi cây lúa khó phát triển. Thực tế đã chứng minh, nhờ nhân trần, nhiều hộ dân trong xã có thu nhập ổn định, thoát nghèo bền vững”.

Từ chỗ chỉ là một loại cây mọc ven vườn để lấy nước uống, nhân trần nay đã trở thành “cây kinh tế mũi nhọn” của xã Bình Minh. Những cánh đồng tím biếc mùa hoa không chỉ làm đẹp thêm quê hương, mà còn là một hướng đi mới cho nông nghiệp ở vùng bán sơn địa xứ Nghệ.