Thực hiện về chuẩn Hiệu trưởng vẫn rất hình thức

VH- Mới đây, Bộ GD-ĐT công bố Dự thảo Thông tư quy định về Chuẩn hiệu trưởng trường phổ thông.

Văn bản này quy định tiêu chuẩn hiệu trưởng trường phổ thông và quy định đánh giá, xếp loại hiệu trưởng trường phổ thông theo chuẩn. Tuy nhiên, cũng còn không ít ý kiến băn khoăn, lo lắng, “quá trình thực thi sẽ đạt hiệu quả đến đâu vẫn là điều cần thảo luận trước khi quyết định sử dụng bộ chuẩn này. Mối bận tâm ở đây không rơi vào chỗ có đánh giá được hiệu trưởng theo chuẩn này hay không mà là đường lối sử dụng chuẩn”.

Với góc độ là một nhà giáo, một cán bộ quản lý giáo dục ở bậc THPT, tôi muốn chia sẻ thêm đôi điều liên quan đến Quy định về chuẩn Hiệu trưởng trường phổ thông. Từ năm 2009, Bộ GD&ĐT đã ban hành Thông tư 29/2009/TT-BGDĐT về quy định chuẩn hiệu trưởng trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học. Từ đó đến nay, các cơ sở giáo dục cả nước từng sử dụng Thông tư trên để đánh giá, phân loại Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng. Một bộ được lưu vào hồ sơ cán bộ, công chức, viên chức của trường, một bộ được gửi lên Phòng, Sở GD và ĐT theo yêu cầu của cấp trên khi năm học kết thúc. Về cơ bản, dự thảo mới lần này, quy định về Chuẩn Hiệu trưởng trường phổ thông cũng không có khác biệt gì lớn so với Thông tư 29 đang thực hiện.

Nhưng có điều đáng buồn là, bao nhiêu năm qua, sử dụng công cụ đánh giá Hiệu trưởng theo thông tư 29 vẫn chưa phát huy được hiệu quả của nó. Đánh giá vẫn chỉ là đánh giá. Đánh giá xong lưu hồ sơ, cất vào tủ. Cuối năm học, hầu hết Hiệu trưởng đều được các Phó Hiệu trưởng, thầy cô giáo, nhân viên nhà trường cho điểm tuyệt đối cả (trong 4 tiêu chuẩn, 23 tiêu chí) với kết quả loại xuất sắc rất mỹ mãn. Mặc dù trong quá trình chỉ đạo, điều hành, quản lý của nhiều Hiệu trưởng không tốt, mọi mặt hoạt động của đơn vị đứng yên một chỗ, thậm chí ỳ ạch, thụt lùi, bê trễ. Có một số Hiệu trưởng nảy sinh biểu hiện tư lợi, tiêu cực, cố tình làm trái các quy định của ngành, pháp luật của Nhà nước khiến giáo viên, phụ huynh, học sinh và dư luận xã hội bức xúc, phản ứng gay gắt.

Theo tôi, công việc lấy ý kiến, chỉnh sửa, bổ sung, hoàn thành và ban hành Quy định về Chuẩn Hiệu trưởng không quan trọng bằng quá trình sử dụng (thực thi) Quy định chuẩn ấy như thế nào. Các văn bản pháp luật các lĩnh vực, ngành nghề khác nói chung, các văn bản, quy định của ngành giáo dục nói riêng, lâu nay thường rơi vào tình cảnh kém hiệu quả trong triển khai, thực hiện thực tế. Tình trạng “nhờn luật” diễn ra khá phổ biến. Khi Quy định về Chuẩn Hiệu trưởng trường phổ thông được ban hành, các cấp quản lý giáo dục cần phải xem đó là công cụ pháp lý chính để quy hoạch, xem xét, bồi dưỡng, bổ nhiệm, bãi nhiệm… các danh hiệu trưởng, phó hiệu trưởng. Quy định một nơi, đánh giá, bổ nhiệm Hiệu trưởng một ngả, thì quy định đó chỉ là hình thức, mang nặng giấy tờ hành chính. Hiệu trưởng nào chưa đủ tiêu chuẩn (ở mức độ cho phép) thì phải lo bổ sung, hoàn thiện về các loại chứng chỉ, bằng cấp, tiêu chuẩn, tiêu chí. Không thể cầu toàn ngay được, cần có thời gian, lộ trình nhất định để Hiệu trưởng tự hoàn thiện các mặt.

ĐỖ TẤN NGỌC