GS, PGS tăng đột biến vì "chạy " tiêu chuẩn?

VH- Năm nay số lượng giáo sư, phó giáo sư (GS, PGS) tăng đột biến. Theo đó, số người đạt chuẩn chức danh GS, PGS năm 2017 là 1.226 người, cao gấp 1,7 lần so với năm 2016 và 2,3 lần năm 2015. Một số ý kiến cho rằng việc số lượng GS, PGS năm 2017 tăng là để “chạy” tiêu chuẩn.

Bởi vì, dự thảo quy định về tiêu chuẩn GS, PGS thay thế Quyết định 174/2008/QĐ-TTg ngày 31.12.2008, Quyết định số 20/2012/QĐ-TTg ngày 22.4.2012 của Thủ tướng Chính phủ quy định tiêu chuẩn, thủ tục bổ nhiệm, miễn nhiệm chức danh GS, PGS sẽ nâng lên rất cao so với hiện nay.

Đặc biệt, để được công nhận GS, PGS phải sử dụng thành thạo ít nhất một ngoại ngữ phục vụ cho công tác chuyên môn (đã học tập, nghiên cứu toàn thời gian ở nước ngoài và được cấp bằng đại học, bằng thạc sĩ hoặc bằng tiến sĩ của cơ sở giáo dục ĐH sử dụng một trong các ngôn ngữ Anh, Pháp, Nga, Đức, Nhật, Trung Quốc trong đào tạo. Có chứng chỉ TOEFL IBT điểm tối thiểu 56 hoặc IELTS điểm tối thiểu 5.5. Từ năm 2018- 2020, tăng thêm 5 điểm mỗi năm trên thang điểm TOEFL IBT và tăng thêm 0.5 điểm mỗi năm trên thang điểm IELTS.

Ngoài ra, quy định về yêu cầu ứng viên phải có các bài báo, công trình công bố quốc tế… cũng là tiêu chí không dễ dàng có được. Do đó, việc công nhận đạt chuẩn GS, PGS trong đợt này gây ra không ít nghi ngờ về việc chạy tiêu chuẩn, nhất là những ứng viên công tác trong các ngành khoa học xã hội hoặc các ngành, lĩnh vực đặc thù ở Việt Nam và một số ít nước mới có…

Thực tế khi chưa áp dụng tiêu chuẩn mới thì việc công nhận GS, PGS ở nước ta cũng bị xem là dễ dãi, đại trà, nhất là nhiều ứng viên chưa đáp ứng trình độ về ngoại ngữ. Nhiều người không có công trình nghiên cứu nào có giá trị thực tiễn, áp dụng không hiệu quả trong đời sống nhưng vẫn được công nhận GS, PGS.

Do đó, cơ quan chức năng cần xem xét, đánh giá lại toàn bộ quá trình xét duyệt hồ sơ của các ứng viên GS, PGS năm 2017. Theo đó, dù chưa áp dụng quy chế mới nhưng cần lấy các nội dung tiêu chí mới làm căn cứ xét chọn.

Bởi vì, khác với những vấn đề khác trong đời sống xã hội, khoa học là phải khách quan, công bằng, phải phản ánh đúng thực chất. Không nên vì “chạy” tiêu chuẩn mà công nhận hàng loạt GS, PGS trong thời điểm giao thời. Điều này tạo ra dư luận không tốt, nảy sinh điều tiếng khi đánh giá nền khoa học, đội ngũ trí thức của nước nhà. Đồng thời, cũng tránh thiệt thòi cho những ứng viên sau này, khi chỉ vì quy định mới, “chậm chân” mà không được công nhận GS, PGS.

Vĩnh Linh