Khát vọng hồi sinh tuyến đường sắt răng cưa Đà Lạt - Tháp Chàm
VHO - Nằm ẩn mình giữa những ngọn đồi xanh mướt của cao nguyên Lâm Viên, tuyến đường sắt Đà Lạt - Tháp Chàm từng là một biểu tượng kiêu hãnh, chứng nhân lịch sử cho những năm tháng thăng trầm của vùng đất này. Giờ đây, sau nhiều thập kỷ ngủ quên, "con đường sắt răng cưa" huyền thoại đang được ấp ủ hồi sinh, mang theo kỳ vọng về một luồng gió mới cho phát triển du lịch của khu vực.

Dấu ấn lịch sử và khát vọng hồi sinh
Khởi công từ những năm đầu thế kỷ XX, tuyến đường sắt Đà Lạt - Tháp Chàm là một công trình giao thông mang tính chiến lược, kết nối Đà Lạt với mạng lưới đường sắt quốc gia. Tuy nhiên, do những biến động của thời cuộc, tuyến đường này đã phải ngừng hoạt động, để lại bao tiếc nuối cho người dân và những người yêu mến Đà Lạt.
Ngày nay, khi du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, nhu cầu khôi phục tuyến đường sắt huyền thoại ngày càng trở nên cấp thiết. Không chỉ là một di sản lịch sử, tuyến đường sắt còn là một sản phẩm du lịch độc đáo, hứa hẹn mang đến những trải nghiệm khó quên cho du khách.
Những đoàn tàu chậm rãi len lỏi qua những cung đường đèo ngoạn mục, những đường hầm xuyên núi bí ẩn, những nhà ga cổ kính trầm mặc, tất cả sẽ tạo nên một hành trình khám phá đầy mê hoặc.
Những nỗ lực khôi phục tuyến đường sắt Đà Lạt - Tháp Chàm của Bộ, ngành Trung ương và tỉnh Lâm Đồng đang dần được hiện thực hóa.
Ngày 5.3.2025, UBND tỉnh Lâm Đồng đã có buổi làm việc với đoàn công tác Cục 2 đường sắt Trung Quốc, một trong những đơn vị có kinh nghiệm dày dặn trong lĩnh vực xây dựng và vận hành đường sắt trên thế giới.
Tại buổi làm việc, đại diện Cục 2 đường sắt Trung Quốc đã bày tỏ sự quan tâm đến dự án khôi phục tuyến đường sắt Đà Lạt - Tháp Chàm, đồng thời chia sẻ những kinh nghiệm và giải pháp kỹ thuật tiên tiến.
Ông Quản Hòa Bình, đại diện Cục 2 đường sắt Trung Quốc, giới thiệu nhiều dự án mà đơn vị này thực hiện ở một số quốc gia trên thế giới. Theo ông Quản Hòa Bình, phía Trung Quốc muốn được hợp tác với UBND tỉnh Lâm Đồng để khôi phục đường sắt Đà Lạt - Tháp Chàm.
Tại đây UBND tỉnh Lâm Đồng cũng đã thông tin về quy hoạch chi tiết của dự án, cũng như những cơ hội hợp tác khác trong lĩnh vực du lịch và giao thông vận tải.
Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng Trần Hồng Thái chia sẻ: dự án khôi phục tuyến đường sắt Đà Lạt - Tháp Chàm nối Lâm Đồng với Ninh Thuận phù hợp với các quy hoạch của tỉnh và rất cần thiết. Do vậy tỉnh Lâm Đồng hoan nghênh Cục 2 đường sắt Trung Quốc đã quan tâm đến các dự án.

Sự quan tâm của Cục 2 đường sắt Trung Quốc là một tín hiệu tích cực, cho thấy dự án đang nhận được sự chú ý của các nhà đầu tư và chuyên gia hàng đầu.
Trước đó, các doanh nghiệp trong nước như Công ty cổ phần Thương mại – Dịch vụ Khách sạn Bạch Đằng và các tập đoàn quốc tế như Stadler (Thụy Sỹ) cũng đã bày tỏ mong muốn được tham gia vào dự án.
Tuyến đường sắt sẽ đưa du lịch “cất cánh”
Việc khôi phục tuyến đường sắt Đà Lạt - Tháp Chàm là một dự án đầy tham vọng, đòi hỏi sự đầu tư lớn về nguồn lực và công nghệ. Tuyến đường có địa hình phức tạp, với nhiều đoạn đường đèo dốc, đường hầm và cầu cống đã xuống cấp.
Tuy nhiên, với sự quyết tâm của chính quyền địa phương, Bộ ngành Trung ương, sự vào cuộc của các nhà đầu tư và sự ủng hộ của người dân, dự án đang được kỳ vọng sẽ trở thành hiện thực.
Theo Quyết định số 90/QĐ-TTg ngày 14.1.2025 của Thủ tướng Chính phủ, dự án nâng cấp ga Đà Lạt thành Trung tâm TOD sẽ được thực hiện trong giai đoạn 2026-2030. Tỉnh Lâm Đồng kỳ vọng đến năm 2030 sẽ khôi phục được tuyến đường sắt này.
Khi tuyến đường sắt Đà Lạt - Tháp Chàm được hồi sinh, nó không chỉ là một phương tiện giao thông, mà còn là một sản phẩm du lịch độc đáo, mang đậm dấu ấn lịch sử và văn hóa. Những chuyến tàu sẽ đưa du khách khám phá vẻ đẹp hoang sơ của núi rừng, những bản làng dân tộc ẩn mình trong sương sớm, những di tích lịch sử gắn liền với tuyến đường sắt.

Sự hồi sinh của tuyến đường sắt cũng sẽ góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của khu vực, tạo ra nhiều cơ hội việc làm và thu hút đầu tư. Đà Lạt sẽ trở thành một điểm đến hấp dẫn hơn, không chỉ với du khách trong nước mà còn với du khách quốc tế.
Hành trình hồi sinh "đường sắt răng cưa" Đà Lạt - Tháp Chàm là một minh chứng cho khát vọng vươn lên của vùng đất này. Với sự nỗ lực của tất cả các bên, biểu tượng lịch sử này sẽ sớm trở lại, mang theo những giá trị văn hóa và kinh tế to lớn.
Đường sắt Tháp Chàm (Ninh Thuận) - Đà Lạt (Lâm Đồng) được người Pháp xây dựng trong giai đoạn 1908-1932. Tuyến đường sắt Tháp Chàm - Đà Lạt có chiều dài 84km, trong đó 16km đường sắt răng cưa để tàu leo dốc núi. Hiện nay, tuyến đường sắt Tháp Chàm - Đà Lạt chỉ còn hoạt động phục vụ du lịch chặng ga Đà Lạt - Trại Mát với tổng chiều dài 7km. Phần còn lại ngưng hoàn toàn, các công trình rơi vào hoang phế.
Năm 2015, Thủ tướng Chính phủ ra quyết định phê duyệt điều chỉnh quy hoạch tổng thể phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, trong đó có chủ trương khôi phục tuyến đường sắt răng cưa Tháp Chàm - Đà Lạt.