"Em thà chết còn hơn bị bắt vợ"

VH- Mới đây, một học sinh học lớp 12 của Trường THPT Quỳ Hợp 3 (Nghệ An), người dân tộc Thái đã hai lần thoát khỏi tục “bắt vợ” một cách rất ngoạn mục để được tiếp tục đến trường cùng chúng bạn.

 Em T tiếp tục theo học tại trường, thực hiện ước mơ vào đại học

Những ngày đầu tháng Ba, chúng tôi tìm gặp T (xin được giấu tên) để được nghe em kể lại câu chuyện đầy dũng cảm của mình. Dưới gốc cây đương mùa xanh lá trong khuôn viên nhà trường, dường như khuôn mặt T vẫn chưa thật sự “thoát khỏi” sự ám ảnh của những lần bị “bắt vợ” ấy. Giọng nói hơi nghèn nghẹn, T cho biết, trong những ngày Tết vừa qua em bị H (SN 1995), người cùng xã tìm mọi cách bắt về làm vợ.

“Hôm ấy ngày mồng 1 Tết, anh H đến nhà em chơi và uống rượu cùng với bố. Đến khoảng gần 22 giờ, nhà hết rượu, anh H nói chở em đi mua rượu cách nhà khoảng 3 km. Khi đi trên đường thì anh H nói muốn cưới em làm vợ. Em không đồng ý và nói còn muốn đi học nhưng anh H vẫn tiếp tục chạy xe. Vô cùng hoảng sợ nhưng em đã bất chấp nhảy xuống xe và bỏ chạy đến nhà một người dân bên đường rồi nhờ gọi điện thoại anh trai đón”. T nói rằng, “cũng không biết vì sao mình lại có thể nhảy xuống xe như thế. Em thà chết còn hơn bị “bắt vợ””.

Chưa dừng ở đó, vào tối mồng 4 Tết, T đến nhà bà ngoại chơi và bắt gặp H tại đây. Trong lúc “chén chú chén anh”, nhiều người thân của T nói T nên đồng ý làm vợ của H. Đến khoảng 21 giờ, người thân của T say nên nhờ H đưa T về nhà. Trên đường đi H đã chở T thẳng đến nhà bà con của H ở xóm bên. Tại đây T thấy người nhà của H bàn T lấy H nhưng T nhất quyết vẫn không chịu. Sáng sớm hôm sau anh trai của T đón đưa về nhà. Thế nhưng cùng ngày đó, gia đình H đã đưa lễ vật và thầy mo sang nhà hỏi cưới T. Bố mẹ T nói, là con gái đã 2 lần bị bắt vợ nên cảm thấy xấu hổ với xóm làng. Bây giờ lấy H hay không là tùy T định. T khóc và kiên quyết nói với bố từ chối gia đình H.

Nhờ có sự can thiệp của nhà trường và sự kiên quyết của bản thân, hiện T đã tiếp tục đến trường. T chia sẻ: “Tục “bắt vợ” hiện vẫn được duy trì ở bản em, nhiều bạn phải cam chịu tục lệ đó. Em nghĩ đó phải là kết quả của tình yêu đôi lứa, theo đúng quy định của pháp luật. Nhà em làm nông nghiệp vất vả, em mơ ước đi học giảng đường đại học, đi làm giúp đỡ gia đình và đến lúc đó em mới lấy chồng”. T cũng nói thêm, để vượt qua tục lệ “bắt vợ” là không hề đơn giản, nhưng “mình phải cố vượt qua mặc dù bản thân sẽ mang nhiều điều tiếng, thậm chí bố mẹ bị làng trên xóm dưới lánh mặt”.

Thầy giáo Nguyễn Minh Đạt, Hiệu trưởng Trường THPT Quỳ Hợp 3 cho biết, trong dịp Tết Mậu Tuất, nhà trường có 3 nữ sinh bị trai làng “bắt vợ”, trong đó có em T. Hiện tại, ngoài em T thì hai em khác đang chờ tốt nghiệp xong sẽ làm lễ cưới. Cá biệt có một em đã phải ở luôn nhà chồng. Thời điểm bị bắt là các ngày nghỉ, lễ, Tết khi các em về thăm nhà. Tất cả các trường hợp này nhà trường đều trực tiếp xuống vận động gia đình hai bên để các em tiếp tục đi học. “Nếu họ không chịu thì chúng tôi sẽ làm văn bản gửi cơ quan công an vào cuộc điều tra. Em T đã bản lĩnh, dũng cảm chống lại nạn tảo hôn. Bản thân em T là một học sinh chăm ngoan, học giỏi. Nếu vì tục lệ “bắt vợ” phải nghỉ học thì rất đáng tiếc”, thầy Đạt nói.

Bà Vi Thị Hoa, Phó Trưởng phòng VHTT huyện Quỳ Hợp cho biết: “Tục “bắt vợ” từ xa xưa là một nét đẹp văn hóa độc đáo của dân tộc Thái, thế nhưng những năm gần đây, tại địa phương phong tục này dường như đã bị biến tướng, bị lợi dụng trở thành hủ tục khi người con gái bị bắt làm vợ còn đang trên ghế nhà trường.

Đối tượng “bắt vợ”, tham gia “bắt vợ” đều được các cơ quan chức năng xử lý theo hình thức cảnh cáo hoặc phạt hành chính. Nguyên nhân là khi cơ quan chức năng vào cuộc thì nhà gái đều xin giảm nhẹ hình phạt cho những người tham gia “bắt vợ”. Đây cũng là tục lệ văn hóa có từ xưa nên xử phạt là rất khó. Khi tiếp nhận thông tin, Phòng đã lập tức liên lạc bằng điện thoại và tham mưu cho UBND huyện có văn bản gửi các xã tiến hành xác minh, tuyên truyền vận động các gia đình để ngăn chặn việc kết hôn trái pháp luật. Ngoài ra, hằng năm huyện cũng có ban hành các văn bản để tuyên truyền, để tình trạng tảo hôn không còn là nỗi ám ảnh của những nữ sinh đang trên ghế nhà trường. 

 Bài, ảnh: PHẠM NGÂN