Du lịch trở thành động lực phát triển nông thôn

VHO - Tại Lễ trao giải “Làng Du lịch tốt nhất năm 2025” do Tổ chức Du lịch Liên Hợp Quốc (UN Tourism) vừa tổ chức ở thành phố Hồ Châu, tỉnh Chiết Giang (Trung Quốc) có 52 làng đến từ 29 quốc gia được vinh danh, trong đó có hai làng của Việt Nam là thôn Lô Lô Chải (Tuyên Quang) và Làng du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn (Lạng Sơn).

 Sáng kiến toàn cầu

Ra đời từ năm 2021, sáng kiến Làng Du lịch tốt nhất (Best Tourism Villages by UN Tourism) là một chương trình trọng điểm trong khuôn khổ Du lịch vì Phát triển Nông thôn của Liên Hợp Quốc. Mục tiêu của sáng kiến là thúc đẩy vai trò của du lịch như một đòn bẩy kinh tế - xã hội, đồng thời bảo tồn cảnh quan, hệ sinh thái, tri thức bản địa và di sản văn hóa.

“Du lịch có thể là công cụ mạnh mẽ để thúc đẩy thịnh vượng chung, tăng trưởng toàn diện và gắn kết lãnh thổ ở vùng nông thôn. Những ngôi làng được tôn vinh đã chứng minh rằng, khi du lịch phát triển đúng hướng, không ai bị bỏ lại phía sau”, Tổng Thư ký UN Tourism Zurab Pololikashvili nhấn mạnh tại Lễ trao giải Làng Du lịch tốt nhất năm 2025.

Trong danh sách năm 2025, Việt Nam có hai đại diện được vinh danh: thôn Lô Lô Chải (Tuyên Quang) và Làng du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn (Lạng Sơn). Đây là kết quả của quá trình nỗ lực bền bỉ, kết hợp hài hòa giữa bảo tồn văn hóa, bảo vệ môi trường và phát triển sinh kế cộng đồng.

Nằm dưới chân cột cờ Lũng Cú, thôn Lô Lô Chải là nơi hội tụ văn hóa, cảnh quan và tinh thần của người dân miền cao. Với sự đồng hành của Dự án Du lịch bền vững vì sự phát triển (ST4SD) do Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam phối hợp với tổ chức Helvetas (Thụy Sĩ) triển khai, Lô Lô Chải đã trở thành hình mẫu của du lịch xanh - du lịch cộng đồng kiểu mẫu.

Địa phương tập trung quy hoạch hạ tầng gắn với bảo vệ môi trường, quản lý rác thải, hạn chế nhựa dùng một lần, cải thiện nguồn nước sạch, mở rộng không gian xanh. Người dân được đào tạo kỹ năng đón tiếp, quản lý dịch vụ, đảm bảo an toàn thực phẩm, ứng xử văn minh du lịch. Những mô hình sinh kế từ homestay, ẩm thực, thủ công truyền thống và nông nghiệp trải nghiệm giúp người dân tăng thu nhập, giữ chân thanh niên ở lại bản, khẳng định niềm tự hào văn hóa Lô Lô.

Việc được UN Tourism vinh danh là Làng Du lịch tốt nhất năm 2025 đánh dấu bước tiến quan trọng trong chiến lược phát triển du lịch xanh của Tuyên Quang, góp phần khẳng định thương hiệu địa phương trên bản đồ du lịch thế giới.

Giữa thung lũng Bắc Sơn, làng Quỳnh Sơn vẫn giữ nguyên vẻ đẹp nguyên sơ với nhà sàn gỗ, mái ngói âm dương và những nếp sinh hoạt văn hóa Tày đậm đà bản sắc. Lạng Sơn kiên định hướng phát triển du lịch cộng đồng theo mô hình xanh - sạch - nhân văn, vừa đảm bảo cân bằng sinh thái, vừa nâng cao chất lượng cuộc sống. Người dân được đào tạo bài bản về kỹ năng du lịch, ứng xử văn minh, bảo vệ môi trường.

Các sản phẩm homestay, ẩm thực, nghề thủ công, trải nghiệm nông nghiệp đã tạo sinh kế ổn định và khuyến khích phụ nữ, thanh niên tham gia chuỗi giá trị du lịch. Đặc biệt, chiến dịch truyền thông số do Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh Lạng Sơn thực hiện đã lan tỏa hình ảnh Quỳnh Sơn ra thế giới, thu hút hàng triệu lượt tương tác trên các nền tảng như: TikTok, Zalo, fanpage Du lịch thông minh…

Tầm nhìn phát triển bền vững

Thành công của Lô Lô Chải (Tuyên Quang) và Quỳnh Sơn (Lạng Sơn) là niềm tự hào của các cộng đồng địa phương, đồng thời là dấu mốc quan trọng trong hành trình khẳng định vị thế du lịch Việt Nam trên bản đồ thế giới. Hai ngôi làng vùng cao, với những mái nhà sàn mộc mạc và nét văn hóa bản địa nguyên sơ, đã bước ra thế giới bằng chính giá trị văn hóa, tinh thần gìn giữ di sản và khát vọng phát triển bền vững.

Tại Tuyên Quang, danh hiệu Làng Du lịch tốt nhất năm 2025 dành cho Lô Lô Chải cùng với Giải thưởng Điểm đến Văn hóa hàng đầu châu Á của Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Cao nguyên đá Đồng Văn đã tạo nên bước tiến mạnh mẽ trong định hướng phát triển du lịch của tỉnh. Đây là phần thưởng xứng đáng cho sự kiên trì bảo tồn và sáng tạo, đồng thời trở thành nguồn cảm hứng để Tuyên Quang tiếp tục xây dựng chiến lược phát triển du lịch xanh - nhân văn - bền vững đến năm 2035, định hướng 2045.

Ở Lạng Sơn, hai danh hiệu quốc tế liên tiếp: Công viên địa chất toàn cầu UNESCO và Làng Du lịch tốt nhất của UN Tourism đã khẳng định định hướng phát triển đúng đắn của tỉnh: Lấy văn hóa làm nền tảng, con người làm trung tâm và bền vững làm tiêu chí cốt lõi. Việc Quỳnh Sơn được vinh danh đã tạo cơ hội để Lạng Sơn và Việt Nam chia sẻ câu chuyện thành công của du lịch cộng đồng ra thế giới, đồng thời mở rộng hợp tác quốc tế, xúc tiến đầu tư và quảng bá hình ảnh đất nước hòa bình, thân thiện, hiếu khách.

Hai câu chuyện, một từ miền địa đầu Tổ quốc, một từ thung lũng của tỉnh biên giới đã tạo nên bức tranh sinh động về du lịch cộng đồng Việt Nam trong kỷ nguyên phát triển bền vững. Từ Lô Lô Chải đến Quỳnh Sơn, Việt Nam đang kể với thế giới một câu chuyện mới: Câu chuyện về sức mạnh của văn hóa, về tinh thần sáng tạo và khát vọng vươn lên từ những miền quê yên bình, nơi du lịch trở thành con đường gìn giữ linh hồn đất nước và lan tỏa những giá trị nhân văn Việt Nam ra toàn cầu.

Đến nay, Việt Nam đã có 5 làng du lịch được UN Tourism vinh danh: Tân Hóa (Quảng Trị), Thái Hải (Thái Nguyên), Trà Quế (Đà Nẵng), Lô Lô Chải (Tuyên Quang) và Quỳnh Sơn (Lạng Sơn). Mỗi ngôi làng là một mô hình sống động của du lịch cộng đồng kết hợp phát triển nông thôn, nơi du lịch trở thành công cụ kiến tạo tương lai, chứ không chỉ là ngành kinh tế.

Sáng kiến Làng Du lịch tốt nhất cho thấy, khi người dân được trao quyền, khi văn hóa được đặt ở trung tâm của chiến lược phát triển, du lịch có thể tạo ra sự thịnh vượng hài hòa giữa con người và thiên nhiên. Từ những bản làng xa xôi, du lịch đang thắp sáng niềm hy vọng về một thế giới phát triển bao trùm, nơi những giá trị bền vững được ươm mầm từ chính những nếp nhà sàn, ruộng bậc thang, con đường đất đỏ và tiếng cười của người nông dân.