RÀ SOÁT HỒ SƠ PHONG GIÁO SƯ: Các hội đồng “vừa đá bóng vừa thổi còi”?

VH- Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, Chủ tịch Hội đồng chức danh giáo sư nhà nước (HĐCDGSNN) Phùng Xuân Nhạ vừa có công văn gửi Thủ tướng Chính phủ xin lùi thời hạn báo cáo kết quả rà soát hồ sơ đợt phong giáo sư vừa qua đến ngày 28.2.2018.

Theo Công văn, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, thường trực các Hội đồng chức danh GS ngành đã khẩn trương tổ chức rà soát hồ sơ các ứng viên. Trong đó, tập trung rà soát các vấn đề mà dư luận đặt ra liên quan tới việc xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh GS, PGS năm 2017. Tuy nhiên, do thời gian yêu cầu rà soát trùng với lịch nghỉ Tết Nguyên đán nên để đảm bảo sự khách quan, công bằng, đúng quy định trong quá trình rà soát, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, Chủ tịch HĐCDGSNN đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép lùi thời hạn báo cáo kết quả rà soát đến hết ngày 28.2.2018.

Trước đó, ngày 9.2.2018, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, Chủ tịch HĐCDGSNN đã có công văn gửi Chủ tịch Hội đồng Chức danh GS ngành, liên ngành yêu cầu tổ chức rà soát lại kỹ lưỡng hồ sơ các ứng viên theo đúng tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ để đảm bảo chất lượng xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh GS, PGS theo quy định hiện hành. Đồng thời báo cáo Chủ tịch HĐCDGSNN trước ngày 18.2.2018. Trong quá trình rà soát, nếu phát hiện trường hợp nào không đáp ứng đủ tiêu chuẩn GS, PGS theo quy định hiện hành phải báo cáo HĐCDGSNN cương quyết không công nhận. Sau khi công văn này của Chủ tịch HĐCDGSNN được công bố, nhiều ý kiến cho rằng việc giao cho chính các Hội đồng Chức danh GS ngành, liên ngành tổ chức rà soát lại hồ sơ các ứng viên có thể sẽ không đảm bảo khách quan vì chính các Hội đồng này trước đó đã xét duyệt, gửi hồ sơ ứng viên lên cấp trên. Đồng thời, việc rà soát lại trên 1200 hồ sơ khó có thể thực hiện được trong vòng chưa đầy 10 ngày.

Về vấn đề này, PGS.TS Lê Hữu Lập, nguyên Phó Giám đốc Học viện Bưu chính Viễn thông cho biết:

“Tôi cũng có cảm giác số lượng GS, PGS được phong năm nay tăng đột biến. Dư luận cho rằng sau năm 2017 thì sẽ thay đổi Nghị định 174 về phong GS, PGS nên các trường, các đơn vị muốn tranh thủ thời gian trước khi Nghị định mới được công bố. Tôi đã được xem dự thảo của Nghị định mới sẽ khắt khe hơn nhiều. Do vậy, số lượng hồ sơ tăng lên. Một nguyên nhân nữa là HĐCDGSNN gia hạn thêm 6 tháng. Nhưng theo tôi biết chỉ có một số ngành có lượng GS và PGS tăng đột biến, một số tiêu chuẩn như số lượng các bài báo nghiên cứu khoa học đã không được rà soát kỹ. Ở một số hội đồng ngành khác như: CNTT, Toán, Điện điện tử, tự động hóa… đã không có GS nào được phong, họ rà soát rất kỹ. Một số HĐ đã được báo chí thống kê, tôi cũng cho rằng cần phải rà soát lại. Nhưng sẽ rất khó cho việc rà soát lại, tại các HĐ ngành đều là các GS đầu ngành nên khó có chuyện tìm ra nhiều hồ sơ có vấn đề”.

Theo ông Lập, muốn tìm ra những hồ sơ có vấn đề có lẽ phải sử dụng một hệ thống, lực lượng rà soát khác.

Thực ra, việc rà soát lại không thể giao cho các đơn vị khác vì các HĐ có thể nói đã có chuyên môn cao nhất, không thể lập các HĐ khác để rà soát. Muốn rà soát nhất thiết phải có chuyên môn để có thể đọc và đánh giá từng bài báo, từng công trình khoa học của các ứng viên.

Ngoài ra, để rà soát đánh giá lại hồ sơ của trên 1.200 ứng viên đã được phong GS, PGS cần rất nhiều thời gian. Vừa rồi HĐCDGSNN xin gia hạn thêm 10 ngày để rà soát chắc chắn cũng không đủ thời gian. Việc rà soát cũng không có văn bản nào hướng dẫn cụ thể nên chắc chắn vừa không đồng bộ vừa rất mất thời gian.

Việc rà soát có thể tiến hành theo hướng hoán đổi các nhóm chấm hồ sơ trong từng HĐ. Số lượng hồ sơ năm nay rất nhiều mà các thành viên trong các HĐ chỉ có hạn, có HĐ một thành viên phải chấm từ 15 đến 17 hồ sơ nên việc rà soát và trước đó là chấm hồ sơ cần rất nhiều thời gian, đồng thời theo tôi việc thẩm định hồ sơ tại một số HĐ chắc chưa được kỹ lắm. HĐCDGSNN đã chia thành những hội đồng ngành và liên ngành nên việc luân chuyển chéo để rà soát chắc chắn không thực hiện được.

Bên cạnh đó, việc rà soát cũng chỉ thông qua công văn mà không có các cuộc họp bàn bạc cụ thể, cũng không có hướng dẫn nên cũng khó cho các HĐ.

"Tôi cho rằng việc rà soát cần chọn trọng điểm, tập trung tại các hội đồng được dư luận cho là có vấn đề về công trình khoa học, giờ giảng… Nhưng lẽ ra, việc thẩm định kỹ hồ sơ phải được quán triệt từ trước. Đồng thời cần so sánh kỹ tỷ lệ giữa hồ sơ đề cử và số ứng viên được phong những năm gần đây để rút kinh nghiệm trước, Theo tôi biết thì năm nay, số lượng PGS được phong tăng đột biến, có HĐ tỷ lệ được phong tới hơn 80% tổng hồ sơ đề nghị so với 40-50% của những năm trước", ông Lập nói.

 QUỐC HÙNG