Nhân lực chất lượng cao phát huy di sản ẩm thực Hà Nội

VHO - Tọa đàm “Phát triển chất lượng nguồn nhân lực bảo tồn phát huy, giữ gìn làng nghề truyền thống” là hoạt động điểm nhấn trong khuôn khổ Lễ hội ẩm thực Hà Nội năm 2024. Tọa đàm diễn ra chiều 29.11 tại Công viên Thống Nhất, với sự tham gia của nhiều khách mời là các chuyên gia, người nổi tiếng, cùng những câu chuyện thú vị về ẩm thực, làng nghề truyền thống Hà Nội.

Các chuyên gia nhận định, làng nghề ẩm thực truyền thống không chỉ là nơi lưu giữ tinh hoa văn hóa dân tộc, mà còn có đóng góp quan trọng vào nền kinh tế. Tuy nhiên, không ít làng nghề đang đối mặt với những thách thức làm ảnh hưởng đến sự phát triển như thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao; áp lực cạnh tranh từ thị trường ẩm thực hiện đại.

Di sản “Phở Hà Nội” mở cánh cửa trên bản đồ ẩm thực thế giới

Tại tọa đàm, các khách mời chia sẻ niềm tự hào về những giá trị tinh hoa của văn hóa ẩm thực Hà Nội, đặc biệt với món phở. Khi phở Hà Nội được ghi danh là di sản phi vật thể quốc gia, nhiều câu chuyện đang được mở ra để phát huy giá trị di sản, trong đó có câu chuyện phát triển nguồn nhân lực làng nghề ẩm thực truyền thống.

Phở Hà Nội được ghi danh di sản văn hóa phi vật thể quốc gia không chỉ là một bước ngoặt quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, mà còn mở ra cánh cửa để Việt Nam tiếp tục tỏa sáng trên bản đồ ẩm thực thế giới. Món ngon Hà Nội được kỳ vọng sẽ tiên phong, dẫn lối và lan tỏa để ẩm thực Việt Nam vượt ra khỏi biên giới quốc gia.

Nhà báo Vũ Tuyết Nhung, Phó Chủ nhiệm CLB Nhà báo nữ Việt Nam chia sẻ: Nói đến phở là niềm tự hào của Hà Nội. Vẫn còn nhiều tranh cãi về nguồn gốc của món phở Hà Nội nhưng vẫn không thể phủ nhận: “Không phải riêng Hà Nội mới có phở, nhưng chỉ là vì ở Hà Nội mới ngon”.

Theo nhà báo Vũ Tuyết Nhung, ở Hà Nội, cả thành phố nấu phở, hầu như không có nhà nào không biết nấu phở. Việc phở được vinh danh là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia thực sự là niềm tự hào của người dân Thủ đô nói riêng và Việt Nam nói chung.

Còn với nghệ sĩ Minh Vượng, ký ức về phở Hà Nội từ những ngày còn bé vẫn luôn vẹn nguyên trong tâm trí. Chị kể: “Hồi nhỏ, phải ốm mới được ăn phở. Ngày đó chỉ là những quán phở gánh nhỏ nhưng mùi thơm ngào ngạt bay khắp cả con phố. Người Hà Nội ăn phở không biết chán, sáng ăn phở, trưa ăn phở và tối cũng có thể ăn phở…”.

Ký ức ấy cũng hàm chứa những điều rất riêng trong cách ăn của  người Hà Nội.  Ngày xưa ăn phở khác bây giờ, chẳng hạn phở gà mới ăn với chanh và không có ai ăn quất thay cho giấm như hiện nay. Nhưng xã hội phát triển, ẩm thực cũng vì thế có sự thay đổi đi ít nhiều.

Bàn về vấn đề sáng tạo trong ẩm thực nhưng phải giữ được nét truyền thống, ông Nguyễn Thường Quân, Chủ tịch Hiệp hội đầu bếp Việt Nam cho rằng, ẩm thực là phản ánh xã hội, phản ánh kinh tế, phản ánh công nghệ, phản ánh thái độ sống. Người lớn tuổi chọn cửa hàng phở quen, người trẻ tuổi lại tìm cái mới mẻ, tạo xu hướng… Khẳng định những gì thuộc về lịch sử, văn hóa thì phải gìn giữ, song, vẫn cần sự phát triển phù hợp đảm bảo sự văn minh trong ăn uống, thưởng thức.

Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho văn hóa ẩm thực

Hà Nội có thế mạnh và có nhiều tiềm năng về ẩm thực, minh chứng rõ nhất vẫn chính là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Phở Hà Nội. Khai thác tiềm năng văn hóa ẩm thực được nhìn thấy rõ có nhiều dư địa, đặc biệt trong phát triển công nghiệp văn hóa. Thế nhưng bên cạnh đó còn có nhiều vấn đề, trong đó có vấn đề nhân lực.

Các chuyên gia nhấn mạnh, để có nguồn nhân lực chất lượng cao nhằm bảo tồn, phát huy, gìn giữ làng nghề truyền thống, trong đó có làng nghề ẩm thực truyền thống cần có sự nỗ lực từ nhiều phía. Ngoài vai trò của những nghệ nhân, đầu bếp trong lưu giữ, trao truyền thì các yếu tố cần chú trọng là đào tạo; gìn giữ làng nghề truyền thống để truyền dạy…

MasterChef Việt Nam Phạm Tuấn Hải chia sẻ: “Món ăn Hà Nội thể hiện được hồn cốt của người Thủ đô. Phải đặt văn hóa vào món ăn để tạo nên sự tinh tế”.

 Theo chuyên gia này,  muốn có nguồn nhân lực chất lượng cao thì phải có nguồn lực mạnh. Đối với ngành ẩm thực thì việc đào tạo này cần có những phương pháp dạy đặc biệt. Đó là phương pháp có ngay từ trong gia đình; từ mâm cơm hàng ngày. Món ăn cần có sự truyền dạy từ thế hệ trước đến thế hệ sau. Có nền móng tốt, việc đào tạo ở trường lớp mới có thể phát huy và tạo ra những đầu bếp giỏi.

MasterChef Việt Nam Phạm Tuấn Hải cho rằng, trong trường lớp cần phải đào tạo bản từ món ăn truyền thống để người học có cái gốc, từ đó mới phát triển ra cái hiện đại, cái sáng tạo.

Nhiều ý kiến nhấn mạnh, trong ẩm thực, nắm được truyền thống thì nắm được văn hóa. Ẩm thực là văn hóa và văn hóa là ẩm thực. Việc gìn giữ, phát huy nguồn nhân lực trong nghệ thuật truyền thống là bài toán “khó”, tương tự như bài toán phát huy nhân lực cho làng nghề truyền thống, trong đó có làng nghề ẩm thực truyền thống.

Tuy nhiên, càng khó càng cho thấy sự cần thiết phải tìm được lời giải, để những giá trị tinh hoa ẩm thực trên đất kinh kỳ ngàn năm văn hiến luôn được phát huy xứng tầm.